شهرزاد همتی: اعضای هیئت‌مدیره نظام پزشکی هم از ردصلاحیتها در امان نماندند و خروجی هیئت نظارت به‌گونه‌ای شکل گرفت که تنها افرادی خاص بتوانند از صافی آن عبور کنند. به نظر می‌رسد مراکز خصوصی یا مجامع عالی در اصناف مختلف هم از ترکش‌های سیاسی انتخابات اخیر در امان نمانده‌اند. گروه‌هایی خاص در‌صدد تصفیه درون‌‌سازمانی از گروه‌هایی با طیف فکری اصلاح‌طلب یا مستقل هستند.
از ابتدای ماجرا، شوری آش پخته‌شده به‌قدری مشخص بود که رئیس کل سازمان نظام پزشکی، دکتر محمدرضا ظفرقندی در این انتخابات ثبت‌نام نکرد. تعداد افرادی که در زمان ثبت‌نام کاندیداها عطای انتخاب‌شدن را به لقایش بخشیدند، کم نبود؛ آنهایی هم که در انتخابات شرکت کردند، رد صلاحیت شدند. شاید از نظر کمی تعداد ردصلاحیتها خیلی زیاد نباشد، اما مطابق برنامه‌ای که به نظر می‌رسد از پیش نوشته شده، کسانی احراز صلاحیت نشدند که اقبال بالایی در میان پزشکان داشتند و شانس رأیآوری آنها بالاتر بود. هیئت اجرائی مشخص‌شده برای این انتخابات، دلیل مشخصی را برای ردصلاحیتها اعلام نکرده و تنها به یک نامه به کاندیدای رد‌صلاحیت‌شده اکتفا کرده است.
بدعت در انتخابات
تلاش‌های خبرنگار «شرق» برای گفت‌وگو با دکتر عبدالحسین روح‌الامینی، رئیس هیئت مرکزی انتخابات، دکتر رضا آریانپور و دکتر سیدمحمد پاکمهر، نمایندگان مجلس حاضر در هیئت مرکزی، برای پرس‌وجوکردن درباره علت این ردصلاحیتها به جایی نرسید؛ اما دکتر علی تاجرنیا، مشاور عالی رئیس کل و معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان نظام پزشکی، در گفت‌وگو با «شرق» جزئیات ردصلاحیتهای اخیر نامزدهای عضویت در هئیت‌مدیره‌های این سازمان را توضیح داد.
او در پاسخ به این پرسش که چه نهادی صلاحیت‌ها را بررسی می‌کند و ردصلاحیتهای اخیر را می‌توان سیاسی دانست؟ گفت: «انتخابات نظام پزشکی به لحاظ اجرائی بر عهده وزارت بهداشت است و در تهران بزرگ یکی از معاونان وزیر، ریاست هیئت اجرائی را بر عهده دارد. در شهرستان‌های مختلف نیز دانشکده‌‌ها و شبکه‌های بهداشت مجری انتخابات هستند. اما طبق آیین‌نامه‌ای که مصوبه مجلس است، این آیین‌نامه اجرائی دارای نقایصی است و در آن به هیئت نظارت‌ها نقش زیادی داده شده است. هیئت نظارت از چهار گروه تشکیل شده که شامل سه نماینده از مجلس، کمیسیون بهداشت و درمان که رأی‌شان را از نمایندگان مجلس می‌گیرند، دو نفر نماینده وزیر بهداشت، یک نفر نماینده وزیر کشور و یک نفر نماینده دادستان کل کشور می‌شود. در دوره گذشته، چون مجلس، مجلس امید بود و اکثریت نمایندگان، اصلاح‌طلب یا مستقل بودند، ترکیب هیئت‌های نظارت متعادل‌تر بود؛ اما در دوره اخیر با توجه به اینکه این مجلس کاملا اصولگراست، سه نماینده از هفت نماینده از مجلس هستند و نماینده دادستانی هم در کنارشان است و مجموعا در این دور اکثریت را اصولگرایان به دست آورده‌اند؛ اما در این هیئت نظارت اعضای دیگر خیلی فعال نیستند. رئیس هیئت نظارت آقای دکتر روح‌الامینی است و ایشان از ابتدا تلاش کرد هیئت‌های نظارت شهرستان‌ها را از یک جناح سیاسی تعیین کند. در دوره‌های مختلف هیئت‌های نظارت معتمدین علوم پزشکی بودند و عمدتا چهره‌های شاخص و برجسته در حوزه پزشکی و مورد اعتماد بودند؛ بنابراین عملا ما با اینکه فراز‌و‌فرودهایی را در تأیید یا رد صلاحیت‌ها داشتیم، ولی در نظام پزشکی این مسئله خیلی معنادار نبود. اما در این دوره با توجه به برنامه‌ریزی قبلی، عمدتا هیئت‌های نظارت را از میان اعضای بسیج