از همان دوران کودکی سردرگم بودم، لباس‌هایم را دوست نداشتم، تحمل موهای بلند و بستن آنها برایم سخت بود و بر خلاف جنسیتم لباس‌ها و اسباب‌بازی‌های پسرانه دوست داشتم ولی درک علت این همه احساس دوگانه برای کودکی که هنوز مدرسه نرفته، سخت و غیرقابل باور بود.
به گزارش ایرنا، این احساس روز به روز بیشتر می‌شد تا اینکه وارد مدرسه شدم، وقتی در جمع هم‌کلاسی‌هایم که دختر بودند قرار گرفتم خلا وجودم را بیشتر احساس کردم ولی علت آنرا نمی‌دانستم.
در جمع دوستان مدرسه بشدت اذیت می‌شدم، اگرچه همه آنها را دوست داشتم ولی قبول آنها به عنوان دوست برایم بسیار سخت بود، این احساس دوگانگی و ابهام و غیرقابل توصیف ادامه داشت تا وارد مقطع راهنمایی شدم.
حس مبهمی که داشتم را نمی‌توانستم به خانواده‌ام ابراز کنم، آنها از عدم علاقه من به وسایل شخصی و بویژه لباس‌هایم متوجه رفتار دوگانه و غیرعادی‌ام شده بودند ولی حسم را نمی‌توانستم برای کسی توصیف کنم.
دوران راهنمایی و دبیرستان بسیار منزوی شده بودم، در هیج جمع خانوادگی شرکت نمی‌کردم، هیچگاه با خانواده‌ام تفریح نمی‌رفتم چون پوشیدن لباس‌هایی که داشتم برایم سخت‌ترین و زجرآورترین کار شده بود.
ساعت‌هایی که روپوش مدرسه‌ام را می‌پوشیدم اوج شکنجه من بود، تحمل آنها برایم دردآور بود و بدتر از همه اسمی بود که داشتم و بقیه مرا با آن صدا می‌زدند.
در جمع دوستان مدرسه‌ام هیچگاه شرکت نمی‌کردم چون علاقه‌ای به شنیدن بحث‌های دخترانه نداشتم، اواخر دوره دبیرستان متوجه اختلال دوجنسیتی‌ام شدم و با پرس و جو فهمیدم که با انجام عمل جراحی می‌توان تغییر جنسیت داد.
خانواده‌ام متوجه رفتارهای دوگانه‌ام شده بودند، موضوع را با آنها درمیان گذاشتم، علت مخالفت آنها برای تغییر جنسیتم ترس از انگ و برچسب زدن به من و خودشان بود، ۲۴ ساله بودم که تصمیم خودم را برای عمل گرفتم، به تنهایی به یکی از استان‌های همجوار رفتم و اولین مرحله عمل جراحیم را برای تغییر جنسیت انجام دادم.
عمل تغییر جنسیتم پنج مرحله داشت، در یکی از مراحل تخلیه سینه‌ها و رحم انجام شد، با وجود سختی تحمل پنج بار بیهوشی ولی رهایی از حس مبهی که داشتم برایم بسیار مهم، ارزشمند و آرام‌بخش بود.
بعد از اتمام مراحل عمل که چند سالی طول کشید کم‌کم آرامش روانی پیدا کردم، دیگر آن احساس‌های مبهم و دوگانه را نداشتم، دیگر اجباری به پوشیدن لباس‌های دخترانه که از آنها به معنی واقعی وحشت داشتم نبود، کسی با اسم دخترانه مرا صدا نمی‌زد و مجبور نبودم موهایم را بسته و زیر روسروی پنهان کنم.
من پسر بودم
بعد از انجام آخرین مرحله از عمل بود که هویت واقعی خود را یافتم، من در واقع پسر بودم، شناسنامه جدید با اسم جدید گرفتم، تمام مدارک شناسایی‌ام با اسم و جنسیت جدید تغییر پیدا کرده بود، از طرفی خانواده‌ام نیز از آرامش من خیلی خوشحال بودند، با وجود اینکه از ابتدا کمی مخالفت داشتند ولی صمیمانه مرا پذیرفتند و از من حمایت کردند.
مهمتر از آن اقوام، همسایه‌ها و اطرافیان بودند که به واسطه جمله پدرم که اعلام کرد اگر مرا قبول دارید باید فرزندم با هویت جدیدش را قبول داشته باشید، همه اطرافیان نیز رابطه بسیار خوبی با من برقرار و همین مساله روحیه مرا بیشتر از گذشته تقویت کرد.
این بخشی از روایت زندگی یکی از افراد دارای اختلال دوجنسیتی یا ترنس در استان ایلام است که چند سالی است با عمل تغییر جنسیت هویت واقعی خود را بدست آورده است.
