اعلام پایان واکسیناسیون کرونای افراد بالای ۸۰ سال در هفته جاری و نرسیدن پیامک فراخوان یا عدم تماس مراکز بهداشتی با شمار زیادی از سالمندان، آنان را نگران کرده که مبادا بخشی از افراد مسن از برنامه واکسیناسیون کرونا جا بمانند و از قلم بیفتند. هرچند که از روز هفتم اردیبهشت و همزمان با آغاز واکسیناسیون همگانی عده‌ای از سالمندان بالای 80 سال پیامک واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند و به آنها اعلام شده که چه زمانی و کجا برای دریافت واکسن مراجعه کنند اما نرسیدن پیامک به تعدادی زیادی از سالمندان و عدم تماس با آنها، ابهامات و پرسش‌های زیادی را ایجاد کرده است.
 در انتظار پیامک
همزمان با آغاز برنامه فاز دوم واکسیناسیون همگانی وزارت بهداشت اعلام کرد؛ اطلاعات همه سالمندان را در سامانه‌های بهداشتی دارد و با این افراد تماس می‌گیرند یا پیامک می‌فرستند اما برخی از سالمندان می‌گویند که تاکنون هیچ مراجعه‌ای به مراکز بهداشتی نداشته‌اند و مطمئن نیستند که اطلاعات آنها در پرونده الکترونیک سلامت در وزارت بهداشت موجود است تا با آنها تماس گرفته شود یا حتی بسیاری از آنها ممکن است شماره تلفن موبایلی به‌نام‌شان نداشته باشند. این ابهامات در حالی مطرح می‌شوند که این روزها پیام‌ها و مطالب زیادی در فضای مجازی منتشر می‌شود که مردم و سالمندان برای دریافت واکسن کرونا در برخی سایت‌ها ثبت‌نام کنند یا به برخی مراکز مراجعه کنند. در این میان هرچند ماهیت این سایت‌ها از سوی وزارت بهداشت بارها تکذیب شده و تأکید مسئولان این وزارتخانه بر عدم مراجعه حضوری برای ثبت‌نام دریافت واکسن به مراکز بهداشت است اما عده زیادی از مردم کماکان مراجعه حضوری به مراکز بهداشت دارند و چه بسا پس از تحمل صف‌های عریض و طویل دست خالی هم به خانه برمی‌گردند. از طرفی بررسی‌های ما نشان می‌دهد؛ هنوز در سایت «salamat.gov.ir» اعلام شده از سوی وزارت بهداشت بخشی برای ثبت‌نام سالمندان دیده نمی‌شود و این سایت فقط سه گزینه دارد که شامل سامانه خودارزیابی بیماری کرونا، سامانه ثبت‌نام مراکز ارائه دهنده مراکز خدمات دندانپزشکی و سامانه ثبت‌نام اصناف و صنایع است.
ثبت‌نام از جاماندگان همه سالمندان بالای ۸۰ سال
به این ترتیب مطابق آنچه سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کرده؛ هفته آینده واکسیناسیون کرونا برای افراد 75 تا 80 سال شروع می‌شود اما جعفر صادق تبریزی رئیس مرکز مدیریت شبکه بهداشت وزارت بهداشت به «ایران» می‌گوید: سالمندان نگران نباشند کسی از قلم نخواهد افتاد و هفته آینده با راه‌اندازی سامانه سلامت و ثبت‌نام از جا ماندگان همه سالمندان بالای ۸۰ سال واکسن کرونا را دریافت خواهند کرد.
در حالی که سالمندان بالای 80 سال نگران جا ماندن از واکسیناسیون کرونا هستند و تأکید مسئولان وزارت بهداشت متوجه این موضوع است که بدون ثبت‌نام برای همه گروه‌های در اولویت تماس گرفته می‌شود یا پیامک ارسال می‌شود روز گذشته مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اراک به خبرگزاری ایسنا اعلام کرد؛ سالمندان بالای 80 سالی که با آنها تماس گرفته نشده است، برای ثبت مشخصات در سامانه سلامت به مراکز بهداشت محل زندگی‌شان مراجعه کنند. این تناقض در اظهار نظر برخی مسئولان استانی موجی از سردرگمی را بین خانواده‌های سالمندان در گوشه و کنار شهرهای بزرگ رقم زده است. در همین زمینه رئیس مرکز مدیریت شبکه بهداشت انتشار چنین اخباری را نادرست می‌خواند و می‌گوید: این خبر اشتباه است حتماً با مسئولان اراک تماس می‌گیرم اینکه مردم حضوری مراجعه کنند و سامانه را تکمیل کنند معنی ندارد. سامانه سلامت فعلاً فعال نیست هر زمان که واکسیناسیون افرادی بالای 80 سال که وزارت بهداشت به اطلاعات‌شان دسترسی دارد تمام شد این سامانه فعال می‌شود و افرادی هم که جا بمانند از طریق این سامانه می‌توانند ثبت‌نام کنند سپس زمان واکسیناسیون در یک زمان مشخص برای این گروه تعیین خواهد شد.
