توصیه‌های مرتبط با درمان‌های روانپزشکی در این متن از نظر انجمن علمی روانپزشکان ایران مورد تأیید نیست و تقاضا می‌شود دستور فرمایید در اسرع وقت نسبت به حذف آنها اقدام شود. این انجمن مانند همیشه آماده است تا نقش کارشناسی خود در این حوزه تخصصی را در جهت منافع مردم و پاسداشت حوزه‌ی علم روانپزشکی ایفا کند.
در پی انتشار راهنمای توصیه‌های پیشگیرانه و درمان‌های کمکی طب ایرانی در کووید-19 ، رئیس انجمن علمی روانپزشکی ایران با اشاره به برخی اشتباهات و غلط های صورت گرفته در مستندات و منابع مورد استفاده اعلام کرد که این راهنما مورد تائید انجمن علمی روانپزشکان ایران نیست. متن نامه را در زیر بخوانید
جناب آقای دکتر قاسم جان‌بابایی
معاون محترم درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
با سلام و احترام.
پیرو انتشار «توصیه‌های پیشگیرانه و درمان‌های کمکی طب ایرانی در کووید-19» (ویژه پزشکان) توسط وزارت بهداشت، از آن‌جا که بخشی از این متن به رشته تخصصی روانپزشکی مربوط می‌شود، بدین وسیله نظر انجمن علمی روانپزشکان ایران در این خصوص به استحضار می‌رسد:
1- بخشی از این توصیه‌ها به درمان افسردگی، اضطراب و وسواس اختصاص داده شده است. از آن‌جا که انجمن علمی روانپزشکان ایران خود را بازوی مشورتی وزارت بهداشت در حوزه روانپزشکی می‌داند و به شکل مستمر در این زمینه مورد خطاب و مشورت وزارت محترم بهداشت است، انتظار داشت پیش از انتشار این متن، نظر کارشناسی انجمن در زمینه درمان‌های روانپزشکی موجود در آن دریافت و اعمال شود.
2- در بخش توصیه‌های مربوط به درمان افسردگی، چند نکته لازم به ذکر است:
الف- منبع شماره 90 برای توصیه مصرف شربت جلاب ذکر شده است، اما مقاله‌ی مذکور مربوط به ارزیابی اثر پاشویه گرم بر خواب سالمندان است و در انتهای آن عدم اثربخشی این روش را نتیجه‌گرفته است. بنابراین هیچ ارتباطی به توصیه مذکور ندارد.
ب- منبع شماره 141، مطالعه‌ای مقدماتی و بدون مقایسه با دارونما (placebo) درباره اثربخشی «Melissa officinalis» است که برای تأیید تجویز یک دارو بسیار ناکافی است. منبع شماره 142 نیز مربوط به کارآزمایی بالینی همین دارو (در مقایسه با دارونما) روی یک نمونه از بیماران دچار آنژین قلبی مزمن است که با توجه به محدودیت‌های روش‌شناختی زیاد وجمعیت هدفِ متفاوت با توصیه گزارش مورد نظر، باز هم به عنوان منبع این توصیه به‌کار نمی‌آید.
پ- منبع شماره 143 نیز در تأیید اثربخشی اسطوخودوس در درمان افسردگی آورده شده، در حالی که این منبع مربوط به ارزیابی اثر آن بر اضطراب است و به جز آن، مطالعه پری و همکاران (2012) این نتیجه‌گیری را هم زیر سؤال برده است.
Perry, R; Terry, R; Watson, L. K.; Ernst, E (2012). Is lavender an anxiolytic drug? A systematic review of randomised clinical trials. Phytomedicine. 19 (8-9): 825–35.
3- در بخش توصیه‌های مربوط به درمان اضطراب، چند نکته لازم به ذکر است:
الف- منبع 140 مربوط به بررسی اثر آنتی‌میکروبیال داروهای گیاهی وکاملاً غیرمرتبط با موضوع اضطراب است.
ب- در مورد منابع شماره 141 و 142 در بالا توضیح داده شد.
پ- آدرس منبع شماره 144 ناقص نوشته شده (نام مجله نوشته نشده) ولی از عنوان آن روشن است که ارتباطی با اضطراب ندارد.
ت- منبع شماره 145 مربوط به بررسی تأثیر رایحه‌درمانی با اسانس لیموترش بر اضطراب بعد از عمل جراحی ارتوپدی است که یک کارآزمایی بالینی بدون مقایسه با اثر دارونماست.
4- در بخش توصیه‌های مربوط به درمان وسواس، چند نکته لازم به ذکر است:
الف- منبع شماره 148 با موضوع وسواس بی‌ارتباط است.
ب- منبع شماره 149 مربوط به یک کارآزمایی بالینی دوسوکور است که برتری اثر گل گاو‌زبان را نسبت به دارونما بر علایم اختلال وسواس نشان داده است. با این حال این توصیه در راهنماهای بالینی معتبر جایی ندارد و این مطالعه نیازمند تکرار و رفع محدودیت‌هایی است که بر این نتیجه‌گیری وارد است. از طرفی، بر اساس منبع شماره 150 همین متن، مرور مطالعات نشان می‌دهد که شواهد موجود برای اثربخشی داروهای گیاهی بر وسواس، دارای کیفیت پایینی است.
بنابراین، توصیه‌های مرتبط با درمان‌های روانپزشکی در این متن از نظر انجمن علمی روانپزشکان ایران مورد تأیید نیست و تقاضا می‌شود دستور فرمایید در اسرع وقت نسبت به حذف آنها اقدام شود. این انجمن مانند همیشه آماده است تا نقش کارشناسی خود در این حوزه تخصصی را در جهت منافع مردم و پاسداشت حوزه‌ی علم روانپزشکی ایفا کند.
دكتر مجيد صادقى
رئيس انجمن علمى روان‌پزشكان ايران