جامعه پزشکی انتخاب کردند. در چنین شرایطی، عملا فضا را یکسویه کردند و شاهد ردصلاحیتها در نظام پزشکی بودیم. هرچند در نظام پزشکی هم از نظر عدد و کمی، ردصلاحیتها خیلی بالا نیست، ولی آنچه مهم است این است که به لحاظ کیفی کسانی را رد صلاحیت کردند که احتمال رأیآوری بالایی داشتند؛ یعنی جدا از اینکه ترکیب هیئت‌های نظارت را سخت بستند و همین باعث شد اصلا یک‌سری افراد کاندیدا نشوند (چون از مواضعشان مطلع بودند، از جمله در تهران دکتر ظفرقندی، بنده، دکتر بیات یا دکتر رئیس‌كرمي اصلا ثبت‌نام نکردیم) با‌این‌حال از میان کسانی هم که ثبت‌نام کردند و خیلی‌هایشان چهره‌های مستقل هستند، همه رد شده‌اند. مثلا در گروه پزشکی 10 نفر که محتمل‌تر است رأی بیاورند، هفت نفرشان ردصلاحیت شده‌اند. طبیعتا وقتی چنین اتفاقی می‌افتد، کسانی جایگزین می‌شوند که پایگاه رأی کمتری دارند، ولی اکثریت را به دست می‌آورند؛ بنابراین با این برنامه در شهر بزرگی مثل تهران و مراکز استان‌ها چهره‌های شاخص را رد صلاحیت می‌کنند. شهرهای کوچک هم معمولا تابعی از شهرهای بزرگ هستند و در فقدان یک‌سری افراد شناخته‌شده و برجسته، عملا مسیر هموار می‌شود که اینها کار خود را هم پیش ببرند».
تاجرنیا در ادامه گفت: «به لحاظ شکلی، دو، سه اتفاق افتاده است؛ یکی اینکه رئیس هیئت نظارت (دکتر روح‌الامینی) هیئت نظارت شهرستان‌ها را عمدتا بدون مشورت با هیئت مرکزی نظارت و با سلیقه شخصی چیده که این مسئله موجب اعتراض در درون مجموعه هم شده است. گام دوم اینکه قانون گفته شما از چهار نهاد نظارتی استعلام کنید، ولی این دوستان چند مجموعه دیگر را هم اضافه کرده‌اند. این‌هم یک کار غیرقانونی است. جاهایی که حتی وزارت اطلاعات بهعنوان نهاد رسمی جواب منفی نداده، باز هم اینها به سمت مجموعه‌های دیگر رفتند.
او در پاسخ به این سؤال که دلیل این ردصلاحیتها چه چیزی عنوان شده است، گفت: «هیئت نظارت شهرستان به افراد رد‌شده هنوز چیزی به صورت مکتوب اعلام نکرده است. ابتدا شفاهی گفته که شما احراز صلاحیت نشده‌اید. تقریبا به همه کسانی که تأیید صلاحیت نشده‌اند، پیشنهاد شده انصراف دهید تا رد صلاحیت در پرونده‌تان ثبت نشود! این بدعت خطرناکی است. اولا افراد را تحقیر می‌کنند، دوما می‌خواهند هزینه ردصلاحیتها را کم کنند و همین امر برای کسانی که در جامعه پزشکی فعالیت سیاسی ندارند، کارگر افتاده و در نهایت باعث شده یک‌سری افراد به دلیل اینکه افراد سیاسی نیستند، به خاطر شرایطشان انصراف بدهند. بعد که پیگیری شد که چرا شفاهی رد صلاحیت اعلام می‌کنند، برای بار دوم هیئت نظارت استان با یک نامه معمولی که شامل استناد به بندهای آیین‌نامه است، بدون ذکر استنادات به موارد مشخص، افراد را رد صلاحیت کرده است؛ مثلا با استناد به ماده 23 قانون نظام پزشکی، با توجه به بندی که شرایط احراز صلاحیت را اعلام می‌کند، گفته‌اند شما رد صلاحیت شده‌اید؛ اما نگفته‌اند شامل کدام بند از این ماده شده‌اید. شرایط اعلام‌شده در این ماده از این قرار است: «الف- تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران. ب- نداشتن فساد اخلاقی و مالی. ج- داشتن حسن شهرت اجتماعی و شغلی در عمل به اجرای اصول پزشکی و رعایت اخلاق و شئون پزشکی. د- داشتن حسن شهرت در تعهد عملی به احکام دین مبین اسلام و وفاداری به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. هـ- دار‌ابودن حداقل سه سال سابقه عضویت در نظام پزشکی. و تبصره- اعضای هیئت اجرائی و نظارت نمی‌توانند