از روزهای نخست همه‌گیری کووید، این واقعیت که کودکان و افراد زیر ۱۸ سال کمتر طعمه ویروس و نوع حاد بیماری می‌شوند، مطرح بود، اما در ماه های اخیر که ویروس کرونا با جهش های مختلف تغییر چهره داده، بسیاری از افراد زیر ۱۸ سال به نوع شدید بیماری مبتلا و حتی نرخ مرگ و میر نیز در این گروه سنی بیشتر شده است؛ از این رو بسیاری از ویروس شناسان تزریق واکسن به افراد زیر ۱۸ سال را توصیه کردند تا در صورت واکسینه شدن گروه های پرخطر، این گروه از جمعیت نیز در برابر این ویروس مقاوم شوند.

در رابطه با واکسیناسیون کودکان نظرات متفاوتی وجود دارد و در حالی‌که در آستانه بازگشایی مدارس بعد یک سال و نیم تعطیلی کلاس های حضوری هستیم، بسیاری معتقدند با واکسینه کردن کودکان می توان با خیال راحت آموزش حضوری را از سر گرفت و به روال قبلی زندگی پیش از کرونا بازگشت.

در همین رابطه یک متخصص بیماری های عفونی اطفال در دانشگاه نیویورک می گوید: «ابتلا به نوع حاد بیماری، افزایش مرگ و میر و حتی کووید طولانی مدت در بین نوجوانان و کودکان سالم بسیار نادر است و همانطور که پیش‌تر محققان بریتانیایی اعلام کرده‌اند، واکسن برای افراد زیر ۱۶ سال خیلی حیاتی نیست، اما به زودی تقریباً همه بزرگسالان آسیب پذیر دو دوز واکسن را دریافت خواهند کرد و می توانیم به واکسینه کردن گروه های زیر ۱۸ سال نیز فکر کنیم.»

یک اپیدمیولوژیست در دانشگاه ملبورن نیز با بیان اینکه داده‌ها نشان می‌دهد کودکان و به ویژه نوجوانان می توانند نقش مهمی در انتقال ویروس داشته باشند، معتقد است که «با ظهور انواع جدید ویروس کرونا نگرانی ها در مورد انتقال توسط کودکان و نوجوانان در حال افزایش است.»

او می گوید:«ممکن است واکسیناسیون باعث مقاومت بیشتر آنها در برابر عفونت شود و از این رو واکسینه کردن جوانان و نوجوانان اهمیت بیشتری پیدا کند و کشورها باید حداکثر تلاش خود را برای پایین نگه داشتن انتقال بیماری انجام دهند.»

در حال حاضر نرخ واکسیناسیون در نقاط مختلف دنیا متفاوت است و همچنان واکسیناسیون در مقابل کووید ۱۹ در حال انجام است. تاکنون بیش از سه میلیارد دوز واکسن در جهان تزریق شده و بر اساس آخرین آمار اتحادیه اروپا، ۷۷.۷ درصد از جمعیت بزرگسال اتحادیه اروپا حداقل یک دوز واکسن کووید را دریافت کرده اند و بقیه اروپا نیز تقریبا در همین شرایط است. در جهان نیز ۴۳.۵۶ درصد واکسینه شده‌اند.

 آیا کودکان باید واکسن کووید دریافت کنند؟

اکنون که جمعیت بزرگسال در برخی از کشورها واکسینه شده‌اند بسیاری از کشورها عملیات تزریق واکسن به کودکان و افراد زیر ۱۸ سال را نیز آغاز کرده اند. در همین رابطه آژانس دارویی اروپایی (EMA) استفاده از واکسن فایزر را برای کودکان ۱۲ تا ۱۵ ساله در ماه "مِی" امسال تأیید کرد و این اولین واکسن کووید است که در اتحادیه اروپا تأیید شد. مجوز بر اساس مطالعه ای بر روی ۲۵۵۹ کودک انجام شد که نشان داد پاسخ ایمنی آنها با گروه سنی  ۱۶-۲۵ سال قابل مقایسه است.