کسی که سرنوشتش با حمایتی که خانواده از او داشتند بخوبی تغییر کرد، با وجود اینکه ابتدا با این مساله مخالفت داشتند ولی در نهایت با درک مشکل، فرزندشان را پذیرفتند، خانواده‌ای که اکنون یکی از فرزندان دخترشان پسر شده، شغل آزاد دارد و تصمیم به ازدواج گرفته است.
وی می‌گوید: اگرچه سختی‌هایی تاکنون داشته‌ام ولی چون ابتدا در خانواده خودم پذیرش شدم دوستان و اقوام نیز مرا پذیرفتند و معتقدم چنانچه در خانواده‌ام پذیرش نمی‌شدم اطرافیان نیز مرا قبول نداشتند.
اختلال دو جنسیتی یا ترنس عارضه‌ای است که در آن فرد هویت جنسیتی خود را که با توجه به خصوصیات جنسی بدنش از هنگام تولد برای او تعیین شده است، نمی‌پذیرد و از لحاظ روانی خود را جزو جنس مخالف می‌داند.
اگرچه روایت عنوان شده در این گزارش به دلیل حمایت خانواده منجر به پذیرش این فرد و رفع مشکلات بعد از جراحی تغییر جنسیتش شده است اما در همه موارد این اتفاق نمی‌افتد.
مصداق بارز این مساله دختری در یکی از شهرستان‌های این استان است که چند سال قبل به دلیل داشتن اختلال دوجنسیتی با وجود مخالفت خانواده اقدام به تغییر هویت و جنسیت می‌کند ولی بعد از این اقدام بطور کامل از طرف خانواده طرد می‌شود.
او مجبور می‌شود مدت زیادی به تنهایی زندگی کند و برای تامین مخارج زندگی و عملش یکی از کلیه‌هایش را بفروشد و همین فروش کلیه مشکلات جدیدتری برایش بوجود می‌آورد.
آنچه بیماران دارای اختلال دوجنسیتی نیاز دارند حمایت و پذیرش اطرافیان بویژه خانواده‌هاست که موجب می‌شود زمینه ادامه زندگی این افراد در جامعه با کیفیت‌تر از روال قبل فراهم شود، افرادی که به دلیل اختلاشان مشکلات روانی زیادی دارند.
به گفته بسیاری از پزشکان جراحی آخرین راه علاج بیماران اختلال هویت جنسی است اما مشروط بر اینکه پس از رهایی از عمل، مشکلات عدم پذیرش از سوی اطرافیان برای آنها بوجود نیاید.
امام خمینی(ره) بنیانگذار انقلاب اسلامی در سال۱۳۶۳ با صدور فتوایی عمل تغییر جنسیت را مجاز اعلام کرد و این فتوا باعث شد مریم ملک‌آرا نخستین ایرانی باشد که تغییر جنسیت دهد.
بر طبق آمارهای غیررسمی بیش از ۱۵۰ هزار بیمار تراجنسی در ایران زندگی می‌کنند، آماری که بدون شک دقیق نبوده و علت دقیق نبودن آن عدم مراجعه این افراد برای درمان به علت ترس از طرد شدن در جامعه و از سوی اطرافیان است.
با وجود افزایش تغییر عمل جنسیت در کشور اما نگاه عمده مردم به افرادی که اختلال هویت جنسی دارند کلیشه‌ای و تحقیرآمیز است بطوریکه گروهی ممکن است این افراد را اشخاصی منحرف بدانند چراکه همانگونه که گفته شد فرد با وجود داشتن ظاهری مردانه یا زنانه رفتاری متفاوت نشان می‌دهد و این موضوع باعث می‌شود در کانون توجه و در نتیجه مورد تمسخر یا سرزنش قرار گیرد.
این افراد با تمام وارونگی‌ها، خود را متعلق به جنس مخالف می‌دانند و به تغییر جنسیت خود تمایل افراطی دارند یا اینکه همیشه در تلاش هستند به عنوان جنس دیگری در جامعه شناخته شوند.
به گفته بسیاری از پزشکان افراد دارای اختلال هویت جنسی باید عمل جراحی شوند تا هویت‌شان مشخص شود و این مساله باید در بین مردم نهادینه شود.
اضطراب و افسردگی آمیخته با زندگی ترنس‌ها
یک روانشناس در این خصوص معتقد است: ترنس یا تراجنسی افرادی هستند که هویت جنسی متناقضی داشته و این افراد بشدت علاقه‌مند برای طی کردن مراحل تغییر پیوستن به جنس مخالف هستند.
فرشته چراغی افزود: حمایت نشدن از طرف خانواده یکی از مهمترین مشکلات این افراد است که حاضر به پذیرش آنها نیستند.
