مسعود پزشکیان ۷ مهر ۱۳۳۳ در مهاباد به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی را در محل تولد خود در مهاباد طی کرد و پس از پایان دروه ابتدایی برای ادامه تحصیل به ارومیه رفت وآنجا درهنرستان کشاورزی در رشته صنایع غذایی دیپلم گرفت.
به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کشور، پزشکیان دیپلم دوم خود را در سال 1354در رشته تجربی گرفت. وی وقتی به عنوان سرباز در زابل سیستان و بلوچستان حضور داشت به رشته پزشکی علاقمند و پس از پایان سربازی در سال 1354 در رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز قبول شد.
مسعود پزشکیان که اکنون رییس جمهور است دورهٔ پزشکی عمومی خود را در سال ۱۳۶۴ به پایان رساند و در سمت مربی فیزیولوژی شروع به تدریس در دانشکدهٔ پزشکی کرد.
پزشکیان و همسرش مسئول اکیپ‌های اضطراری لشگر عاشورا بوده و در دوران دفاع مقدس، مسئول اعزام اکیپ‌های پزشکی به جبهه‌ها بود. هم‌زمان نیز به‌عنوانِ رزمنده و پزشک فعالیت می‌کرد.
او در سال ۱۳۶۹ تخصص خود در رشتهٔ جراحی عمومی را از دانشگاه علوم پزشکی تبریز گرفته و سپس در سال ۱۳۷۲ فوق‌تخصص جراحی قلب را از دانشگاه علوم پزشکی ایران دریافت کرد.
چندی بعد در بیمارستان قلب شهید مدنی تبریز استخدام شد که بعدها ریاست همین بیمارستان را برعهده گرفت. پزشکیان در طی سال‌های ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۹، ریاست دانشگاه علوم پزشکی تبریز را عهده‌دار بود.
هنگامی که ریاست دانشگاه علوم پزشکی تبریز را برعهده داشت ساختار بهداشت روستایی را اصلاح کرد. او با مشارکت مردمی توانست ۶۰۰ خانه بهداشت طی ۶ ماه بدون هیچ اعتباری احداث کند. همچنین برای اینکه بتواند خدمات به مناطق محروم ارائه دهد خانه های بهداشت را با کارگری خودش و نیروهایش ساخت.
پزشکیان در دولت اول اصلاحات سمت معاون سلامت وزارت بهداشت را داشت و در دولت هشتم وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شد.
ازمهمترین اقداماتی که در دوره پزشکیان به عنوان وزیر بهداشت انجام شد می‌توان به انجام طرح بزرگ و ملی واکسیناسیون سرخک و سرخجه اشاره کرد که مورد تجلیل مقام معظم رهبری قرار گرفت.
راه اندازی هفته سلامت در کشور و درخواست و مشارکت جدی برای راه اندازی رادیو سلامت، طرح موضوع پزشک خانواده و خدمات بسیار دیگری که طی سال های اخیر باعث بروز تحول در نظام سلامت شده، در این دوران (در سال های ۸۰ تا ۸۴) رخ داده است.
وی همواره باور داشته که در حوزه بهداشت درمان باید رابطه مالی میان بیمار و پزشک قطع شود. تامین معیشت پزشکان و کادر سلامت باید اولویت داشته باشد، فکری به حال مهاجرت جامعه پزشکی باید کرد.
خدمات بهداشت و درمان با کیفیت برای شهروندان ایرانی جز باورهای پزشکیان است و معتقد است که هیچ شهروندی در بحث بهداشت و درمان و دریافت خدمات بهداشتی و درمانی نباید مورد تبعیض قرار بگیرد.
ایجاد بیمه‌های روستایی از دیگر اقدامات دوران وزارت بهداشت دکتر پزشکیان بود. طی آن دوران افرادی که در بیمارستان‌ها بستری بوده و از بیمه برخوردار نبودند تحت پوشش بیمه قرار گرفتند.
پزشکیان در سال ۱۳۸۶، در دوره هشتم مجلس شورای اسلامی و از حوزه انتخابیه «تبریز، آذرشهر و اسکو» برای اولین بار راهی مجلس شد و بعد در دوره‌های نهم، دهم، یازدهم و دوازدهم مجلس شورای اسلامی نیز بوده است. در همه دوره ها، پزشکیان عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس بوده و اخیرا عضو کمیسیون تلفیق برنامه هفتم نیز بود.
انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۳ سومین ثبت نام وی در این عرصه بود که این بار به تایید صلاحیت و در نهایت موفقیت وی برای ریاست جمهوری انجامید.
مشاهدات و بررسی سوابق بهداشت و درمان نهمین رییس جمهور ایران طی چند سال فعالیت سیاسی وعلمی و عملی وی این امیدواری را در بین مردم و کادر سلامت و پزشکی به وجود اورده است که رییس جمهور منتخب در مدیریت نظام سلامت مبتنی بر نظر متخصصین دلسوز و اسناد بالادستی بتواند نقش آفرینی جدی در حل مسائل داشته باشد.