هیچ یک از کودکانی که واکسن دریافت کرده بودند مبتلا به کووید نشدند، در حالی که ۱۶ نفر پس از دریافت دارونما به بیماری مبتلا شده بودند. EMA ماه بعد واکسن مدرنا را برای استفاده در گروه سنی ۱۲-۱۷ تأیید کرد. این بار، مطالعه بر روی ۳۷۳۲ کودک نشان داد هیچ یک از کسانی که واکسن دریافت کرده اند در مقایسه با ۴ نفر در گروه دارونما مبتلا به کووید نشده اند.

در مورد مزایای واکسیناسیون کودکانی که دارای شرایط بیماری  زمینه ای نیستند، بسیار بحث است؛ زیرا شانس ابتلا به بیماری شدید ناشی از کووید در گروه سنی زیر ۱۸ سال بسیار کم است و باید  عوارض جانبی احتمالی واکسن نیز در نظر گرفته شود. EMA اذعان دارد که تعداد محدود هر دو مطالعه به این معنی است که می توان عوارض جانبی را نادیده گرفت. با این حال، آنها به این نتیجه رسیدند که مزایای واکسن برای این گروه سنی بالقوه است.

 کمیته مشترک واکسیناسیون و ایمن‌سازی (JCVI)در سه سپتامبر توصیه کرد که کودکان ۱۲ تا ۱۵ ساله نیازی به واکسن ندارند. آنها معتقدند که شواهد کافی برای در معرض خطر بودن این گروه وجود ندارد. آنها به این نتیجه رسیدند که از هر یک میلیون کودک سالم دو نفر نیاز به مراقبت های ویژه ناشی از ابتلا به کووید دارند.

نگرانی هایی در مورد بروز موارد میوکاردیت و پریکاردیت پس از تجویز واکسن های mRNA وجود داشته است. مقاله ای در هاروارد در ماه ژوئیه گزارش داد که پس از تزریق ۳۰۰ میلیون واکسیناسیون ۱۰۰۰ مورد در ایالات متحده به این موارد درگیر شدند که اکثرا در گروه سنی نوجوانان یا جوانان بود. این مقاله همچنین می گوید که ۷۹ درصد از این موارد در جوانان خفیف بوده است.

با وجود اینکه واکسن ها برای کودکان ۱۲ تا ۱۸ ساله توسط آژانس دارویی اروپا در دو ماه گذشته تأیید شده اند، همه دولت ها از این روش پیروی نکرده اند. با این حال، بسیاری از کشورها برنامه واکسیناسیون خود را برای کودکان بالای ۱۲ سال آغاز کرده اند.

مالت

برای مثال مالت که ۸۰ درصد از جمعیت خود را واکسینه کرده و یکی از بالاترین میزان واکسیناسیون در جهان را به خود اختصاص داده است، در حال حاضر نیز نوجوانان بالای ۱۲ سال را واکسینه می‌کند.

شیلی

شیلی کشوری دیگر که دارای بالاترین نرخ واکسیناسیون در جهان است نیز واکسن هایی برای افراد ۱۲ سال به بالا در دست تولید دارد.

بریتانیا

برنامه واکسیناسیون برای افراد زیر ۱۸ سال در انگلستان در برخی نقاط کشور شروع شده است. از ۲۳ آگوست به همه نوجوانان ۱۶ و ۱۷ ساله در انگلستان واکسن داده می شود، در حالی که کودکان ۱۲ تا ۱۵ ساله که از نظر بالینی در برابر کووید آسیب پذیر هستند یا با بزرگسالانی زندگی می کنند که در معرض خطر بیماری جدی ناشی از این ویروس هستند نیز واجد شرایط دریافت واکسن هستند.

ایرلند

ایرلند جذب واکسن قابل توجهی در جمعیت بزرگسال داشته است. ۹۲.۶ درصد از بزرگسالان بالای ۱۸ سال یک دوز مصرف کرده اند و ۹۰.۲ درصد نیز کاملاً واکسینه شده اند. این کشور در هفته های اخیر بیشتر بر واکسیناسیون کودکان تمرکز کرده است. پورتال ثبت نام کودک ۱۲ تا ۱۵ ساله برای واکسن در ۱۱ آگوست افتتاح شد و بیش از ۷۵ هزار در ۴۸ ساعت اول ثبت نام کردند. طبق ارقام سرویس بهداشتی ایرلند در ۱۳ سپتامبر ، ۹۰.۲ درصد از افراد بالای ۱۲ سال یک دوز و ۸۵.۱ درصد هر دو دوز را دریافت کرده اند.

