به گزارش اداره کل روابط عمومی سازمان نظام پزشکی ؛ رویداد۲۴ آخرین وضعیت بیمارستانها و کادر درمانی کشور در روزهای بازگشت مجدد کرونا را بررسی کرده است.
مصائب «ویروس کرونا»؛ کووید ۱۹ نرفته بازگشت! /دود خستگی کادر درمانی به چشم همه جامعه میرود
پرستاران خسته، کادر درمان واهمه زده، بیمارستانهای بلاتکلیف، مردمی که دیگر به پروتکلهای بهداشتی اهمیتی نمیدهند، آموزشی که تعطیلی شده است و ویروس کرونایی که همچنان با قوت عامل نخست مرگ و میر در جهان است و تهدید جدی برای سلامت مردم محسوب میشود؛ همه اینها شرایط امروز ایران نزدیک به 5 ماه پس از اعلام رسمی ورود ویروس کرونا به کشور را تشکیل میدهد.
در شرایطی که گمان میرفت شیوع ویروس کرونا در کشور کاهشی شده است، امروز میزان مرگ و میر و مبتلایان ناشی از ابتلا به این ویروس ناشناخته به اوایل شیوع آن در ایران بازگشته است. با این تفاوت که دیگر نه برای کادر درمان کشور رمقی باقی مانده است و نه مردم تمایلی به بازگشت به دوران قرنطینه و محدودیتهای اجتماعی دارند.
به دلیل کاهش آمار مراجعات مردمی، مسئولان حوزه سلامت و بهداشت کشور در برخی از شهرهای کشور با پرستاران ۸۹ روزه، حتی زودتر از موعد قطع همکاری کردند، این در شرایطی بود که حال و روز کادر درمان رسمی کشور نیز به دلیل مداومت شبانه روزی در رسیدگی به وضعیت مبتلایان به ویروس کرونا در شرایط خوبی به سر نمیبرد. همزمان با اوج گیری شیوع ویروس کرونا در کشور، دانشگاه علوم پزشکی شهرهای قرمز درگیر با این ویروس با فراخوان نیاز به نیروی شرکتی با عده ای از پرستاران قرارداد ۸۹ روزه منعقد کرد.
از سوی دیگر، با اوجگیری مبتلایان به ویروس کرونا در کشور، برخلاف روزهای ابتدایی اپیدمی که مردم نیز همپای کادر درمان برای در امان ماندن و پیشگیری از ابتلا به این ویروس تمام اصول و پروتکلهای بهداشتی لازم را رعایت میکردند اینبار واهمه مردم از این ویروس به شدت کاهش یافته و زندگی با کرونا به نظر میرسد که برای مردم عادی شده است.
با افزایش آمار ابتلا که ناشی از همین عادی شدن همزیستی با ویروس کرونا در میان مردم است نه تنها شرایط را برای مردم که برای کادر درمانی کشور نیز سختتر کرده است. تا آنجا که مدتی پیش سازمان نظام پزشکی کشور طی نامهای از دولت خواست که در خصوص رعایت پروتکلهای بهداشتی در جامعه نظارت جدیتری صورت گیرد.
دکتر حسین کرمانپور مدیر کل روابط عمومی سازمان نظام پزشکی و رئیس اورژانس بیمارستان سینا تهران در این باره به رویداد۲۴ میگوید: بر اساس گزارشهای کشوری تعداد مراجعان مبتلا به ویروس کرونا در بیمارستانها در حال افزایش است در حدی که تعدادی از بیمارستانهای معین و اصلی درمان کرونا که طی ۱۵ روز گذشته به دلیل کاهش چشمگیر بیماری کووید ۱۹ بخش مرتبط با این بیماری را تعطیل کرده و مشغول فعالسازی سایر بخشها بودند مجبور به بازگشایی مجدد بخشهای کرونا شدند.
وی با اشاره به اینکه بخش قابل توجه بیماران در مراکز درمانی افرادی هستند که بیماریهای دیگری به جز کووید ۱۹ دارند و باید به صورت دورهای تحت درمان باشند، ادامه میدهد: بخشهای مرتبط با این بیماران مانند بخش، قلب، دیابت، سرطان، یا بخشهای جراحی در مدت اپیدمی ویروس کرونا تعطیل شدند هم به این دلیل که این بیماران با حضور در بیمارستان مبتلا به کرونا نشوند و هم اینکه با توجه به کمبود فضا از این بخشها برای درمان و رسیدگی به بیماران کرونایی استفاده میکردیم.
مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کشور عنوان میکند: تا ۱۵ روز گذشته به دلیل کاهش چشمگیر ابتلا به ویروس کرونا که به دلیل رعایت پروتکلهای بهداشتی از سوی مردم و سایر موارد رخ داده بود، بیمارستانهای اصلی کرونا به تدریج در حال تعطیل کردن بخشهای مرتبط با کووید ۱۹ بودند. در تهران تنها چند بیمارستان مرتبط با دانشگاههای علوم پزشکی در حوزه کرونا فعالیت میکردند. اما به دلیل افزایش بار بیماران طی ۱۵ روز گذشته بیمارستانها در تمام شهرهای کشور ناچار شدند همان اقداماتی را که برای مقابله با کرونا طی اسفند و فروردین ماه انجام داده بودند بار دیگر تکرار کرده و بخشهای کووید ۱۹ دوباره مشغول به کار شدند.
وی اظهار میکند: در زمان اوج اپیدمی کرونا بیماران هراس داشتند که به بیمارستانها مراجعه کرده و مبتلا به ویروس کرونا شوند درحالیکه این مساله میتوانست زندگی آنها را به خطر اندازد، به همین دلیل دولت استراتژی درستی در پیش گرفت و طی یک برنامه از قبل تعیین شده بیمارستانهایی که کاملا در خصوص مقابله با کرونا فعالیت میکردند را به تدریج به حالت قبلی بازگردانده و بخشهای کووید ۱۹ را تعطیل کردند و هر دانشگاه علوم پزشکی تعدادی از بیمارستانهای زیرمجموعه خود را به مراجعه بیماران کرونایی اختصاص داد تا بیماران غیر کرونایی با خیال راحت به سایر بیمارستانها مراجعه کرده و خدمات درمانی لازم را دریافت کنند.
کرمانپور اضافه میکند: طی دو هفته اخیر بیماران به دلایل غیرکرونایی به بیمارستانها مراجعه میکنند، اما طی اقدامات تشخیصی که برای بیماری آنها انجام میگیرد مشخص میشود که فرد مبتلا به ویروس کرونا نیز هست. مثلا در بیمارستان سینا فرد به دلیل تصادف و تروما به بیمارستان منتقل شد، اما طی سیتی اسکنی که برای بررسی وضعیت ریه فرد انجام دادیم مشخص شد او مبتلا به کروناست، اما خبر ندارد. طی دو هفته اخیر این موارد چند برابر شده و ما ویروس کرونا را در بیمارانی تشخیص میدهیم که به دلیل ابتلا به کرونا به بیمارستان نیامدهاند.
۸۵ درصد بیماران کرونایی علامت ندارند/ حضور این افراد در جامعه علت عدم کاهش بیماری
وی خاطرنشان میکند: دلیل اینکه افراد متوجه ابتلا خود نمیشوند آن است که کرونا جزو ویروسهای آنفلوآنزا است و آنفلوآنزاها به صورتی هستند که ۸۰ تا ۹۰ درصد مبتلایان یا علائم کم و گذرایی خواهند داشت یا اینکه اصلا علامت ندارند. یعنی مبتلا شده و بدون آنکه متوجه شوند بهبود مییابند. بین ۱۰ تا ۱۵ درصد مبتلایان، اما علامتدار شده و به پزشک مراجعه میکنند. زیر ۵ درصد هم به دلیل ابتلا به آنفلوآنزا یا کارشان به ICU میکشد یا اینکه مرگشان رقم میخورد.
رئیس اورژانس بیمارستان سینا میافزاید: بیمارانی که به دلیل دیگری به بیمارستان مراجعه میکنند و در اقدامات درمانی و تشخیص متوجه ابتلای خود میشوند جزو همان گروه ۸۵ درصدی هستند که مبتلا شدهاند، اما به دلیل نداشتن علامت متوجه نشدهاند. قطعا این بیماران نیاز به مراقبت دارند تا علائمشان تشدید نشده و یا بیماری را به دیگران منتقل نکنند. نگرانی ما از این افراد است که از بیماری خود بیخبر بوده و ترددشان در جامعه و در میان جمعیت باعث انتقال ویروس شود در نتیجه جلوی کاهش چرخه انتقال و ابتلا به ویروس گرفته میشود.
