جلسه هم اندیشی نمایندگان انجمن‌های علمی شنوایی شناسی، دبیرخانه شورای عالی بیمه و کارشناسان سازمان‌های بیمه‌گر با حضور مدیر کل برنامه ریزی اقتصاد سلامت سازمان نظام پزشکی با محوریت بررسی تعرفه خدمات شنوایی شناسی و زنجیره تامین سمعک روز نهم خردادماه در محل سازمان برگزار شد.
جلسه هم اندیشی نمایندگان انجمن‌های علمی شنوایی شناسی، دبیرخانه شورای عالی بیمه و کارشناسان سازمان‌های بیمه‌گر با حضور مدیر کل برنامه ریزی اقتصاد سلامت سازمان نظام پزشکی با محوریت بررسی تعرفه خدمات شنوایی شناسی و زنجیره تامین سمعک روز نهم خردادماه در محل سازمان برگزار شد.
در این نشست دکتر آرش انیسیان مدیر کل برنامه ریزی اقتصاد سلامت سازمان نظم پزشکی، دکتر خسرو گورابی عضو هیات مدیره انجمن علمی شنوایی‌شناسی ایران، دکتر نسرین گوهری رئیس انجمن علمی شنوایی‌شناسی ایران، ناصر یزدی رئیس انجمن شنوایی‌شناسان ایران، دکتر کاظم میکائیلی عضو دبیرخانه شورای عالی بیمه سلامت، مهندس امیر ندرلو رئیس گروه تجهیزات پزشکی سازمان بیمه سلامت، زرگریان کارشناس ناظر سندیکای بیمه گران، سعید فراهانی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و موسس انجمن علمی شنوایی‌شناسی ایران و رشیدی از بخش نظارت اداره تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو حضور داشتند.
در ابتدای جلسه هر یک از مدعوین به بیان مسائل و مشکلات اعضای انجمن شنوایی‌شناسی با محوریت بازنگری کدهای مربوط به تعرفه‌های خدمات شنوایی‌شناسی و سمعک و فرایند زنجیره تامین سمعک پرداختند که اصلی‌ترین موارد مطرح شده به شرح زیر بودند:
الف – مشکلات عمده مراکز شنوایی‌شناسی به دلیل گران شدن چند برابری تجهیزات و استهلاک بالا و مشکلات تعرفه‌ای و مالیاتی
ب- هزینه‌های سنگین ابزار کار جامعه شنوایی‌شناسی وعدم درنظر گرفتن این هزینه‌ها و نیز احصا قیمت تمام شده خدمات در تعیین تعرفه‌های پزشکی
ج- کمبود و توزیع قطره چکانی سمعک و الزام به خرید سمعک از سوی مراکزی غیر از مراکز سهمیه‌ای و شکل گیری شبکه قاچاق و بازار سیاه که در نتیجه خرید سمعک از شبکه قاچاق علاوه بر افزایش پرداختی از جیب بیمار همچنین مابالتفاوت قیمت تمام شده سمعک توسط سازمان‌های بیمه‌گر پرداخت نمی‌شود.
چ-عدم اعلام رسمی نحوه ارائه و عرضه سمعک در مراکز درمانی و دفاتر کار شنوایی‌شناسی مجاز
در این جلسه دکتر انیسیان ضمن تشکر از حضور مدعوین مسائل و چالش‌های مرتبط با ارائه خدمات سمعک و زنجیره تامین سمعک را مطرح کردند. وی در خصوص مباحث تعرفه‌ای خدمات شنوایی‌شناسی گفت: «انجمن علمی شنوایی‌شناسی برای خدمات سمعک پیشنهادی ارائه دادند این پیشنهاد بر مبنای آیین نامه وزارت بهداشت است و در ۱۰ جلسه تعریف کرده‌اند که ۴ جلسه آن تا تجویز سمعک و ۶ جلسه نیز مربوط به خدمات بعد از تجویز است که در مجموع از نظر زمانی حدود یک سال زمان می‌برد. در این یک سال بصورت گلوبال عددهایی را تعریف کرده‌اند که این اعداد منطقی و عملیاتی است.