وی اظهار کرد: عمده افراد دارای اختلال دو جنسیتی به دلیل مشکلاتی که دارند دارای افسردگی، اضطراب، استرس‌های شدید و سایر مشکلات روانی هستند.
وی پرخوابی، کاهش و یا افزایش وزن ناگهانی، تغییرات خلقی و پرخاشگری را از دیگر مشکلات این افراد عنوان کرد.
جسم و روان ترنس‌ها نامتوازن است
این روانشناس با ذکر اینکه افراد دارای اختلال دوجنسیتی جسم و روانشان با هم توازن ندارد، گفت: در این افراد جسم ظاهری آنها شبیه پسر است ولی شخصیت واقعی آنها دختر بوده و یا بر عکس این قضیه وجود دارد.
چراغی یادآور شد: این افراد تمایل دارند همچون سایر افراد عادی جامعه آنطور که می‌خواهند زندگی کنند بدون اینکه زیر ذره‌بین باشند.
وی با اشاره به درمان ترنس‌ها در مراکز مشاوره، تاکید کرد: به عنوان مشاور روی عزت نفس و اعتماد به نفس این افراد کار می‌کنیم و طی جلساتی که با خانواده این افراد برگزار می‌شود آنها را در زمینه پذیرش ترنس‌ها آماده می‌کنیم.
ترنس‌ها سلامت روانی پایین‌تری نسبت به سایر افراد عادی دارند
یکی دیگر از روانشناسان ایلامی معتقد است: ترنس یا تراجنسی به افرادی گفته می‌شود که هویت جنسی متناقضی دارند به این معنا که تشخیص روانی خود فرد از جنسیتش با اندام‌های جنسی زمان کودکی‌اش متفاوت است.
فهیمه گلی‌زاده افزود: ترنس‌ها در معرض خطر ابتلا به بسیاری از بیماری‌های روحی و روانی و مشکلات اجتماعی هستند و مطالعات انجام گرفته نشان می‌دهد اینگونه افراد داری سلامت روانی پایین‌تری نسبت به جمعیت عمومی هستند اما با درمان‌های هورمونی، کیفیت زندگی مرتبط با سلامت روان بهتری را بدست خواهند آورد.
وی اظهار داشت: اگر چه تعداد مبتلایان به اختلال هویت جنسی در دنیا بسیار کم است اما جامعه باید قبول کند ترنس‌ها هم مانند سایر انسان‌ها حق زندگی دارند و مردم با این افراد رفتارهای عادی داشته باشند.
به عقیده این روانشناس، در کشور ما یکی از نکات ارزشمند برای تراجنسیتی‌ها این است که مسوولان خیلی زود وجود چنین جمعیتی را به رسمیت شناختند و به آنها توجه کردند اما این توجه باید بیشتر باشد.
به گفته وی، در جامعه ایران در طی ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته که آگاهی‌رسانی در این مورد بیشتر شده است، تراجنسی‌ها وضعیت مطلوب‌تری را تجربه کرده و دست‌کم اینکه این افراد با والدینشان نزد پزشک می‌روند که امید است با آگاهی‌رسانی هرچه بیشتر درهای زندگی راحت‌تر اجتماعی روی این افراد گشوده شود.
انزوای ترنس‌ها بدلیل فشارهای اجتماعی
کارشناس مسوول دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی بهزیستی ایلام نیز در این خصوص گفت: اختلال هویت جنسی حالتی است که به موجب آن بین جنسیت تعیین شده فرد و هویت جنسی او مغایرت وجود دارد.
زهرا عبدالهی افزود: افراد مبتلا به این اختلال سعی می‌کنند تا رفتار و زندگی شان شبیه جنس مخالف باشد بطوریکه در عملکرد اجتماعی، شغلی و سایر زمینه‌های شخصی، مشکلات عمده‌ای دارند.
وی اظهار کرد: در مواردی این اختلال به قوت ادامه یافته و به حداکثر شدت خود یعنی تقاضای فرد برای تغییر مشخصات آناتومیک به صورت جنسیتی که خود را متعلق به آن می‌داند، می‌رسد.
وی ادامه داد: پدیده تراجنسی و عمل تغییر جنسیت هر چند ابتدا امری فردی به نظر می‌آید اما هم از نظر زمینه‌های شکل‌گیری و هم از نظر ابعاد اجتماعی، فرهنگی پیامدهایی دارد بطوریکه خانواده و جامعه همواره از این افراد انتظار دارند نقش‌های متناسب با جنسیت خود را بپذیرند و آنها را به دلیل حرکات و رفتارهای جنس مخالف سرزنش کرده و تحت فشار قرار می‌دهند که این مساله باعث انزوای عمده این افراد می‌شود.