کدامیک از سامندان باید در سامانه ثبت‌نام کنند
تبریزی با بیان اینکه نمی‌توان همه سالمندان بالای 80 سال را یکجا و در یک روز واکسینه کرد، می‌افزاید: یک میلیون و 147 هزار سالمند بالای 80 سال در کشور وجود دارد بتدریج با سالمندان بالای 80 سال تماس گرفته می‌شود و زمان و مکان تزریق واکسن را اعلام می‌کنند اما در پاسخ به این سؤال که تکلیف آن گروه از سالمند بالای 80 که تا پایان این هفته از چرخه تزریق واکسن جا می‌مانند چه خواهد شد؟ باید بگویم که به‌طور کلی وزارت بهداشت اطلاعات 7 الی 8 میلیون ایرانی را در دست ندارد ما در حال اخذ اطلاعات این افراد از سازمان ثبت احوال هستیم؛ بعد از کسب اطلاعات از ثبت احوال با آن دسته از سالمندانی که پرونده الکترونیک سلامت ندارند به‌منظور تزریق واکسن تماس گرفته می‌شود آن دسته از سالمندانی که در هیچ یک از این دو دسته قرار ندارند یعنی پرونده الکترونیک سلامت ندارند و اطلاعات‌شان در سامانه ثبت احوال ثبت نیست برای این گروه سامانه سلامت فعال خواهد شد.
تبریزی عنوان می‌کند: ما از روز اول اعلام کرده‌ایم قرار نیست فعلاً کسی در سامانه‌ای ثبت‌نام کند، سامانه سلامت در هفته آینده و بعد از اتمام واکسیناسیون افراد بالای 80 سال فعال خواهد شد بنابراین اگر افرادی در این رده سنی از واکسیناسیون جا ماندند می‌توانند کدملی، تاریح تولد و شماره تماس معتبر را وارد سامانه کنند سپس از آنها سؤال پرسیده می‌شود ساکن کجا هستند، سپس استان، شهر و منطقه شهرداری‌شان را باید انتخاب کنند در این‌صورت نزدیک‌ترین محل تزریق واکسن مطابق نشانی محل سکونت‌شان به این گروه اعلام می‌شود. بعد از آنکه نشانی محل سکونت سالمند در سامانه مشخص شد مجدداً پیامک ارسال می‌شود که در ساعت مشخص به فلان مرکز مراجعه کنید. او با تأکید بر اینکه وزارت بهداشت به اندازه مکفی برای سالمندان بالای 80 سال واکسن در اختیار دارد، می‌افزاید: علاوه بر این در طول هفته آینده محموله جدیدی از واکسن دست ما می‌رسد و نگرانی از جاماندن چرخه تزریق نا‌بجا است همه افراد بالای 80 سال واکسن کرونا دریافت خواهند کرد.
مراجعه به منزل سالمندان بیمار برای تزریق واکسن
تبریزی در خصوص وضعیت سالمندان تنها که دسترسی به سامانه سلامت یا تلفن همراه برای دریافت پیامک ندارند عنوان می‌کند: اطلاعات سالمندان تنها زیست در سامانه وزارت بهداشت ثبت است برای این گروه با شماره منزل‌شان تماس گرفته می‌شود علاوه بر این بسیاری از سالمندان تنها زیست در دوران 14 ماه شیوع کووید19 مراقبت در منزل دریافت کرده‌اند بارها با آنها تماس گرفته شده و غربالگری کووید انجام شده است اما چنانچه اطرافیان کسی سالمند تنها زیست است و پیش از شروع واکسیناسیون گروه‌های 75 سال به بالا واکسن دریافت نکرده‌اند می‌توانند اطلاعات این افراد را بعد از فعال شدن سامانه سلامت در آن ثبت کنند و برای تزریق واکسن به پایگاه‌های تزریق دعوت شوند.
او درباره سالمندانی که بیمار هستند و قادر به مراجعه به مراکز تزریق واکسن نیستند هم توضیح می‌دهد: آنهایی که امکان حرکت ندارند و بیماری زمینه‌ای دارند تیم‌های واکسیناسیون سیار و مراقبت در منزل به خانه‌هایشان مراجعه می‌کنند و واکسن تزریق خواهد شد در چند روز گذشته موارد زیادی از واکسیناسیون افراد دارای ناتوانی حرکتی و بیماران زمینه‌ای انجام شده است.