اگر دفاتر خدمات شنوایی‌شناسی بخواهد از این خدمات درآمدی داشته باشد باید حدود ۷ تا ۸ برابر تعرفه یا تهاتر خدمات شنوایی‌شناسی را افزایش دهد. عمده درآمدشنوایی‌شناسان از تجویز سمعک است بطور متوسط در بهترین حالت یک شنوایی‌شناس فعال در سال حدود ۱۰۰ سمعک تجویز می‌کند. البته در حال حاضر به دلیل کمبود و توزیع قطره چکانی سمعک این عدد از نصف کمتر شده و بسیاری از دفاتر شنوایی‌شناسی تعطیل شده‌اند و اغلب اعضا به خرید سمعک‌های قاچاق روی آورده‌اند که در تامین، فروش و خدمات آن نظارتی نیست.»
مدیر کل برنامه ریزی اقتصاد سلامت سازمان نظم پزشکی در ادامه از بسته پیشنهادی سازمان نظام پزشکی برای ساماندهی زنجیره خدمات و تامین سمعک خبرداد و اظهار داشت: «با این تفاسیر پیشنهادی که سازمان نظام پزشکی مطرح کرده سازماندهی صفر تا صد زنجیره خدمات سمعک است به گونه‌ای که صد در صد دفاتر خدمات شنوایی‌شناسی بر اساس قانون بودجه ۱۴۰۲ با بیمه‌های پایه عقد قرارداد کنند و نیز در زنجیره تامین نیز سمعک بر مبنای کد مشخصی در سیستم تی تک ثبت شود و پس از خرید کالا، کد تی تک آن باطل شود همچنین اسامی شرکت‌ها نیز در سامانه تی تک مشخص شود که سمعک را به کدام مرکز درمانی و دفتر خدمات شنوایی‌شناسی داده است. بنابراین سمعک از نظر «کیوآر» کد و تخصیص جی ال‌ام به راحتی و با الزام سامانه‌های فروشگاهی، قابل ردیابی است. از نظر ارائه خدمت نیز وقتی مراکز ملزم به عقد قرارداد با بیمه‌ها شوند در آنصورت نظارت بیمه‌ها و معاونت درمان عملاامکان‌پذیر است. »
-مطالبات انجمن علمی شنوایی‌شناسی در خصوص تعرفه خدمات سمعک
درادامه این جلسه دکتر سعید فراهانی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و موسس انجمن علمی شنوایی‌شناسی ایران پاشنه آشیل مسئله سمعک را واقعی شدن تعرفه خدمات آن بیان کرد و با اشاره به دردسرها و سختی تجویز و تنظیم سمعک گفت: تعرفه‌ای که در کتاب ارزشگذاری نسبی خدمات وجود دارد مقادیر حداقلی است که باید عدد ویژه‌ای برای خدمات در نظر گرفته شود تا بتوانیم تعرفه‌ها را اجرا کنیم.
دکتر خسرو گورابی عضو هیات مدیره انجمن علمی شنوایی‌شناسی ایران نیز با بیان اینکه ۸۰ درصد بیماران دارای مشکلات گوش هیچ راه حلی جز استفاده از سمعک توانبخشی ندارند، گفت: انتخاب، قالب گیری و تنظیم و آموزش استفاده از سمعک بر عهده ما است با این حال پیچیدگی گوش و اطلاعات بیمار از شنوایی باعث شده همه اطلاعات و نیازمندی‌های بیمار را نتوانیم در جلسه اول ارائه دهیم بنابراین تواتر خدمت ۱۰ جلسه‌ای برای این است تا فرد بتواند استفاده مفیدی از سمعک داشته باشد این در حالی است که در کتاب ارزشگذاری نسبی دو کد تعرفه‌ای داریم که حداکثر جمع آن ۴۰۰ هزار تومان میشود.
