دکتر سیمین کاظمی پزشک و جامعه شناس درباره اینکه چرا تخریب و توهین جامعه پزشکی به مصلحت جامعه نیست و هجمه های رسانه ای علیه پزشکان چه آسیبی به سلامت مردم وارد می کند؟ به خبرنگار روابط عمومی سازمان نظام پزشکی گفت: توهین و تخریب اساسا رفتار قبول قبولی نیست و هیچ توجیهی ندارد چه در مورد پزشک باشد چه غیر پزشک. تخریب جامعه پزشکی، باعث بدبینی و بی اعتمادی جامعه به پزشکان می شود و این بدبینی و بی اعتمادی فرایند تشخیص و درمان را طولاتی تر و پرهزینه تر خواهد کرد و دسترسی مردم به سلامت را دشوار می کند.

این پژوهشگر مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ادامه افزود: افراد ممکن است به خوددرمانی، کسب معلومات پزشکی از منابع غیرمعتبر وپزشکی جایگزین و درمان های سنتی و غیرعلمی روی بیاورند که همه اینها ممکن است موجب وقفه در کمک جویی از پزشک شود و سلامت بیماران را به خطر بیندازد. از طرفی پزشکان احساس می‌کنند که مورد بی‌مهری و ناسپاسی قرار گرفته‌اند و عملکردشان ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرد یا اینکه به فکر مهاجرت بیفتند.

به گفته این جامعه شناس پزشکی؛البته باید بین تخریب و نقد منصفانه تمایز قائل شد. پزشکان به عنوان یک گروه اجتماعی که وظایف و مسوولیت مهمی به عهده دارند لازم است مورد نقد قرار بگیرند، برای اینکه اگر ضعف و مشکلی در عملکردشان باشد مشخص و اصلاح شود. اما نقدی که صرفاً به قصدتخریب انجام می‌شود، چنین کارکرد اصلاحی ندارد و راه مباحثه و مفاهمه را مسدود می‌کند و تغییر مثبتی به دنبال نخواهد داشت. دانش و عمل پزشکی به عنوان علم و دستاورد بشری عاری از ضعف و اشتباه نیست و شناسایی این ضعف‌ها و اشتباهات هم مهم وضروری است اما لازم است طرح این ضعف‌ها و اشتباهات به روش درست و سازنده صورت بگیرد، صرفا ایجاد هیاهو و جنجال کمکی به رفع مشکلات نمی‌کند.

جامعه مدام در حال مچ گیری از پزشکان است برای مثال مالیات پزشکان و نصب کارتخوان در مطب ها به شدت به نسبت بیشتری از سایرصنوف در تریبون ها اعلام میشود و تعمیم تخلفات اندکی از پزشکان به کل جامعه پزشکی به ایجاد احساس نارضایتی در جامعه پزشکی دامن زده است. دکتر کاظمی دراین باره عنوان کرد: یکی از علل زیر ذره بین بودن پزشکان، به نقش اجتماعی پزشک مربوط می‌شود. پزشکان نقش مهمی در جامعه دارند و از آنان انتظارات اجتماعی متعددی می‌رود که اگر انتظارات جامعه برآورده نشود، حساسیت و نارضایتی شکل می‌گیرد و زبان انتقاد تند میشود. از جمله اینکه انتظار می‌رود پزشکان بیش از دیگران قانونمند باشند و به تکالیفی مثل پرداخت مالیات متعهد باشند. حال اگربرخی پزشکان مرتکب خطا و تخلف شوند، رفتار و کردار این بخش از پزشکان به کل جامعه پزشکی نسبت داده می‌شود.

او گفت: از طرف دیگرباید در نظر داشت که افراد اغلب در زمانی با پزشکان مواجهه دارند و ارتباط برقرار می‌کنند که بیمار هستند یا از نظر جسمی و روانی در وضعیت خوبی نیستند، در این وضعیت از پزشک به عنوان یک منجی انتظار همدلی و حمایت بی‌قید و شرط دارند. اگر در چنین شرایطی پزشک خلاف انتظارات جامعه و بیمار ظاهر شود، مثلا مطب فاقد کارتخوان باشد و بیمار برای پیدا کردن پول نقد روانه خیابان شود، به شدت برای بیمار رنجاننده و ناراحت کننده است. از این رو بخشی از این انتقادات به خاطر انتظارات متفاوت و خاصی است که از پزشکان وجود دارد. یعنی انتظارات جامعه از پزشکان متفاوت از شاغلان و صاحبان کسب و کارهای دیگر است. پزشک با سلامت سروکار دارد که مهمترین داشته ی هر انسان است.

این جامعه شناس پزشکی در ادامه با اشاره به ابعاد دیگر حمله به پزشکان عنوان کرد: «بخش دیگری از حملاتی که به پزشکان می‌شود به این دلیل می‌تواند باشد که از نظر برخی افراد، پزشکان با داشتن ثروت، نفوذ ومنزلت یکی از اقشار بالای جامعه هستند و تمرکز این سه مولفه در دست پزشکان، خود منبع تضاد و تعارض و شکاف می‌شود. البته دراین خصوص هم باید گفت اقلیتی از پزشکان هستند که صاحبان ثروت و سرمایه و قدرت‌اند و بخش بزرگی از پزشکان از زحمت کشان جامعه‌اند که برای فراهم کردن یک زندگی متوسط و رفاه حداقلی تلاش می‌کنند.

علت دیگر این است که بخشی از مشکلات حوزه سلامت، مشکلات ساختاری هستند و پزشکان در به وجود آوردن آن نقشی نداشته اند، اما چون پزشکان با جامعه مواجهه مستقیم دارند، مقصر این مشکلات ساختاری شمرده می‌شوند و آماج حملات ناراضیان از نظام سلامت می‌شوند. »

دکتر کاظمی درباره چرایی ظهور تخریب جامعه پزشکی و تاثیر و تداوم آن در نظام سلامت کشور نیز اظهار داشت:انتقاد از جامعه پزشکی، عمدتاً توسط برخی وزرا و نمایندگان مجلس و رسانه‌ها آغاز شد. برخی از این انتقادات با هدف پوشاندن مشکلات و ضعف‌های ساختاری بود که نهاد پزشکی را تحت تاثیر قرار داده است. کمبودها، کم کاری ها، ضعف مدیریت و نظارت به مشکل شخصی حرفه مندان پزشکی تقلیل داده شد. در حالیکه اگر حتی تخلفات و ضعف‌هایی در عملکرد پزشکان وجود داشته باشد، بیش از آنکه به شخص پزشک مربوط باشد به ساختار بهداشتی مربوط است که نتوانسته نواقص و ناکارآمدی‌هایش را اصلاح کند. این روش همچنان ادامه دارد و ما شاهد حملات به پزشکان از تریبون‌های رسمی هستیم که عمدتا برای نامرئی کردن ضعف‌های ساختاری حوزه سلامت و بعضاً برای کسب وجهه عمومی صورت می‌گیرد.

نویسنده: فریبا خان احمدی