تعداد فزایندهای از تحقیقات نشان میدهد که چهارمین دوز واکسن کووید-19 از افراد مسن و افراد دچار نقص ایمنی و کسانی که بیماری های جدی دارند، محافظت میکند، اما کارشناسان معتقدند برای جمعیت عمومی هنوز شواهد و تحقیقات از تزریق دوز چهارم حمایت نمی کنند.
به گزارش سلامت نیوز : بریتانیا، آلمان، فرانسه و سوئد از جمله کشورهایی هستند که دوز چهارم را به افراد مسن و آسیب پذیر ارائه می کنند. در ایالات متحده، فایزر هفته گذشته از قانونگذاران درخواست کرد تا برای افراد بالای 65 سال مجوز تزریق چهارمین دوز را صادر کنند، در حالی که مدرنا درخواست کرده مجوز تزریق دوز چهارم برای همه بزرگسالان صادر شود.
اما نهاد ناظر دارویی اتحادیه اروپا در مورد نیاز به تزریق چهارم ابراز تردید کرده و اطلاعات بیشتری درخواست کرده و به نگرانی های مربوط به اینکه دوزهای تقویت کننده مکرر می تواند سیستم ایمنی افراد را تحت فشار قرار دهد، اشاره می کند.
بحث در مورد نیاز یا عدم نیاز به تزریق چهارمین دوز همزمان با افزایش موارد کووید در اروپا است که به گسترش زیرشاخه بسیار قابل انتقال Omicron BA.2 مرتبط است.
اریک توپول، مدیر مؤسسه اسکریپس، گفت داده های اسرائیل - که اولین کشوری بود که دوزهای سوم و چهارم را تجویز کرد - نشان می دهد که اثربخشی واکسن پس از حدود چهار ماه کاهش می یابد. او گفت: «این دقیقاً همان چیزی است که در اولین دوز دیدیم»، وی افزود امید میرود دوز سوم بتواند حافظه سیستم ایمنی را به اندازه کافی تقویت کند تا محافظت طولانیمدت به وجود بیاید. داده های اسرائیل در مورد اثربخشی دوز چهارم بسته به سن گیرنده واکسن متفاوت است. هنگامی که فایزر درخواست خود را برای تنظیم کننده ایالات متحده ارائه کرد، اعلام کرد شواهد اسرائیل نشان می دهد دوز تقویت کننده اضافی پاسخ های ایمنی را افزایش می دهد در حالی که میزان ابتلا و تعداد بروز بیماری شدید را کاهش می دهد. اما جالب است که تجویز دوز چهارم برای کارکنان مراقبت های درمانی میزان آنتی بادی ها را تقویت می کند اما از عفونت با اومیکرون جلوگیری نمی کند.
در یافتههایی که هفته گذشته در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شد، نویسندگان اعلام کردند که برای افراد جوان و سالم، واکسن چهارم «محافظت بسیار کمی» نسبت به سه دوز ارائه میکند.
دکتر توپول گفت، به همین دلیل است که بسیاری از کشورها گروههای مسنتری را در اولویت قرار میدهند. بریتانیا این هفته شروع به تجویز چهارمین دوز واکسن برای افراد بالای 75 سال و افرادی که در معرض خطر هستند، کرد. پروفسور آدام فین، یکی از اعضای کمیته واکسیناسیون و ایمن سازی، گفت کهنوع اومیکرونویروس یک «وضعیت متغیر» ایجاد کرده است. او گفت: «اگر گردش ویروس در جامعه زیاد باشد، که با تاسف بسیار به نظر می رسد آمار ابتلا دوباره در حال افزایش است، مشکل بزرگی خواهیم داشت».
دکتر فین معتقد است که پیش از موج زمستانی احتمالی، نیاز به تزریق گسترده واکسن دوز چهارم در انگلیس در پاییز محتمل است. او گفت: « به نظر می رسد دوز بوستر (تقویت کننده) و دوز چهارم فعلا فقط برای افرادی است که به دلایل مختلف ممکن است تا قبل پاییز به بیماری مبتلا شوند و خطر ابتلا برای آنها زیاد است.»