وی در ادامه افزود: ۱۵ برند تولید سمعک وجود دارد که حداقل ۱۰۰ مدل سمعک تولید کرده‌اند بنابراین شنوایی‌شناس از بین این برندهای مختلف بسته به شرایط فرد مناسب‌ترین مدل را باید انتخاب و قالب گیری کند از طرفی چون شرکت‌های وارد کننده سمعک مشخص نیست با چه ارزی سمعک را وارد کرده‌اند و قیمت سمعک را شرکت تعیین می‌کند برای همین این شرکت‌ها گاهی ۸۵۰ هزار تومان هزینه بابت جعبه سمعک دریافت می‌کنند در حالیکه بیمه فقط مبلغ سمعک را محاسبه می‌کند گره کار اینجاست که شنوایی‌سنج چقدر باید بابت زنجیره تامین، قالب گیری و تنظیم سمعک از بیمار دریافت کنند تا بتوانند دو سال به بیمار خدمت ارائه کند؟ .
دکتر گورابی با بیان اینکه تعداد سمعک مورد نیاز بیش از ۵۰۰ هزار در یک سال است، عنوان کرد: گفته میشود ۱۲۰ هزار سمعک وارد کرده‌اند اما ما مستنداتی داریم که نشان می‌دهد از ۱۵ بهمن سال گذشته تاکنون ۱۵ شرکت واردکننده حتی یک سمعک در اختیار ما قرار نداده است این شرکت‌ها هر روز یک مشکل دارند از جمله اینکه یک روز سامانه مالیاتی و روز بعد سامانه تی تک مشکل پیدا می‌کند. در همین حال صف متقاضیان سمعک در جمعیت نوزادان و سالمندان هم زیاد شده است.
وی در ادامه از نیاز ۳۰ درصدی به سمعک در جمعیت ۸ میلیون نفری سالمندان در کشور و کمبود سمعک در بازار خبر داد و با طرح این پرسش که اگر ما از سیستم قاچاق سمعک تهیه نکنیم از کجا باید سمعک بگیریم؟ اظهار داشت: سمعک‌های قاچاق فاکتور و گارنتی ندارند که بتوانیم فاکتورآن را ضمیمه مدارک بیمه‌ای کنیم. از سوی دیگر به دلیل کدهای ارزش نسبی که برای خدمات سمعک تعریف شده است شنوایی‌شناس‌ها برای تجویز و قالب گیری و تنظیم سمعک و سایر خدمات که به ۱۰ جلسه می‌انجامد حدود ۲ میلیون تومان هزینه دریافت می‌کنند.
دکتر نسرین گوهری رئیس انجمن علمی شنوایی‌شناسی ایران هم با تاکید بر اینکه معضل اصلی شنوایی‌شناس‌ها تعرفه است، درباره تعرفه پیشنهادی این انجمن برای خدمات شنوایی‌شناسی گفت: باید بستر تعرفه‌گذاری مناسب فراهم باشد. معضل اصلی ما شکاف بین تعرفه‌ی کتاب ارزشگذاری نسبی خدمات با شناسنامه سمعک و هزینه تمام شده خدمات و دستگاه‌ها است. در کتاب ارزش نسبی دو کد داریم اما در شناسنامه سمعک که از سوی وزارت بهداشت ارسال شده ۱۶۹ خدمت انجام شده وجود دارد که برای این تعداد خدمت دو کد داریم. چگونه می‌توان ۱۶۹ خدمت را در دو کد گنجاند؟ از طرفی شنوایی‌شناس‌ها به دلیل اینکه در شناسنامه سمعک ۱۰ جلسه تواترخدمات آمده است که ۴ جلسه آن برای تجویز نیاز است و نیز هر جلسه خدمات متفاوتی ارائه میشود بنابراین مجبوراند خدمات را با کدی که به نظرشان منطقی است، ارائه دهند.
