دبیر شورای گسترش دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور با بیان اینکه به ازای هر ۱۰ هزار نفر، ۱۶ پزشک در کشور داریم، تصریح کرد، در آینده دچار کمبود پزشک در کشور نخواهیم شد.
محمدحسین آیتی با بیان اینکه تصمیم گیری درباره تعیین ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی هیچ گاه در پشت درهای بسته نبوده، اظهار کرد: شواهد نشان می دهد سیاست افزایش ظرفیت پزشکی سال هاست که در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی وجود دارد بطوری که ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی از ۵۵۰۰ نفر در سال ۱۳۹۳ به بیش از ۸۰۰۰ نفر در سال ۱۴۰۰ رسیده و این یعنی رشد ۵۵ درصد طی هفت سال که رشدی معقول به حساب می آید و سعی شده متناسب با افزایش میانگین سنی جامعه، افزایش تعداد پزشکان نیز اتفاق بیافتد.
وی ادمه داد: این در حالیست که برخی انتظار دارند بدون در نظر گرفتن سایر شرایط لازم همچون امکانات مورد نیاز آموزشی، تعداد اعضای هیات علمی مورد نیاز و سایر موارد این افزایش ظرفیت، رشد ۲۰ یا ۳۰ درصدی در سال داشته باشد.
به ازای هر ۱۰ هزار نفر، ۱۶ پزشک داریم
آیتی با بیان اینکه آمارهای سرانه پزشک به جمعیت اعلامی از سوی سازمان بهداشت جهانی به علل مختلف همچون خوداظهاری کشورها و در نظر قرار دادن تعداد بهورزان، انترن ها و سایر کادر درمان در تعداد پزشکان کشور خیلی قابل استناد نیست، تصریح کرد: با این وجود، طبق آمار سازمان جهانی بهداشت سرانه تعداد پزشک به ازای هر ۱۰ هزار نفر جمعیت ایران حدودا ۱۶ پزشک است که در مقایسه با سایر کشورها، ایران در وضعیت مطلوبی قرار دارد. این در حالیست که با وجود فارغ التحصیلی حدود ۵۰ هزار دانشجوی پزشکی موجود در کشور، این سرانه به زودی به شاخص ۲۰ پزشک به ازای هر ۱۰ هزار نفر خواهد رسید.
وی خاطرنشان کرد: در مطلبی بیان شده که در کشورهای پیشرفته دنیا به ازای هر هزار نفر چیزی حدود ۲۰۰ الی ۲۵۰ پزشک متخصص داریم! همچنین محاسبات نشان می دهد اگر بخواهیم متوسط تعداد ویزیت هر فرد توسط پزشک را از سه ویزیت در سال، در حال حاضر به هفت ویزیت در سال برسانیم، سرانه ۱۸ پزشک به ازای هر ۱۰ هزار نفر کفایت می کند. این موضوع در مطالعات برآورد نیروی انسانی مورد نیاز نظام سلامت ایران که با رویکردهای ترازیابی، حجم خدمات مورد نیاز و کنترل نسبت به دسترسی به منابع مختلف نظام سلامت و مدل های مبتنی بر اقتصاد سنجی در معاونت آموزشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام شده است، مطابقت دارد.
وی گفت: برای تعیین ظرفیت رشته پزشکی در دانشگاه های علوم پزشکی کشور، با توجه به اینکه کیفیت آموزش در این رشته به لحاظ ارتباط مستقیم و تنگاتنگ با سلامت مردم، از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است، توجه به امکانات و استانداردهای آموزشی برای تربیت دانشجو، امری کاملا ضروری است.
دبیر شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی کشور در ادامه بیان کرد: یکی از مهم ترین پارامترهای تعیین کننده ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی که می تواند ضامن کیفیت آموزش باشد، استناد به نتایج ارزشیابی و اعتباربخشی برنامه آموزشی پزشکی عمومی است، که بحمدالله طی سال های اخیر، با جدیّت و نظم، به صورت سالیانه، برای کلیه محل های تربیت کننده پزشک عمومی اجرا شده، به نحوی که اعتباربخشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درخصوص آموزش رشته پزشکی عمومی از استانداردهای جهانی برخوردار شده و به عنوان یکی از افتخارات کشور عزیزمان مورد تایید فدراسیون جهانی آموزش پزشکی قرار گرفته است.
آیتی همچنین عنوان کرد: طی سالیان اخیر همواره و بلااستثناء ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی در همه دانشکده های تربیت کننده بیش از ظرفیت اعلامی از سوی دبیرخانه آموزش پزشکی عمومی، به عنوان متولی اعتباربخشی دوره پزشکی عمومی بوده است، که این امر علاوه بر ایجاد اعتراض از سوی دانشگاه های علوم پزشکی و دبیرخانه فوق الذکر، خطر کاهش کیفیت آموزش و تبعات بعدی آن در نظام سلامت را به شدت گوشزد می کند.
وی افزود: از سوی دیگر هر سال برای تعیین ظرفیت دفترچه کنکور سراسری، دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور، با توجه به امکانات، اعضای هیات علمی و سایر شرایط آموزشی دانشگاه خود، ظرفیت پذیرش پیشنهادی خود در رشته های مختلف را برای یک آموزش مطلوب در سامانه سازمان سنجش آموزش کشور اعلام می کنند و معاونت آموزشی وزارت متبوع، پس از بررسی ظرفیت های اعلام شده توسط دانشگاه های علوم پزشکی، با توجه به نتایج ارزشیابی و اعتباربخشی برنامه آموزشی پزشکی عمومی و بازدیدهای ادواری، ظرفیت های پذیرش را نهایی می کند. بدیهی است افزایش بی رویه در ظرفیت پیشنهادی دانشگاه های علوم پزشکی، منجر به کاهش کیفیت آموزش و مشکلات عدیده آموزشی برای دانشجویان در حین تحصیل خواهد شد.
آیتی اضافه کرد: موضوع دیگر درخصوص افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی در کشور، توجه به هزینه های آموزش و نیاز به اختصاص بودجه های لازم از سوی دولت برای گسترش ظرفیت های آموزشی دانشگاه ها است. لازم به ذکر است که بودجه سرانه آموزشی دانشگاه های علوم پزشکی، علیرغم نرخ تورم سالانه و افزایش سالانه پذیرش دانشجوی پزشکی عمومی، افزایش چندانی نداشته است و لذا کمبود بودجه به عنوان یکی از چالش های جدی برای تامین استانداردهای لازم آموزش پزشکی، موجب افت کیفیت آموزشی شده و امکان افزایش ظرفیت پذیرش را نیز محدود و کند می کند.
در آینده دچار کمبود پزشک در سطح کشور نخواهیم شد
دبیر شورای گسترش دانشگاه های علوم پزشکی کشور تاکید کرد: قطعا با تدابیر اندیشه شده در سال های اخیر، در آینده دچار کمبود پزشک در سطح کشور نخواهیم شد. مشکلاتی که بعضا درخصوص سختی دسترسی به پزشکان در کشور مشاهده می شود، چندان ارتباطی با تعداد پزشکان موجود نداشته و مشکل اصلی، عدم توزیع مناسب پزشکان موجود در سطح کشور است که راه حل آن نیز نیازمند اصلاحات و تصمیم گیری کلان در سطح کشور است. همچنین امید است، با پیاده سازی نظام ارجاع و تقویت نقش پزشک خانواده در کشور، تقاضای بیماران به ویزیت توسط پزشکان متخصص مدیریت شود تا شاهد سردرگمی بیماران در این خصوص نباشیم.