ایتالیا

هدف ایتالیا واکسیناسیون هرچه بیشتر نوجوانان در زمان بازگشت به مدرسه در ماه سپتامبر بوده است. بر اساس گزارش دولت ایتالیا در ۱۳ سپتامبر، ۶۲.۴۳ درصد یک دوز دریافت کرده و ۴۴.۹۵ درصد کاملاً واکسینه شده اند. از ۱۶ آگوست، کودکان ۱۲ تا ۱۸ ساله می توانند واکسن را بدون وقت قبلی دریافت کنند. واکسن فایزر برای کودکان ۱۲ تا ۱۵ ساله تزریق می شد، درحالی که برای نوجوانان ۱۲ تا ۱۷ ساله در ابتدای ماه اوت تزریق واکسن مدرنا تأیید شد.

آلمان

در آلمان در ابتدا واکسن ها فقط برای کودکان با شرایط زمینه ای توصیه می شد، اما در پی گسترش نوع دلتا در این کشور، در ۱۶ اوت تصمیم گرفته شد که واکسن را برای همه کودکان بالای ۱۲ سال ارائه دهند.

نهاد تخصصی که به دولت آلمان در زمینه واکسن مشاوره می دهد در بیانیه ای اعلام کرد که این تصمیم پس از بررسی داده های جدید ایمنی، به ویژه از ایالات متحده، پس از واکسیناسیون حدود ۱۰ میلیون نوجوان گرفته شد. آنها گفتند که با توجه به دانش موجود، مزایای واکسیناسیون بیشتر از عوارض جانبی بسیار نادر واکسن است.

بر اساس آمارهای دولت در ۱۲ سپتامبر، این کشور به ۳۶.۷ درصد از کودکان ۱۲ تا ۱۷ ساله یک دوز واکسن تزیرق کرده و ۲۵.۸ درصد نیز کاملاً واکسینه شده اند.

لهستان

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، ۱۹ میلیون نفر در این کشور حداقل یک دوز واکسن دریافت کرده اند و حدود ۱۹ میلیون نفر به طور کامل واکسینه شده اند که حدود نیمی از جمعیت لهستان است.

در این کشور تزریق واکسن های فایزر و مدرنا برای افراد بیش از ۱۲ سال تأیید شده و به گفته مقامات بهداشتی لهستان در ۱۴ سپتامبر، ۱.۴ میلیون دوز به کودکان ۱۲ تا ۱۷ ساله تزریق شده است و قرار است واکسیناسیون در مدارس انجام شود.

فرانسه

فرانسه یکی از اولین کشورهایی بود که واکسیناسیون را برای افراد بالای ۱۲ سال صادر کرد و این کار را در ۱۵ ژوئن انجام داد. در این کشور در ۱۲ سپتامبر، ۶۸ درصد از کودکان ۱۲-۱۷ ساله حداقل یک دوز واکسن دریافت کرده اند و در حالی که ۵۶ درصد کاملاً واکسینه شده اند. از پایان ماه سپتامبر، افراد زیر ۱۸ سال برای دسترسی به مکان هایی مانند سینما یا رستوران به کارت سلامت نیاز دارند. این مجوز وضعیت واکسن دارنده را اثبات می کند یا تایید می کند که در ۷۲ ساعت گذشته فرد آزمایش شده است.

اسپانیا

بر اساس آخرین گزارش وزارت بهداشت اسپانیا از ۱۳ سپتامبر ، ۷۹.۲ درصد از حدود ۳.۹ میلیون نوجوان ۱۲ تا ۱۹ ساله در اسپانیا اولین دوز واکسن را دریافت کرده اند و ۵۸.۴ درصد به طور کامل واکسینه شده اند.