وی عنوان میکند: کیتهای تشخیص هم آنچنان در دسترس مردم نیست و کسی نمیداند که برای تشخیص باید به کجا مراجعه کند. البته تعداد کیتها نسبت به گذشته خیلی بیشتر است، اما دغدغه مردم همچنان همین است یعنی اگر فردی علائم ابتلا را مشاهده کند نمیداند که دقیقا باید به کجا مراجعه کند و در واقع مراجعات درستی ندارند. مردم گاهی آزمایش خون را با آزمایش کووید ۱۹ یا هر دو این موارد را با آزمایش سرولوژی یا ایمنی شناسی کووید ۱۹ اشتباه میگیرند و اشتباهاتی از این قبیل به دلیل نبود آموزش کافی درخصوص این بیماری در میان مردم زیاد است.
بحث آموزش درباره پیشگیری از کرونا تعطیل شده
کرمانپور تصریح میکند: متاسفانه بحث آموزش درباره پیشگیری از کرونا تا حدود زیادی تعطیل شده است. دکتر زالی درآخرین گزارش خود عنوان کرده است که بر اساس مطالعه انجام شده روی تهرانیها مشخص شده حدود ۶۰ درصد مردم تهران هنوز شست و شوی درست دست را نمیدانند. نمیدانند چه زمانی باید دست را شست و شو دهند. آیا استفاده از دستکش ضروری است؟ در چه زمانی باید از ماسک استفاده کنند؟ مردم ما نمیدانند که استفاده از ماسک در فضای باز اشتباه است و عوارضی دارد مانند سردرد یا کاهش اکسیژن خون. عدهای انقدر وسواسی هستند که در هرجایی ماسک میزنند و عدهای انقدر بیخیال که در مترو و اماکن عمومی هم از ماسک استفاده نمیکنند.
وی ادامه میدهد: رسانهها باید مداوما درباره نکات پیشگیری و علائم کووید ۱۹ به مردم اطلاعرسانی کرده و خسته نشوند. متاسفانه آموزش از پروتکل صدا و سیما خارج شده است که این موضوع هم روند عادی سازی کرونا را رقم زده است یعنی از یک سو تشنگی مردم برای دانستن کم شده و ازطرف دیگر آموزشهای ما نیز کاهش یافته است.
او با تاکید براینکه در این شرایط تعداد افراد مبتلا به ویروس کرونا در حال افزایش است، اضافه میکند: بخش ICU در بسیاری بیمارستانها از بیماران مبتلا به کرونا خالی شده و آماده بودند که مورد گندزدایی قرار گرفته و به حالت پیش از اپیدمی ویروس کرونا بازگردند. اما اکنون این بخشها از بیماران کرونایی پر شده است و جا ندارد. بخشهای بستری کرونا که در حال تعطیلی بود باردیگر فعال شده است و چه بسا اورژانسها کرونایی که تعطیل و خلاصه شده بودند در چند بیمارستان طی همین هفته بار دیگر فعال شده و بیمارها به آن مراجعه کنند.
کرمانپور میگوید: این موارد هم به بیماران غیرکرونایی که نیاز به رسیدگی مداوم در بیمارستانها دارند آسیب میرساند، زیرا به دلیل آلودگی بیمارستانها برای ادامه درمان مراجعه نمیکنند همچنین کادر درمانی که به تدریج در حال خروج از فضایی شبیه فضای جنگی بود و میتوانست مدتی استراحت کرده و به فضای قبلی خود که کمی آرامتر بود بازگردد دوباره به همان حالت دوران اوج کرونا باز میگردد.
وی با اشاره به اینکه با کاهش تعداد مبتلایان لازم نبود مانند روزهای قبل به صورت مداوم از ماسک و لباسهای مخصوص استفاده کنیم، اضافه میکند: این شرایط پرسنل بیمارستان و کادردرمانی را خسته و فرسوده کرده و چابکی آنها را کاهش میدهد. تعریق آنها زیاد شده، تغذیهشان کم میشود حتی رفتن آنها به سرویسهای بهداشتی مختل شده و فرصت کمتری برای این کار دارند و به همین علت هم نگهداشت ادرار در کادر درمانی بیش از حد معمول است، زیرا باید لباسهای مخصوص را درآورده و دوباره به تن کنند ترجیح میدهند چنین کاری نکنند به همین دلیل هم سلامت آنها به خطر میافتد.
رئیس اورژانس بیمارستان سینا با بیان اینکه همه ما دلخوش بودیم که در حال بازگشت به شرایط نرمال هستیم و حداقل آنکه تعداد بیماران کاهش یافته است، ادامه میدهد: ناگهان ورق برگشت و مشاهده کردیم تعداد مراجعان کرونایی به سمتی میرود که باید این دلخوشی را فراموش کنیم. این مساله بار روانی زیادی داشته و خستگی پرسنل درمان را مضاعف میکند. این حالت مانند آن است که خانهای را کاملا تمیز کنند و بعد یک طوفان همه چیز را گلآلود و کثیف کند قطعا اهل آن خانه شرایط بدی را تحمل میکنند ما هم در بیمارستانها چنین شرایطی داریم. در حال حاضر اگر نگوییم شرایط از نظر اپیدمی کرونا در بیمارستانها مانند اسفند است، اما شرایطی مانند فروردین را در پیش خواهیم داشت.