به عقیده عبداللهی، این انزوا، به عزت نفس پایین می‌انجامد و ممکن است باعث شکست‌های زندگی بویژه تحصیلی شود چراکه این افراد اغلب تضاد بین شخصی زیادی دارند و در مواردی نیز اختلال جنسیتی همراه با اسکیزوفرنی یا شیدایی و به هم خوردن تعادل روانی در آنها بوجود می‌آید.
وی خودکشی و گرایش به انحراف جنسی را از پیامدهای انزوای ترنس‌ها عنوان کرد و گفت: مساله دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد این است که انزوای این افراد باعث می‌شود آنها در فعالیت‌های اجتماعی مشارکت نکنند و در یافتن شغل مناسب و همچنین فعالیت‌های فرهنگی و اقتصادی نیز ناموفق باشند که در مجموع اگر این افراد شناسایی نشده و تحت درمان قرار نگیرند، می‌توانند هم برای خود و هم برای جامعه مخاطراتی را ایجاد کنند.
هویت جنسی بخش مهمی از هویت فرد است
عبدالهی عدم تایید اجتماعی در جامعه را از دیگر مشکلات این افراد عنوان کرد و افزود: به دلیل رفتار خاص این افراد از جمله نحوه سخن گفتن، نوع لباس پوشیدن و طرز آرایش، پذیرش آنها از سوی عموم مردم ساده نیست و بنابراین، بین آنچه آنها هویت واقعی خود می‌پندارند و آنچه دیگران به آنها نسبت می‌دهند اختلاف به وجود می‌آید بطوریکه این افراد در جامعه مورد برچسب اجتماعی و همچنین طرد اجتماعی قرار می‌گیرند.
وی اظهار کرد: هویت جنسی بخش قابل ملاحظه‌ای از هویت هر انسان را تشکیل می‌دهد و در بردارنده تصویری است که هر فرد به عنوان مرد یا زن از خود دارد و برای برقراری ارتباط اجتماعی موفق با اطرافیان و داشتن زندگی سالم، فرد باید هویت جنسیتی خود را بشناسد و همانگونه رفتار کند که جامعه به عنوان مرد یا زن از او انتظار دارد.
کارشناس مسوول دفتر امور آسیب دیدگان اجتماعی بهزیستی ایلام بیان کرد: چنانچه فرد هویت جنسیتی خود را به درستی نشناسد یا آن را نپذیرد، در زندگی فردی و اجتماعی دچار مشکل می‌شود بنابراین شناخت عواملی که باعث ایجاد اختلال هویت جنسیتی می‌شود و برنامه‌ریزی برای برطرف کردن این عوامل، می‌تواند میزان افراد مبتلا به این بیماری را کاهش دهد و در نهایت مشکلات اجتماعی را که به علت این مساله به وجود آمده است از بین ببرد.
حمایت بهزیستی ایلام از ۱۶ فرد دارای اختلال دوجنسیتی
مدیرکل بهزیستی ایلام به حمایت‌های این اداره کل از افراد دارای اختلال دوجنسیتی اشاره کرد و گفت: طی پنج سال اخیر این اداره کل از ۱۶ فرد دارای اختلال دوجنسیتی حمایت کرده است.
زهرا همتی ادامه داد: این افراد اقدام به عمل جراحی تغییر جنسیت کرده که از این تعداد هفت نفر تغییر جنسیت دختر به پسر و ۹ نفر نیز تغییر جنسیت پسر به دختر داده‌اند.
وی حمایت‌های مالی برای عمل جراحی تغییر جنسیت و خدمات مشاوره‌ای و مددکاری را از جمله خدمات ارایه شده بهزیستی به این افراد عنوان کرد و یادآور شد: برای کمک به عمل جراحی این افراد که چهار تا پنج مرحله دارد بین ۱۰۰ تا ۳۵۰ میلیون ریال پرداخت شده است.
به گفته وی، همچنین به منظور اشتغالزایی این افراد به دو نفر از آنها وام خوداشتغالی ۱۵۰ میلیون ریالی پرداخت شده است.
وی اظهار داشت: بیماران دارای اختلال دوجنسیتی بشدت به عمل جراحی نیاز دارند تا با پیدا کردن هویت واقعی و مشخص شدن جنسیت واقعی‌شان، درگیری‌های درونی آنها کاسته شده و آرامش روحی کسب کنند.
مدیرکل بهزیستی ایلام با بیان اینکه آمار دقیقی از این بیماران در استان در دست نیست، افزود: تاکنون تنها ۱۶ نفر در سطح استان برای دریافت کمک هزینه جراحی به این اداره کل مراجعه کرده‌اند.