دکتر گوهری در ادامه به هزینه‌های دستگاه‌های شنوایی‌شناس‌ها اشاره کرد و اظهار داشت: کف هزینه تجویز یک سمعک یک میلیارد است تا بتوانیم یک تجویز سمعک انجام دهیم برای کودکان این هزینه به بالای دو میلیارد می‌رسد. چه منطقی است که هزینه دستگاه‌های گرانقیمت ما در «k» فنی شنوایی‌شناس‌ها دیده نشده است؟
وی در ادامه به کاهش کیفیت زندگی افراد نیازمند سمعک به دلیل تاخیر در فرایند استفاده از آن اشاره کرد و افزود: در رابطه با زنجیره توزیع سمعک هر آنچه از مسیر قانونی پیش بینی شده باشد ما آن را به روی چشم می‌گذاریم و از طرف جامعه شنوایی‌شناسی این قول را می‌دهیم زنجیره توزیع سمعک را از مسیر قانونی آن دنبال کنیم.
-موافقت بیمه‌های پایه با حذف کدهای ستاره دار تعرفه سمعک
در ادامه گوران کارشناس ارشد خدمات سرپایی از بیمه نیروهای مسلح با اشاره به گلایه‌های انجمن شنوایی‌شناسی مبنی بر واقعی نبودن تعرفه‌های خدمات شنوایی‌شناس عنوان کرد: بیمه‌های پایه از شنوایی‌شناس‌ها خرید خدمت ندارند البته ما به عنوان سازمان بیمه‌گر با بیمه پایه کارشناسان پروانه دار موافق هستیم انچه در شرایط فعلی وجود دارد بیمه‌های پایه از شنوایی‌شناس‌ها خرید خدمت ندارند.
وی در ادامه گفت: خرید خدمت از روی کدها انجام می‌گیرد هر دو کد جزو کدهای ستاره دار است اما در بسته‌های بیمه پایه نیست بنابراین پوشش بیمه‌ای ما به شکل فی فور سرویس است در بیمه نیروهای مسلح اگر تجویز شنوایی‌شناس‌ها با مهر متخصص گوش و حلق و بینی انجام شود ما خرید خدمت داریم.
زرگریان کارشناس ناظر سندیکای بیمه گران در خصوص تعرفه پیشنهادی انجمن شنوایی‌شناسی گفت: تعرفه پیشنهادی شما بر اساس ۱۰ کد تدوین شده است و بر اساس دو کد قبلی نیست. ما در سندیکا بر اساس همان دو کد موجود و نیز شناسنامه استاندارد بررسی کردیم که ۷ گام وجود دارد از این ۷ گام، ۶ گام در کد ۹۰۰۵۱۵ آمده است و بعد از آن طبق گفته خودتان ۶ جلسه فیتینگ دوره‌ای دارید در مجموع۱۲ بار این کد را برای ۱۰ جلسه در نظر گرفتیم که بر اساس دو کد اصلی برای یک گوش ۱ میلیون و ۲۰۰ و دوگوش ۲ میلیون و ۳۳۰ میشود که بر اساس شناسنامه شما متفاوت است.
ندرلو کارشناس سازمان بیمه سلامت نیز با بیان اینکه بحث سمعک همیشه جزو مباحث داغ و چالشی است، گفت: کدهای تعرفه خدمات سمعک باید از مسیر قانونی تغییر کند اما اینکه چرا بیمه‌ها ورود نمی‌کنند چون کدهای تعرفه‌ها ستاره دار است یعنی بیمه پولی پرداخت نمی‌کند که با تعرفه آن مخالفت کند. یعنی کدهای ستاره دار تحت پوشش بیمه پایه نیست بنابراین باید قانون در این باره شفاف اعلام شود.
وی با بیان انکه ما موافق اصلاح تعرفه و حذف کدهای ستاره دار هستیم در ادامه افزود: مشکلی که وجود دارد این است که قیمت سمعک را ۱۰ میلیون تومان برای ما فاکتور می‌کنند در حالیکه قیمت سمعک دو میلیون تومان است طبق نامه‌ای که دبیر خانه شورای عالی بیمه سال ۹۸ ابلاغ کرده است نشان می‌دهد که سمعک باید از فاکتوری تهیه شود که شرکت تجهیزات پزشکی آن مشخص باشد و اسم شرکت در سایت «ای مد» باشدبعد از آن نماینده بیمه موظف است این فاکتور را چک کرده و هزینه را پرداخت کند به شرط آنکه کد اصالت کالا ثبت شده باشد.