تصمیم در مورد ارائه یا عدم ارائه واکسن به افراد زیر ۱۸ سال تحت اختیار مقامات منطقه ای است. در نتیجه، در ابتدا مناطق مختلف شروع به ارائه واکسن در زمان های مختلف کردند.

دانمارک

اداره بهداشت دانمارک در ماه ژوئن برای واکسیناسیون کودکان در محدوده سنی ۱۲ تا ۱۵ سال چراغ سبز نشان داد و واکسیناسیون در ماه ژوئیه آغاز شد. دانمارک هفته گذشته همه محدودیت های باقی مانده را لغو کرد.

۸۳.۵ درصد از افراد بالای ۱۲ سال در این کشور به طور کامل واکسینه شده اند.

سوئیس

سوئیس واکسن فایزر را برای کودکان بالای ۱۲ سال در اوایل ژوئن تایید کرد. بر اساس آخرین آمار بهداشتی سوئیس که در ۱۲ سپتامبر منتشر شد، بیش از ۱۸۱ هزار نفر بین ۱۰-۱۹ سال ( ۲۱.۵ درصد) کاملاً واکسینه شده اند و ۳۲.۳۵ درصد حداقل یک دوز دریافت کرده اند. این در مقایسه با ۴۵.۶۱ درصد در گروه سنی ۲۰-۲۹ سال است که هر دو دوز را دریافت کرده اند و ۵۵.۹۳ که حداقل یک دوز را دریافت کرده اند.

سوئد

سوئد در ماه اوت شروع به واکسیناسیون افراد زیر سن قانونی کرد و سپس برای نوجوانان ۱۶ تا ۱۸ ساله واکسینه شدند. کودکان ۱۲ تا ۱۵ ساله تنها در صورت داشتن بیماری ریوی، آسم شدید یا سایر بیماریهای پرخطر واجد شرایط واکسن هستند.

نروژ

در نروژ ، که بخشی از اتحادیه اروپا نیست، این واکسن اخیراً برای کودکان ۱۲ تا ۱۵ ساله تمدید شده است، اما تنها دوز اول آن ارائه می شود و تصمیم برای دوز دوم بعداً گرفته می شود.

ایالات متحده

تا پایان ماه ژوئیه، ۴۲ درصد از نوجوانان ۱۲ تا ۱۷ ساله اولین دوز خود را دریافت کردند و ۳۲ درصد دوز دوم را گرفتند که واکسن های فایزر و مدرنا بوده است. مرکز کنترل بیماری های ایالات متحده همچنان توصیه می کند همه افراد بالای ۱۲ سال باید واکسینه شوند.

استرالیا

واکسن موجود برای گروه سنی نوجوانان، فایزر است و در طرح اولیه واکسن استرالیا آمده است که افراد ۱۶ سال به بالا باید واکسینه شوند. در این مرحله، فقط کودکان بین ۱۲ تا ۱۵ سال که دارای شرایط بهداشتی شدید هستند نیز باید واکسن دریافت کنند.

کانادا

کانادا اولین کشوری بود که به کودکان ۱۲ سال به بالا اجازه تزریق واکسن فایزر را داد. در اوایل ماه مه، به والدین گفته شد که می توانند فرزند خود را برای دریافت  واکسن ثبت نام کنند و تا اواسط آگوست، ۵۸ درصد از کودکان بین ۱۲ تا ۱۷ سال کاملاً واکسینه شده اند.

چین

واکسن موجود برای گروه سنی پایین در چین، سینوفارم و سینوواک است و البته اطلاعات دقیق در مورد اینکه چه سنی مشمول دریافت این واکسن ها هستند مشخص نیست. اطلاعات دقیق در مورد تولید واکسن چین محدود است، با این حال گزارش رسانه های محلی نشان می دهد که برخی مناطق در حال واکسیناسیون کودکان ۱۲ ساله و بالاتر هستند.

این کشور هدف نهایی واکسیناسیون ۸۰ درصد از ۱.۴ میلیارد جمعیت خود را تا پایان سال تعیین کرده است، رقمی که بدون تعداد زیادی از افراد زیر ۱۸ سال نمی توان به آن رسید.