بهعنوان انتخاب‌‌شونده ثبت‌نام نمایند». آنها با توجه به ماده 23 افراد را رد صلاحیت کرده و اعلام کرده‌اند اگر نسبت به حکم اعتراض دارید، خب اعتراض کنید که این کار هم عجیب است. در انتخابات مجلس یا سایر انتخابات‌ها به شما می‌گویند به فلان دلیل رد صلاحیت شدید؛ اما اینها بند خاصی را اعلام نکرده‌اند و نوع کارشان هم که ثبت‌نام‌ها را طول دادند، باعث شد فرصت برای اعتراض محدود شود و همین مسئله هم منجر به اعتراض یک‌سری مجموعه‌ها شد؛ از جمله رئیس سازمان نظام پزشکی آقای دکتر ظفرقندی نامه‌ای در اعتراض به ردصلاحیتها نوشتند و همچنین به ورود مراجع غیرنام‌برده در قانون اعتراض کردند. مجمع انجمن‌های علمی هم که دکتر فاضل ریاستش را بر عهده دارد، به این روند اعتراض کردند. در نهایت پنجشنبه گذشته، با حضور وزیر بهداشت، جلسه‌ای در وزارت بهداشت تشکیل شد و ظاهرا قول‌هایی داده شده که روند اصلاح شود. البته از روند اصلاح اطلاعی نداریم. جالب است که دوستان بسیج جامعه پزشکی که معمولا اقبال زیادی در جامعه پزشکی ندارند، به‌طورکامل در تهران و برخی شهرهای بزرگ وارد انتخابات شدند و به دنبال این هستند که در فقدان کاندیداهای مطرح، نظام پزشکی را در اختیار بگیرند».
تاجرنیا در پاسخ به این سؤال که از هیئت‌مدیره فعلی چند نفر رد شده‌اند، تصریح کرد: «یک‌سری اصلا ثبت‌نام نکردند. از 17 نفر هیئت‌مدیره 10 نفر ثبت‌نام کردند که چهار نفر از افراد مهم رد شدند؛ کسانی که تقریبا رأیآوری آنها قطعی است. برخی قبلا استعفا دادند و برخی بعد از جلسه اخیر که تشکیل شد، قرار است احراز صلاحیتشان دوباره بررسی شود. در حال حاضر روند بررسی صلاحیت‌ها از سوی هیئت‌های نظارت شهرستانی و استانی تمام شده و هیئت مرکزی فرصت بررسی دارد. اما اینها خط را به هیئت‌های مرکزی داده‌اند که شما هم اینها را رد کنید. دکتر روح‌الامینی، پاکمهر و دکتر آریانپور نمایندگان مجلس حاضر در هیئت نظارت هستند. خانم دکتر سادات لاری و دکتر کولیوند نمایندگان وزارت بهداشت هستند. دکتر امیری‌اصفهانی نماینده دادستانی و دکتر درخشان‌‌نیا نماینده وزارت کشور است. این هفت نفر هیئت مرکزی نظارت هستند. آقای مسجدی رئیس پزشکی قانونی، دکتر ابوالقاسمی رئیس سابق انتقال خون و دانشگاه شهید بهشتی، دکتر امامی‌رضوی معاون قبلی وزارت بهداشت در دوره احمدی‌نژاد، اکبر فاضل دندانپزشک و دبیر شورای تخصصی دندانپزشکی در زمان احمدی‌نژاد و دکتر وحیدی عضو داروساز؛ این پنج نفر عضو هیئت نظارت تهران هستند و رد صلاحیت تهران با این افراد بوده است».
اعتراض کنید
بنا بر گفته محمدرضا ظفرقندی، رئیس کل سازمان نظام پزشکی، مطابق مذاکره با وزیر بهداشت، قرار شد افرادی که صلاحیتشان احراز نشده، اعتراض خود را ثبت کنند. به گفته او قرار است کسانی که رد صلاحیت شده یا به دلیل رد‌صلاحیت‌شدن انصراف داده‌اند، درخواست تجدیدنظر را در اسرع وقت به هیئت نظارت مرکزی منعکس کنند.
همچنین اعضای هئیت‌مدیره انجمن‌های علمی گروه پزشکی ایران در نامه‌ای خطاب به رئیس و هیئت مرکزی نظارت بر انتخابات سازمان نظام پزشکی از روند بررسی صلاحیت داوطلبان حضور در انتخابات هیئت‌مدیره نظام پزشکی در تهران و شهرستان‌ها و اخبار نگران‌کننده درباره عدم احراز صلاحیت چهره‌های شناخته‌شده جامعه پزشکی و نیز نحوه تماس با داوطلبان رد‌صلاحیت‌شده و برخی مذاکرات غیر‌معمول با کاندیداها و ترغیب به انصراف برای کم‌کردن هزینه رد صلاحیت افراد که بدعتی در بررسی صلاحیت‌های این دوره بوده است، اعتراض کردند.