دکتر کاظم میکائیلی عضو دبیرخانه شورای عالی بیمه سلامت نیز ضمن ابراز نگرانی از تاخیر در دریافت سمعک برای بیماران نیازمند اظهار داشت: ما مصوبه‌ای تحت عنوان پوشش بیمه‌ای خدمات شنوایی‌شناسی داریم از نظر فنی و کارشناسی کسی مخالفتی با ویرایش تعرفه‌ها ندارد که در فرایند خرید راهبردی بصورت گلوبال باید دیده شود. از سوی دیگر ما نگران بیمارانی هستیم که به دلیل تاخیر در دریافت سمعک کیفیت زندگی‌شان تحت تاثیر قرار می‌گیرد تا بتوانند بصورت مستقیم از خدمات بیمه‌ای استفاده کنند. در جلسه‌ای که برگزار شد با توجه به محدودیت‌هایی که در خرید کالا از سوی شنوایی‌شناس‌ها بود پیشنهاد شد در مرحله اول سازمان‌های بیمه‌گر از مراکز درمان خصوصی و دولتی مشابه تهیه استنت قلبی همچنین برای بیماران نیازمند به سمعک خرید خدمت کنند.
وی با بیان اینکه تعرفه شنوایی‌شناس‌ها قابل ویرایش است، افزود: زیر ساخت این بستر فراهم نیست زیر ساخت بحث آیین نامه‌ای و قانونی دارد ما موافق هستیم چنانچه زیر ساخت‌ها فراهم شد این فرایند به سمت بیمه شدن پیش برود.
همچنین دکتر رشیدی از اداره تجهیزات سازمان غذا و دارو نیز با تائید اینکه تعرفه خدمات سمعک منطقی نیست، گفت: در رابطه با سمعک ۳۶۰ هزار تا کد آی آر سی داریم اما زنجیره تامین سمعک مشابه دارو نیست و مدل‌های مختلفی دارد. در واقع زنجیره‌ای که برای همه تجهیزات پزشکی گذاشتیم در سمعک اجرا نمی‌شود باید زنجیره تامین توسط معاونت درمان تعیین تکلیف شود به این دلیل که ما ارز می‌دهیم سمعک وارد می‌کنیم اما به دست مریض نمی‌رسد.
چالش‌های زنجیره تامین سمعک
پس از اعلام مسائل و مشکلات صنفی دکتر انیسیان به پاسخگویی به سئوالات و نظرات مطرح شده پرداخت. وی درباره پیشنهاد سازمان نظام پزشکی درباره زنجیره تامین سمعک گفت: «پیشنهاد ما به این شکل است که معاونت درمان وزارت بهداشت به صراحت اعلام کند که آیا دفاترشنوایی‌شناسی مجوز فروش سمعک را دارند یا خیر؟»
مدیر کل برنامه ریزی اقتصاد سلامت سازمان نظم پزشکی درادامه افزود: «اگر قرار است دفاتر شنوایی‌شناسی مجاز به فروش سمعک باشند باید هر کدام فاکتور رسمی فروش داشته باشند و کدهای مربوط به تی تک را باطل کنند و مسئولیت فروش سمعک را هم بپذیرند و به نهادهای نظارتی هم پاسخگو باشند چون شرکت‌ها به هیچ کسی پاسخگو نیستند. دفتار شنوایی‌شناسی باید فاکتوررسمی فروش به قیمت مصوب ارائه بدهند و تمام مشخصات سمعک باید در این فاکتور ثبت شود. همچنین قیمت‌گذاری نیز برعهده اداره تجهیزات سازمان غذا و دارو است و انجمن نیز قبل از ورود وزارت بهداشت باید با متخلفین برخورد کند. بیمه‌ها نیز ملزم به اجرای بند یک جز ل تبصره ۱۷ قانون برنامه و بودجه هستند اگر این موارد رعایت شود من مطمئن هستم بیماری از سمعک محروم نخواهد ماند. به جرات می‌توانم بگویم حداقل یک سوم بیماران در زمان مناسب سمعک مناسب نمی‌گیرند البته طبق گفته انجمن این آمار ۷۰ درصد است.»