ژاپن

ژاپن مجوز تزریق واکسن فایزر به افراد ۱۲ سال به بالا را داده است، اما دولت همچنان بر هدف قرار دادن گروه های مسن تر که در صورت ابتلا به کووید مستعد بیماری های جدی و مرگ هستند تمرکز کرده است. برخی از شهرها شروع به واکسیناسیون کودکان خردسال کرده اند، اما هنوز تزریق سراسری برای این گروه سنی وجود ندارد.

هلند

بر اساس توصیه شورای بهداشت هلند، دولت واکسن فایزر را برای افراد ۱۲ سال به بالا تزریق می کند. در ماه جولای، دولت گفت قصد دارد همه افراد اولین دوز واکسن را قبل از شروع سال تحصیلی جدید دریافت کنند. بیش از ۱۰.۵ میلیون نفر به طور کامل واکسینه شده اند.

نیوزلند

در ماه ژوئن، تنظیم کننده پزشکی نیوزلند موافقت تزریق موقت واکسن فایزر را برای کودکان ۱۲ سال به بالا صادر کرد. 

روسیه

روسیه نیز جز اولین کشورهایی بود که واکسن کووید را برای استفاده در بزرگسالان تأیید کرد و صرفا واکسن مورد استفاده در این کشور، اسپوتنیک وی بود. اطلاعات در مورد عرضه واکسن در این کشور محدود است، اما اکنون آزمایشات بر روی کودکان در حال انجام است و دولت گفته افراد زیر ۱۸ سال نیز می توانند واکسن اسپوتنیک را دریافت کنند.

آفریقای جنوبی

کودکان ۱۷ ساله و کوچکتر هنوز واجد شرایط واکسن کووید در آفریقای جنوبی نیستند. برنامه واکسن آفریقای جنوبی متکی به واکسن های جانسون و جانسون و فایزر است.

کره جنوبی

فایزر برای کودکان ۱۶ سال به بالا تأیید شده است، در حالی که مدرنا برای افراد ۱۸ سال به بالا در دسترس است. کره جنوبی قصد ندارد امسال واکسن را برای افراد ۱۲ تا ۱۵ سال ارائه دهد.

هند

تصور می شود هند دارای بیشترین جمعیت نوجوان در جهان است که توسط یونیسف حدود ۲۵۳ میلیون نفر تخمین زده می شود. آخرین داده های ملی نشان می دهد که حدود ۶۰ درصد از کودکان از ابتدای شیوع ویروس کرونا در معرض ابتلا به کروناویروس بوده اند و احتمالاً در برابر عفونت مصونیت ایجاد کرده اند.

در ماه اوت، مقررات دارویی کشور برای واکسن جدیدی که توسط شرکت دارویی محلی Zydus Cadila ساخته شده بود، در همه افراد ۱۲ سال به بالا استفاده کرد و این اولین تأیید برای پوشش کودکان بود.

مشاوران دولتی گفته اند که واکسیناسیون برای کودکان ۱۲ تا ۱۷ ساله با بیماری‌های جدی می تواند در ماه اکتبر آغاز شود، اما راه اندازی گسترده تر تنها پس از اتمام برنامه واکسیناسیون بزرگسالان در هند انجام می شود.

به گزارش ایسنا، تاکنون برای حدود ۴۰ درصد از جمعیت کشور تزریق واکسن انجام شده و واکسیناسیون با شتاب بالا در حال انجام است و وزارت بهداشت در نظر دارد واکسیناسیون افراد زیر ۱۸ سال را آغاز کند. بر همین اساس واکسیناسیون دانش آموزان ۷ تا ۱۸ سال طی دو هفته آینده آغاز می شود و با دریافت هر دو دز واکسن توسط دانش آموزان امکان بازگشایی مدارس توسط آموزش و پرورش وجود خواهد داشت.

بر اساس دستور وزیر بهداشت مبنی بر شروع واکسیناسیون دانش‌آموزان، از روز شنبه (۲۷ شهریورماه) سامانه نوبت‌دهی واکسیناسیون salamat.gov.ir صرفاً برای متولدین ۱ مهر ۱۳۸۲ تا ۱ مهر ۱۳۸۳ (سن ورود به سال آخر متوسطه دوم) باز خواهد شد.