 تبریزی با اشاره به ایجاد صف‌های طولانی سالمندان در پایگاه‌های تزریق واکسن کرونا بویژه در تهران عنوان می‌کند: سالمندان منتظر دریافت پیامک با پیش شماره‌های وزارت بهداشت v.behdasht باشند. نیاز به حضور در پایگاه‌ها نیست. هر گونه مراجعه و ایجاد تراکم و تجمع منجربه شیوع بیماری خواهد شد. سالمندان ماه‌ها در خانه مانده‌اند به بهانه ایستادن در صف احتمال ابتلا وجود دارد. سهمیه واکسن به پایگاه‌های سلامت بر اساس جمعیت دعوتی‌ها است که مقدار واکسن‌ها برای تعداد مشخصی در روز تحویل پایگاه‌ها داده می‌شوند مشکل اصلی اینجاست که پیام‌های جعلی به مردم ارسال شده یا مردم عجله می‌کنند و در صف می‌ایستند. در موارد بسیار نادری به‌خاطر راحتی مراجعه کننده و مشکلات رفت و آمد به افراد خارج از نوبت واکسن می‌زنند در حالی‌که تعداد واکسن که هر روز به پایگاه‌ها داده می‌شود محدود بوده و بر اساس زنجیره سرما است بنابراین خواهش می‌کنیم هموطنان اصرار نکنند در طول چند روز آینده واکسیناسیون این گروه تمام می‌شود.
تزریق واکسن به 75 تا 80 ساله ‌ها در هفته آینده
او با بیان اینکه برای روستاییان از طریق تماس تلفنی و برای شهرنشینان از طریق پیامک خبر‌رسانی می‌شود، می‌گوید: در روستاها و شهرهای کوچک بهورزها با سالمندان بالای 80 سال تلفنی تماس می‌گیرند. تعداد سالمندان این گروه سنی در روستاها زیاد نیست بنابراین مشکل تشکیل صف‌های طولانی در تهران و برخی کلانشهرها وجود دارد عمدتاً به این دلیل است که از زبان هم می‌شنوند و در صف می‌ایستند این کار را مشکل می‌کند ما اطمینان می‌دهیم کسی از واکسن جا نخواهد ماند حدود دو میلیون‌ودویست هزار واکسن را توزیع کرده‌ایم از این تعداد حدود 70 درصد تزریق شده است یعنی یک میلیون‌و‌دویست هزار نفر کلاً واکسن دریافت کرده‌اند و بقیه نیز در حال انجام است و در طول این هفته و هفته آینده نیز محموله جدید وارد می‌شود.
رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت در پاسخ به اینکه چرا روند واکسیناسیون در تهران کند پیش می‌رود، اظهار می‌دارد: در تهران روند واکسیناسیون کند پیش نمی‌رود بلکه جمعیت در تهران زیاد است انتظار اینکه همه جمعیت سالمندان بالای 80 سال در تهران واکسن بزنند امکانپذیر نیست. دانشگاه‌ها به اطلاعات سالمندان مناطق تحت پوشش خودشان دسترسی دارند و با تلفن و پیامک سالمندان را به پایگاه‌ها دعوت می‌کنند البته در تهران به‌دلیل افزایش ظرفیت تعداد واکسیناتور و سرعت عمل بالا پایگاه‌های تجمیعی یعنی سالن‌های ورزشی و مدارس تجهیز شده‌اند و نشانی اینها در پیامک بر حسب محل سکونت سالمند به آنها اعلام می‌شود.
تبریزی در ادامه می‌گوید: طی هفته آینده برای جمعیت 930 هزار نفری 75 تا 80 سال واکسیناسیون را شروع می‌کنیم و بعد از آن سراغ گروه‌های سنی 5 سال پایین‌تر می‌رویم. واکسن‌های تولید داخل به‌دست‌مان نرسیده و واکسن‌های وارداتی هم محدود است بنابراین مجبوریم طبق اولویت تعیین شده جلو برویم تا پایان خرداد یا اوایل تیرماه واکسیناسیون افراد بالای 60 سال و بیماران زمینه‌ای 16 تا 64 سال تمام خواهد شد و بعد از نیمه تیرماه فاز سوم واکسیناسیون شروع می‌شود. بعد از اتمام فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسن‌های ایرانی با اثر بخشی بالا و عوارض جانبی بسیار پایین در دسترس قرار می‌گیرند.
او در پایان توصیه می‌کند: همه افرادی که واکسن دریافت کرده‌اند دو هفته بعد از تزریق نوبت دوم واکسن ایمنی نسبی پیدا می‌کنند. دوز دوم نیز یک ماه بعد از نوبت اول تزریق می‌شود بنابراین توصیه می‌کنیم حتماً پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند چرا که بعد از تزریق واکسن احتمال ابتلای خفیف به بیماری وجود دارد.

فریبا خان احمدی

روزنامه ایران