به دلیل بالا بودن هزینههای کار درمانی و طولانی بودن روند درمان و بیمه نبودن خدمات بسیاری از خانوادهها جلسات کار درمانی را به طور ناقص رها میکنند، بنابراین زمان طلایی درمان فرد بیمار از دست میرود
مالک امینی استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران و عضو هیئت مدیره انجمن علمی کاردرمانی ایران در نشست خبری هیئت مدیره انجمن علمی کار درمانی ایران به مناسبت روز جهانی کار درمانی گفت: در ۱۰ سال اخیر سن مراجعه به کار درمانی به صورت قابل توجهی پایین آمده است، اما هنوز با شرایط ایده آل فاصله داریم. الان به طور میانگین خانوادهها، کودکان را از سن ۶ تا هفت ماهگی به مراکز کار درمانی میبرند که البته پزشکان ممکن است کودکان را دیر به کار درمانگر ارجاع دهند
وی درباره اهمیت مداخلات زود هنگام و به هنگام اظهار کرد: مداخلات زودهنگام و به هنگام به معنای این است که مداخلات کار درمانی برای کودکان در نخستین فرصت ممکن آغاز شود. اولین فرصت ممکن به معنای زمانی است که نوزاد از نظر شرایط پزشکی به ثبات رسیده است که در این هنگام کار درمانگر باید وارد عمل شود، بنابراین والدین و فوق تخصصان نوزادان ضروری است که به این موضوع توجه کنند. مطالعات انجام شده نشان میدهند که هر چه زودتر مداخلات توانبخشی نوزادان آغاز شوند، این مداخلات در زندگی اجتماعی آنها در آینده، اثری مثبت میگذارد.
انواع تستهای موجود در کار درمانی
امینی تاکید کرد: در کار درمانی تستهایی مانند تست عملکرد حرکتی نوزاد (TIMP) وجود دارند. کار درمانگر به کمک این تست در حدود ۲۰ دقیقه، نوزاد را در ۲ ماه نخست پس از تولدش ارزیابی میکند و از این طریق پی میبرد که آیا این نوزاد در بزرگسالی به اختلال حرکتی دچار میشود یا خیر و در صورت دچار شدن به این اختلال، مشکلش در چه حد است، بنابراین نوزاد با توانبخشی زود هنگام و تداوم آن به حداکثر توانایی ممکن خود در آینده میرسد.
او یادآوری کرد: تستهای دیگری هم وجود دارند که از طریق آنها میتوان مشکلات حسی نوزادان زیر سه ماه را شناسایی کرد همچنین در این سنین تست دیگری به نام ارزیابی محیط خانه وجود دارد که به کمک این تست کار درمانگر متوجه میشود که آیا محیط خانه در رشد حرکتی، حسی و شناختی کودک موثر است یا خیر.
انتقاد از بیمه نبودن خدمات کاردرمانی
عماد ملازاده، دبیر انجمن کاردرمانی هم با انتقاد از عدم پوشش بیمهای خدمات کار درمانی، گفت: درمان بیشتر اختلالاتی که نیاز به کار درمانی دارند، طولانی مدت است و این موضوع فشار مالی زیادی را به خانوادهها تحمیل میکند به طوری که هزینه خانوادهای که در آن یک اوتیسمی زندگی میکند یا خانوادهای که فرزند فلج مغزی دارند، ماهانه بین ۲ تا سه میلیون تومان متغیر است.
وی افزود: اگر کودک مبتلا به فلج مغزی یا اختلال اوتیسم مداخلات زود هنگام توانبخشی را فشرده و منظم دریافت کند، در نهایت به استقلال نسبی میرسد و میتواند به صورت مستقل به زندگی خود ادامه دهد، اما در صورتی که این کودک خدمات کار درمانی را دریافت نکند، ممکن است به طور کامل وابسته شده و مشکلاتی جانبی برای او ایجاد شود حتی در برخی موارد خانوادهها مجبور میشوند که در چنین شرایطی فرزندشان را به مراکز نگهداری سازمان بهزیستی ببرند و این سازمان هزینه خدمات این کودک را پرداخت میکند پس چه بهتر است که از ابتدا خدمات کار درمانی تحت پوشش بیمه باشد.
دبیر انجمن علمی کار درمانی ایران، گفت: به دلیل بالا بودن هزینههای کار درمانی و طولانی بودن روند درمان بسیاری از خانوادهها جلسات کار درمانی را به طور ناقص رها میکنند، بنابراین زمان طلایی درمان فرد بیمار از دست میرود.
ملازاده تاکید کرد: در سالهای اخیر جمعیت کشور رو به سالمندی میرود. سالمندان ممکن است که به بیماریهایی مانند سکته مغزی، آلزایمر و پارکینسون دچار شوند که در این افراد کار درمانی اهمیت پیدا میکند، حتی سالمندانی که به بیماری زمینهای مبتلا نیستند به علت کم تحرکی و روابط اجتماعی محدود ممکن است که به اختلالات حسی و حرکتی دچار شوند و نتوانند فعالیتهای روزمره خود را انجام دهند، بنابراین به کار درمانی نیاز پیدا میکنند.
وی تصریح کرد: پوشش بیمهای خدمات کار درمانی مطالبهای اجتماعی است. اکنون بسیاری از کار درمانگران تعرفه کامل را دریافت نمیکنند. در سالهای اخیر برخی دانش آموختگان رشتههایی مانند روانشناسی و تربیت بدنی در فضای مجازی یا در کلینیکها ادعا میکنند که کار درمانگر هستند، بنابراین پیشنهاد میشود که افراد برای دریافت هر گونه خدمات درمانی به متخصصان مربوط که زیر نظر سازمان نظام پزشکی فعالیت میکنند، مراجعه کرده حتی گاهی دیده شده است که اشخاص فاقد تحصیلات دانشگاهی در روند کار درمانی بیماران وارد عمل میشوند.
دبیر انجمن علمی کار درمانی ایران گفت: سازمانهای مرتبط با رشته کار درمانی همچون آموزش و پرورش استثنایی، سازمانهای هلال احمر، بهزیستی و تأمین اجتماعی از همکاری کار درمانگران به طور کامل بهره نمیبرند و پس از پایان طرح ۲ سالانه نیروی انسانی کار درمانگران، ارتباط آنها با این سازمانها قطع میشود.
ملازاده یادآوری کرد: اکنون حدود چهار هزار فارغ التحصیل رشته کار درمانی در ایران داریم که از این تعداد سه هزار و ۲۰ نفر کارت نظام پزشکی گرفتند و دانشجویان کار درمانی در ۱۴ دانشگاه کشور تحصیل میکنند. سطح کیفیت خدمات کار درمانی در ایران بسیار خوب است، بنابراین بیماران برای دریافت خدمات کار درمانی از کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند عراق، عمارات و عمان به ایران میآیند.