وی با تاکید براینکه شرایط امروز کرونا حتی مانند روزهای اول اپیدمی نیز نیست، تصریح میکند: در روزهای ابتدایی مردم توجه بیشتری نسبت به حفظ سلامت خود و رعایت موارد بهداشتی داشتند، کادر درمانی نیز انگیزه قوی خاصی داشتند، اما در حال حاضر بسیاری از کادر درمانی مانند من مبتلا شده و مدتی است که بهبود یافتهاند به همین دلیل هم واهمه داریم با حجم جدیدی از بیماران که به ما مراجعه میکنند بار دیگر مبتلا به این ویروس شویم. خانوادههای ما به شدت نگرانند که این بار اگر مبتلا شویم چه خواهد شد. همه این عوامل میتواند منجر به خستگی مفرط کادر درمانی کشور شود، وقتی این حالت ایجاد شود نمیتوان انتظار ارائه خدمات خوب و با کیفیت از سوی کادر درمانی را داشت.
کرمانپور خاطرنشان میکند: با توجه به شرایط فعلی ممکن است نیرویی که روزهای اول انگیزه قوی داشته است در حال حاضر این انگیزه را نداشته باشد و در نتیجه خدمات از نظر کیفیت افت داشته باشد که دود این مساله به چشم جامعه و کادر درمان میرود و کل جامعه در حوزه درمان متضرر میشود البته نمیتوان گفت تنها مردم مقصرند، اما همه ما بعد از اینکه موج کرونا شکست مقصریم، زیرا فکر کردیم که دیگر خبری نیست.
این پزشک در ادامه گفت: وقتی آمار مرگ و میر افزایش مییابد تاثیر روانی بسیار بدی روی کادر درمان میگذارد که باز هم میتواند منجر به فرسودگی این گروه شود. وقتی فردی فوت میکند و اطرافیان متوجه میشوند اولین لحظات سوگواری و اوج آن که در واقع بدترین لحظه است در بیمارستان و مقابل چشم کادر درمان رخ میدهد، سوگواری در قبرستان و خانه هم مانند آن لحظه نیست. این مساله روی کادردرمان مانند موج خمپاره تاثیر گذار بوده و ما از نظر روحی آسیب زیادی میبینیم که آن را به خانواده هم منتقل میکنیم.
60 درصد مبتلایان کادر درمان به کرونا پزشک عمومی بودند
رئیس اورژانس بیمارستان سینا درباره تعداد مبتلایان به ویروس کرونا و جان باختگان آن در میان کادر درمانی کشور اظهار میکند: طی مکاتباتی که با تمامی دانشگاههای علوم پزشکی و موسسات و مراکز تشخیصی داشتهایم از فروردین ماه تاکنون حدود ۱۱۰ نفر از کادر درمانی جان خود را از دست دادهاند که ۶۰ درصد آن پزشکان عمومی و در مرتبه بعد پزشکان متخصص هستند. تعداد قابل توجهی هم پرستار بودند این آمار تقریبا قطعی بوده و نهایتا این تعداد به ۱۲۰ تا ۱۲۵ نفر برسد. بیش از ۲ هزار نفر از پرسنل درمانی کشور نیز به این ویروس مبتلا شدهاند که برخی کامل بهبودی یافته، برخی همچنان عوارض بیماری را تحمل میکنند و برخی نیز بستری هستند. ما پیشبینی میکنیم که با مشخص شدن دقیق تعداد مبتلایان این عدد به 5 هزار نفر برسد که البته با توجه به شرایط فعلی در روزهای آینده به این آمار اضافه خواهد شد.
وی خاطرنشان میکند: در میان همکاران کادر خدمات، فیزیوتراپها، ماماها، همکاران علوم آزمایشگاهی، نیروهای خدماتی و نظافتی، نیروهای تاسیساتی و تجهیزاتی و کادر بیماریارها و بیماربرها و... نیز تعدادی مبتلا شده و تعدادی نیز جان باختند، اما به دلیل اینکه کمتر با بیماران مبتلا به کرونا ارتباط مستقیم دارند، تعداد مبتلایان در آنها نسبت به پزشکان و پرستاران نیز کمتر است.
انتهای پیام