اضطراب یعنی زمانی که ترسیده‌اید، خیلی ناراحت یا نگرانید از آنچه قرار است اتفاق بیفتد یا فکر می‌کنید ممکن است اتفاق بیفتد. حدی از اضطراب، یک واکنش طبیعی برای بقاست تا در وقت خطر، بتوانیم از خود محافظت کنیم.
اضطراب فقط در فکر تجربه نمی‌شود بلکه در عواطف و حتی بدنمان هم تغییرهایی ایجاد می‌کند که محصول حس ترس و واکنش بدن به آن است.
همه در هر سنی حدی از اضطراب را تجربه می‌کنند معمولا در مواجهه با اتفاق‌های نگران‌کننده یا تغییرهای جدی. مثلا اولین روز مدرسه یا دعوا کردن با دوست نزدیک در چت گروهی. مشکل وقتی پیش می‌آید که سیستم عصبی خطری را شناسایی ولی آن را اشتباه تفسیر می‌کند.
آیا درباره "جنگ و گریز" یا وقتی که کسی خشکش می‌زند شنیده‌اید؟
در حیات وحش حیوانات خود را از شکارچیان محافظت می‌کنند. ما هم مانند آنها زمانی که احساس خطر می‌کنیم، مغز و بدنمان سعی می‌کنند از ما محافظت کنند. "جنگ و گریز" یا وقتی کسی "از ترس خشکش می‌زند"، پدیده‌هایی عادی هستند که ما هیچ کنترلی روی آنها نداریم. به هنگام ترس، برای هشیاری بیشتر هورمون‌های خاصی در بدن ترشح می‌شوند و ما را مجبور به واکنش می‌کنند تا بتوانیم از خود دفاع کنیم. این واکنش‌ها در انسان برای محافظت از خطرهای طبیعی تکامل یافته است.
اما امروزه این "تهدیدها" شکل دیگری پیدا کرده‌اند؛ مثلا امتحان درسی یا موقعیت‌های اجتماعی که شاید بخواهیم از آنها پرهیز کنیم ولی اجتناب از آنها آسان نیست. در چنین شرایطی میزان برخی هورمون‌ها در خون بالا می‌ماند و علائمی را ایجاد می‌کنند.
نحوه واکنش بدن
وقتی هورمون‌های استرس ترشح می‌شوند، خون بیشتری به ماهیچه‌ها می‌رسد و تنفس تندتر می‌شود و این باعث بوجود آمدن علائمی می‌شود مثل:
- دل‌آشوب
- تپش قلب
- بی‌قراری یا بی‌خوابی
- افکار نگران‌کننده که متوقف نمی‌شوند
- پرهیز از چیزهای نگران‌کننده یا اضطراب‌آور
- تغییر رفتاری مثلا تمایل کمتر به معاشرت
- احساس بیماری یا از دست دادن اشتها
پزشکان می‌گویند بدن و مغز از هم جدا نیستند و به هم مرتبطند و آگاهی از چگونگی این ارتباط مهم است. وقتی اضطراب طول می‌کشد و نگرانی ادامه پیدا می‌کند -حتی وقتی می‌دانید نگرانی‌تان بی‌دلیل است- یا اگر اضطراب بر زندگی روزمره تاثیر گذاشته، وقت آن است که به آن رسیدگی کنید و احساستان را با کسی که به او اعتماد دارید در میان بگذارید، مثلا وقتی که:
- این حس عجیب و اضطراب‌آور دلشوره مدت طولانی ادامه پیدا کرده
- بشدت نگرانید و حس می‌کنید اختیار از دستتان خارج شده
- علائم جسمی اضطراب را احساس می‌کنید، مثل آنها که در تصویر می‌بینید
- فعالیت‌های روزمره مثل مدرسه رفتن برایتان سخت شده است
- اگر برای چیزهای کوچک خیلی نگران می‌شوید
آنلاین-آفلاین
دنیای آنلاین یک جای عالی برای ارتباط دیگران، آموختن، خلاقیت و بسیاری چیزهای دیگر است ولی زمانی که:
- حس کنید دائم باید همه چیز را در اینترنت دنبال کنید
- فشار دیگران را احساس می‌کنید
- از اینترنت مثل قبل لذت نمی‌برید
یعنی دیگر برای شما جای خوبی نیست.
دائم در اینترنت یا در موبایل بودن یا مدام پرسه زدن در شبکه‌های اجتماعی، یا اینکه حس کنید باید به تمام پیام‌ها در چت گروهی جواب دهید، برای بسیاری از افراد ایجاد اضطراب می‌کند. یکی از راه‌های کاهش اضطراب، فعالیت‌های غیراینترنتی یا آفلاین است، کارهایی مثل:
- احساستان را با یک بزرگسال در میان بگذارید، اگر حرف زدن از احساسات برایتان سخت است ابتدا سعی کنید آنها را بنویسید
- از یک بزرگسال بخواهید به شما کمک کند که ترستان کم شود و احساس کنید کنترل بیشتری بر اوضاع دارید
- به هنر، صنایع دستی و موسیقی و کارهایی که لذت می‌برید بپردازید
- ورزش کنید
اگر احساس می‌کنید اضطرابتان زیاد است این کارها ممکن است به شما کمک کنند:
- آهسته‌تر نفس بکشید و بازدم را طولانی کنید، مثلا سوت بزنید
- زمین زیرپایتان را حس کنید، به چیزی در اطرافتان نگاه کنید و فقط بر آن تمرکز کنید
- چشمتان را ببندید و یک جای امن و دوست‌داشتنی را تجسم کنید
- خودآگاهی و مراقبه (مدیتیشن)