در مورد تزریق واکسن در دوران بارداری (همانند سایر واکسن‌های رایج جهان)، شاید بتوان اسپوتنیک ۵ را حداقل به زنان بارداری که بیشتر در معرض ویروس می‌باشند و نمی‌توانند از آن اجتناب کنند (همانند کادرهای بهداشت و درمان و مشاغل پرخطر) پیشنهاد نمود که البته بهتر است یک کمیته علمی در ستاد ملی مقابله با کرونا سریعا به این موضوع بپردازد.
دکتر دنیس لوگونوف معاون اجرایی مرکز گاملیا متعلق به وزارت بهداشت روسیه و رییس گروه علمی تولیدکننده واکسن اسپوتنیک ۵ و عضو اصلی آکادمی علوم فدراسیون روسیه می‌گوید واکسن اسپوتنیک را می‌توان به زنان باردار توصیه نمود چون ویروس هیچ اثر Genotoxic نداشته و توکسیسیته نمی‌دهد، لذا دلیلی ندارد که به زنان باردار پیشنهاد نشود. البته ایشان می‌گوید مطالعه اختصاصی بر روی انسان صورت نگرفته ولی مطالعات بر روی حیوان عدم وجود Genotoxicity را تا به حال اثبات نموده است.
🔸البته دکتر لونوگوف اعتقاد دارد زنانی که واکسن اسپوتنیک ۵ دریافت می‌کنند بهتر است احتیاطا تا دو الی سه ماه بعد از واکسن پیشگیری از بارداری نمایند. وی افزود که در مورد اثر واکسن بر بچه‌ها نیز مطالعات هنوز در جریان است.
🔸البته برخی کشورها همانند پاکستان با بیان این موضوع که دیتای کافی در مورد اسپوتنیک ۵ در دست ندارند، لذا از پیشنهاد این واکسن در دستورالعمل‌های خود به زنان باردار و یا شیر ده اجتناب می‌ورزند، ولی در صورتی که فایده آن بر مضرات احتمالی بچربد، پزشک می‌تواند آن را برای زنان باردار در خطر توصیه نماید.
🔸گایدلاین واکسیناسیون کووید۱۹ در پاکستان می‌گوید که در افراد دچار اختلالات انعقادی همانند ترومبوسیتوپنی و یا هر اختلال انعقادی دیگر و یا در افرادی که داروهای ضدانعقادی مصرف می‌کنند باید واکسن را با احتیاطات لازم تجویز نمود.
🔸در صورت ابتلا به هر بیماری جدی تب‌دار و از جمله مرحله حاد کووید۱۹، باید واکسن را تا تشخیص قطعی و یا تا بهبود آن بیماری تب دار‌به تاخیر انداخت (این مشمول بیماری‌های خفیف و سرماخوردگی نمی‌شود).
🔸توصیه شده تا در مورد ابتلا به کووید خفیف، واکسیناسیون را تا تکمیل دوره ایزولاسیون (قرنطینه) به تاخیر انداخت و در ابتلای شدید به کووید۱۹ نیز می‌توان واکسن را تا بهبود کامل بیمار به تعویق انداخت.
🔸ضمنا کسانی که به محتویات ویال اول واکسن اسپوتنیک حساسیت نشان داده‌اند نباید ویال دوم را دریافت کنند و در مورد این افراد باید آلترناتیو دیگری را در نظر گرفت.
🔺نتیجه می‌گیریم در مورد تزریق واکسن در دوران بارداری (همانند سایر واکسن‌های رایج جهان)، شاید بتوان اسپوتنیک ۵ را حداقل به زنان بارداری که بیشتر در معرض ویروس می‌باشند و نمی‌توانند از آن اجتناب کنند (همانند کادرهای بهداشت و درمان و مشاغل پرخطر) پیشنهاد نمود که البته بهتر است یک کمیته علمی در ستاد ملی مقابله با کرونا سریعا به این موضوع بپردازد.
ضمنا همانطور که در مورد سایر واکسن‌ها توصیه شده به نظر می‌رسد افراد با سابقه ابتلا به کووید۱۹ می‌توانند پس از بهبود از بیماری و یا بعد از تکمیل قرنطینه واکسن اسپوتنیک ۵ را دریافت دارند.
نهایتا این هشدار نیز وجود دارد که بیماران با اختلالات انعقادی این واکسن را با احتیاطات لازم دریافت دارند.
✍ دکتر حسن رودگری
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
کارگروه تازه‌های علمی کرونا
سازمان نظام پزشکی کشور