تعرفهگذاری خدمات پزشکی شامل دو جزء فنی و حرفهای است. جزء فنی بخشی از تعرفهها است که شامل حقوق پرسنل، خدمات ارائه شده در بیمارستان، تجهیزات و لوازم مصرفی پزشکی و... است. جزء حرفهای تعرفهها نیز مربوط به خدمات پزشکان و کادر پزشکی است که این مبلغ بهعنوان حقالزحمه کادر پزشکی پرداخت میشود.
در بخش دولتی طبق قانون اساسی، درمان رایگان است که البته در شرایط فعلی این گونه نیست، چرا که بیمارستانهای دولتی مجبور شدهاند خودشان مخارجشان را تأمین کنند و جالب است قسمتی از هزینهها را که بیمارستان نمیتواند از مریض دریافت کند به برداشت هزینهها از دستمزد کادر پزشکی روی میآورد. بیمارستانهای دولتی قسمت مهمی از مخارجشان را از طریق برداشت از کارکرد پزشکان و کادر پزشکی تأمین میکنند و راضی کردن مردم به این روش غیرقانونی و غیراخلاقی است.
در بخش خصوصی، بیمارستانهای خصوصی باید همه هزینههای مربوط به تأمین تجهیزات و پرداخت حقوق کادر و پرسنل و هزینههای جاری را از تعرفه پزشک متقبل شوند. درخصوص خدمات ارائه شده در مطبها نیز همین گونه است که علاوهبر اینکه ارائه خدمت توسط پزشک یا پیراپزشک ارائه میشود و جزء حرفهای تعلق میگیرد یک جزء فنی هم دارد. مخارجی از جمله اجاره مطب و پرداخت حقوق کادر اداری و... جزء فنی مطب محسوب میشوند ولی تاکنون از پرداخت جزء فنی مطب چشم پوشی شده است.
تمامی حکومتها بهدنبال این هستند که مردمشان از سلامت کافی و کم خرج برخوردار باشند. حاکمیت ما نیز بهدنبال این است که سلامت مردم تضمین شود ولی مسئولان از جیب پزشکان هزینه میکنند. اگر در کشورهای دیگر خرج ویزیت و دستمزد خدمات پزشکی بالاست به این دلیل است که آنها به این نتیجه رسیدند که راضی نگه داشتن این قشر تضمین کننده سلامت مردم است همانطور که راضی نگه داشتن معلم شکوفایی آموزش و پرورش را بهدنبال خواهد داشت.
کسانی که تعرفهگذاری خدمات پزشکی را انجام میدهند باید بدانند با تعرفههای ناعادلانه به سلامت مردم خیانت میکنند البته اینها تعمدی و از قصد نیست بلکه ناشی از عدم آگاهی برخی مسئولان و هوچیگریهای معدودی افراد نیازمند مطرح کردن خود است که حرفشان را با این روش به کرسی مینشانند. این هوچی گریها بهطور مستقیم به بهداشت و درمان مردم آسیب میزنند.
ما در پزشکی چیزی جز عدالت اجتماعی نمیخواهیم. در هیچ جامعهای قیمت ارائه خدمات بسیاری از مشاغل شریف دیگر از جمله مکانیک اتومبیل، آرایشگری و... تعرفههایش بالاتر از پزشکی نیست. در جوامع مترقی تعرفه ویزیت پزشک حداقل 15 برابر تعرفه این حرفههای محترم است درحالی که در ایران تعرفه پزشکی پایینتر از تعرفه این مشاغل است. ما بهعنوان گروه بزرگی از جامعه که مسئولیت مهمی بر گردن ماست بهدنبال عدالت اجتماعی در کارکرد خودمان در بخش دولتی و خصوصی هستیم.
دولتها از بخش خصوصی بهعنوان سوپاپ اطمینان یا ویآیپی بخش دولتی استفاده میکنند. بهعنوان مثال اگر کسی از خدمات بخش دولتی ناراضی است بلافاصله به بخش خصوصی میرود و با نرخ بالاتر از نرخ بیمارستان دولتی اما در کل نرخ نسبتاً پایینی این خدمات را میگیرد و همین باعث میشود اعتراضی به پایین بودن کیفیت خدمات بخش دولتی نشود، ضرر مهمتر اینکه بخش دولتی رشد نمیکند چون مردم به جای اعتراض برای اصلاح بخش دولتی، بلافاصله به سمت بخش خصوصی میروند. در چنین شرایطی کسی اعتراضی هم نمیکند و این باعث تنبلی و پایین بودن کیفیت خدمات دولتی خواهد شد.
به هر حال از هر طرف به قضیه تعرفههای ناعادلانه ارائه خدمات پزشکی نگاه کنیم متوجه میشویم موضوع نه کارشناسی و نه عاقلانه و نه به نفع سلامت مردم است.
امیدوارم مسئولان محترم نظام و دولت جدید این مسائل را جدیتر بگیرند و کارشناسیهای انجام شده با بنیانهای اساسی اسلامی و تاریخی ما یا بنیانهای جهانی هماهنگ باشد.