وی در توضیح چرایی محرومیت درصد بالایی از بیماران در دریافت سمعک نیز خاطر نشان کرد: «چون هیچ آمار درستی نداریم که چه تعداد سمعک تجویز میشود و چه تعداد سمعک در بازار موجود است؟ فقط امار واردات رسمی سمعک را داریم در چنین شرایطی شنوایی‌سنج به نفعش است که سمعک رسمی نخرد و قاچاق بخرد، چون گران‌تر می‌خرد و گران‌تر هم می‌فروشد و چون سمعک دچارکمبود است مردم هم مجبوراند پول بیشتری را پرداخت کنند. از طرفی شرکت‌ها هم دوست دارد توزیع کننده باشند که از این طریق مسائل غیر قانونی اتفاق می‌افتد. اگر دفاتر ملزم باشند برای بیمه‌ها اسناد تهیه کنند و خدمات استاندارد ارائه کنند و این خدمات را مستندسازی کامل کنند و درکنار اینها بیمه‌ها هم به عنوان نهاد نظارتی عمل می‌کنند در نهایت نیز بیمه هزینه خرید خدمت را بر اساس بند یک جزو «ل» پرداخت کند، همه راضی می‌شوند. »
به گفته دکتر انیسیان، کل بازار سمعک کشور ۵۰۰ هزار سمعک است و متوسط قیمت واقعی آن بین یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تا دو و نیم میلیون تومان است الان نفع شنوایی‌سنج این است که سمعک گران‌تر باشد چون متوسط پولی که مریض بابت سمعک می‌دهد بین ۵ تا ۷ میلیون تومان است. در حالی که اگر زنجیره تامین رعایت شود علاوه بر اینکه شنوایی‌سنج‌ها مجبوراند استاندارد خدمتی را رعایت کنند بلکه نیاز است درهر جلسه این خدمات را مستند کنند. از سوی دیگر با مشخص شدن زنیجره تامین خدمات قالب گیری مشمول گارنتی میشود و نظارت اداره تجهیزات نیز راحت‌تر میشود و در نهایت پولی که مریض بابت سمعک می‌دهد کاهش می‌یابد.
درانت‌ها مقرر شد؛ پیشنهاد سازمان نظام پزشکی مبنی بر شفافیت در زنجیره تامین سمعک و بازنگری تعرفه ارائه خدمات سمعک مصوب شود واین مصوبه به عنوان نظر کارشناسی به شورای عالی بیمه ارسال شود.
گفتنی است؛ صورت جلسه سازمان نظام پزشکی به شرح زیر تنظیم شد:
حلقه مفقوده زنجیره تامین سمعک باید به دست توانمند سازمان غذا و دارو ومعاونت درمان وزارت بهداشت حل شود اینکه آیا شنوایی‌شناس مجاز به فروش سمعک است یا خیر؟
تصمیمات جلسه:
1. پیشنهاد شد فرایند زنجیره تامین سمعک به شرخ ذیل باشد:
سمعک توسط شرکت وارد کننده / تامین کننده در اختیار دفاترکار شنوایی‌شناسی و مراکز درمانی مجاز دارای خدمات شنوایی‌شناسی قرار گرفته و از طریق شنوایی‌شناس برای بیمار تنظیم و عرضه گردد.
2. به منظور اجرایی شدن بند ۱ مقرر گردید: معاونت درمان وزارت بهداشت باهمکاری اداره کل تجهیزات پزشکی در خصوص تدوین نحوه ارائه وعرضه سمعک در مراکز درمانی و دفاتر کار شنوایی‌شناسی مجاز بر اساس توزیع ابلاغیه اداره کل تجهیزات پزشکی حداکثر تا ۱۵ تیرماه ۱۴۰۲ اقدام نمایند.
۳. در خصوص بازنگری تعرفه ارائه خدمات سمعک مطابق با شناسنامه خدمت مذکورٰ جلسات کارشناسی با حضور کارشناسان سازمان نظام پزشکی، معاونت درمان و سایر ذی نقشان تشکیل گردد.