از آنجایی که به نظر می رسد بسیاری از دولت ها به سمت سیاست «زندگی با کووید» می روند، ممکن است تنها به واکسیناسیون مجدد کسانی که احتمال ابتلا به بیماری شدید را دارند، بسنده کنند. با این حال، برخی از کارشناسان بر این باورند که دولتها باید تزریق دوز بوستر را برای کمک به سیستمهای درمانی ارائه کنند.
دکتر پنی وارد، استاد مدعو کینگز کالج لندن، می گویدحتی بیمارانی که به دلیل بیماری های دیگر بستری می شوند اما مبتلا به کووید هم هستندبه دوز چهارم واکسن نیاز دارند. وی البته معتقد است دولت برای کاهش فشار به سیستم های درمانی باید از همه ابزارهای مختلف در دسترس( واکسن ها، داروهای ضد ویروس و درمان های آنتی بادی) همگی می توانند به کاهش این فشار کمک کنند. او گفت: « در حالی که سیستم بهداشت و درمان کاملاً غرق در مبارزه با این بیماری است، و درحالی که ابزارهای پیشگیری از آن را داریم، عدم استفاده از امکانات دردسترس غیرمنطقی است.»
اما برخی از دانشمندان ابراز نگرانی می کنند که دوزهای بوستر بیش از حد میتواند منجر به بروز پدیده «خستگی ایمنی» در بدن شود - پدیدهای که در آن قرار گرفتن مکرر در معرض یک عامل بیماریزا در طول زمان توانایی سلولهای ایمنی را برای پاسخدهی موثر را کاهش میدهد.
دکتر امش آدالجا، محقق ارشد در جان هاپکینز، می گوید: «این امر هنوز برای بیماری کووید-19 نشان داده نشده، اما موضوعی در دست مطالعه است. استفاده از همان نوع و فرمول واکسن در دوز بوستر ممکن است توانایی سیستم ایمنی را برای پاسخ به انواع جدید کاهش دهد.»
انتظار میرود در هفتههای آینده، سازندگان واکسنسازی فایزر بیونتک و نیز مدرنا نتایج مرحله آخر آزمایشات واکسنهای خود بر نوع اومیکرون را منتشر کنند.
در همین حال دکتر تئودورا هاتزییوآنو، ویروس شناس در دانشگاه راکفلر، به نکته جالبی اشاره می کند: مقاله ای که البته هنوز مورد بررسی قرار نگرفته نشان می دهد ابتلا به نوع اومیکرون آنتی بادی های افرادی را که دو دوز واکسن دریافت کرده بودند، افزایش می دهد، اما در کسانی که سه دوز دریافت کرده بودند، این اتفاق نمی افتد.
او معتقد است که این امر ممکن است به نفع استفاده از دوز بوستر مخصوص نوع اومیکرون به عنوان دوز تقویتی باشد:« درخصوص افرادی که سه دوز دریافت کرده اند، فکر نمی کنم که این کار توجیهی داشته باشد. اما اگر فقط دو دوز دریافت کرده باشند، واکسن به روز شده و مناسب برای اومیکرون احتمالا بهترین انتخاب است.»
یک نکته مهم هم این است که حتی اگر دولت ها تصمیم بگیرند که دوز چهارم موردنیاز عموم مردم است، ممکن است متقاعد کردن مردم برای واکسینه شدن دوباره بسیار مشکل باشد. فقط حدود نیمی از آمریکاییهایی که دو دوز دریافت کرده بودند برای سومین بار تزریق واکسن در مراکز واکسیناسیون حاضر شدند. نظرسنجی در آمریکا از کسانی که حداقل یک دوز واکسن کووید دریافت کردهاند، نشان داده که تقریباً نیمی از آنها «قطعاً» دوز تقویت کننده را دریافت نمی کنند.
ازکیل امانوئل، معاون ابتکارات جهانی در دانشگاه پنسیلوانیا، می گوید سیاستگذاران و کارشناسان باید حد تمایل و تحمل جامعه را درنظر بگیرند:«اگر آنها فکر کنند مردم خیلی راحت هر شش ماه یک بار برای دریافت دوز بوستر مراجعه میکنند، باید بگویم این فکر قطعا غلط است.»