پزشکان به عنوان منابع و سرمایه‌های انسانی، از اجزای اصلی ارائه خدمات سلامت هستند. عدم تعادل در عرضه و تقاضای آن‌ها به طور مستقیم بر وضعیت سلامت و اقتصاد جامعه تاثیرگذار است و ایجاد تعادل در عرضه و تقاضای پزشکان، نیاز به سیاست‌گذاری مناسب دارد.
با توجه به اهمیت این موضوع «مهدی شهرکی» و «سیمین قادری»؛ پژوهشگران دانشکده مدیریت و علوم انسانی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، در مطالعه‌ای به بررسی این موضوع پرداختند که آیا ایران در آینده با کمبود و یا مازاد پزشک روبه‌رو خواهد شد؟

پژوهشگران برای بررسی این موضوع از داده‌های مرکز آمار ایران، داده‌های بانک جهانی و داده‌های پزشک و تخت بیمارستان از سالنامه‌های آماری سال‌های مختلف مرکز آمار ایران استفاده کردند.

بررسی‌های این پژوهش نشان داد که سرانه تولید ناخالص داخلی و وقفه‌های آن، بر تقاضای پزشک در ایران موثر است. به دلیل طولانی بودن دوره‌های آموزش پزشکی و هزینه بالای آن‌ها و همچنین فناوری و تخصص مورد نیاز، کشورهای با درآمد بالاتر به لحاظ مالی، راحت‌تر می‌توانند ظرفیت پذیرش پزشک را در دانشگاه‌های پزشکی افزایش دهند. بنابراین افزایش سرانه تولید ناخالص داخلی در ایران که کشوری با درآمد متوسط به بالاست می‌تواند منجر به افزایش ظرفیت پذیرش پزشکی شود.

به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ باید در نظر داشت که افزایش پزشک همواره تحت سیاست‌های دولت بوده است. اگر افزایش عرضه پزشک بر اساس میزان تقاضا نباشد، منجر به اتلاف منابع ملی و پدیده فرار مغزها خواهد شد.

همچنین بر اساس یافته‌های این مطالعه؛ متغیر ساختار سنی و تعداد تخت‌های بیمارستانی نیز عوامل مهمی در تعیین تعداد پزشک هستند. طبق بررسی‌ها؛ تصمیم‌گیری برای احداث بیمارستان و افزایش تخت‌های بیمارستانی، منجر به تصمیم‌گیری مناسب برای افزایش تقاضای پزشک شده است.

طبق بررسی‌های پژوهشگران این مطالعه؛ ایران در سال‌های آتی با کمبود پزشک مواجه است و برای مواجهه با این کمبود راهکارهای متفاوتی وجود دارد.
این محققان معتقدند که راهکارهایی مثل افزایش تعداد دانشجویان پزشکی، استخدام پزشکانی که در خارج از کشور آموزش دیده‌اند و افزایش مشوق‌هایی برای جلوگیری از مهاجرت پزشکان، سیاست‌هایی هستند که می‌توانند مانع از این کمبود شوند.

یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «پیش‌بینی عرضه و تقاضای پزشکان شاغل در دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران» در دوماه‌نامه پیاورد سلامت؛ مجله دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، منتشر شده است