بیش از دومیلیون و هشتصد هزار نفردر سراسر جهان به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و تا کنون بیش از ۱۹۸ هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند.
گروه بهداشت و سلامت بی‌بی‌سی به بعضی از پرسش‌های خوانندگان درباره‌‌ٔ این ویروس پاسخ داده است که در اینجا آنها را می‌خوانید.
به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پزشکی، هنوز سوالات متعددی در خصوص ابتلای به کرونا وجود دارد که مردم یا به پاسخ آنها رجوع نمی کنند و یا پاسخ ها به گونه ای پیچیده است که مردم پاسخ خود را دریافت نمی کنند. در ادامه به بخشی از آنها پاسخ داده شده است. همانگونه که مشاهده خواهید کرد اغلب این پاسخ ها قطعی نیست چرا که برخواسته از مطالعات جسته و گریخته در سراسر دنیاست. نکته مهمی که در این پاسخ ها نهفته است رعایت شرط عقلانیت در به کارگیری توصیه هایی است که نزدیک به واقعیت است و بر همه ما توجه به آنها ضروری است. حقیقت آن است که ویروس کرونا تنها 6 ماه است که ظهور کرده و لذا تمام این دانسته ها بر مطالعات 6 ماه اخیر است و در بستر زمان می تواند تغییر کند.
آیا یک گروه خونی خاص بیشتر مستعد کووید-۱۹ است؟
یک مطالعه اولیه که در مقیاس کوچکی صورت گرفته، نشان می‌دهد احتمال ابتلای برخی گروه‌های خونی بیشتر است.
محققان، اطلاعات مربوط به ۲۱۷۳ بیمار در بیمارستانی در شنژن و در ووهان را که مرکز شیوع ویروس بود بررسی کردند.
آنها دریافتند که بیماران با گروه خونی A احتمال بیشتر از حد متوسطی برای بستری شدن در بیمارستان دارند، در حالی که بیماران با گروه خونی O احتمال کمتری دارند.
در جمعیت محلی، ۳۲ درصد گروه خونی A داشتند، در حالی که ۳۸ درصد بیماران بیمارستان دارای این گروه خونی بودند. در مقابل ۳۴ درصد از ساکنان محل گروه خونی O داشتند ولی ۲۶ درصد بیماران بیمارستان دارای این گروه خونی بودند.
باید در نظر داشت که این تحقیق هنوز مورد بررسی قرار نگرفته و فقط یک منطقه کوچک را پوشش داده است، بنابراین ممکن است این پیوندها تصادفی باشند.
مهم این است که همه افراد باید بدون توجه به گروه خونی خود، تمام تلاش خود را برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا و انتقال آن به دیگران انجام دهند.
آیا می‌شود دو بار به ویروس کرونا مبتلا شد؟
به طور کلی نمی توان دو بار به ویروس کرونای جدید مبتلا شد چون در بدن مصونیت ایجاد می‌شود اما هنوز نمی‌دانیم مدت زمان این مصونیت در بدن افراد مبتلا شده چقدر است.
برخی ویروس‌ها مانند آنفلوآنزا و سرماخوردگی به دلیل تغییر ویروس با گذشت زمان، می توانند بیش از یک بار افراد را مبتلا کنند.
هنوز نمی‌دانیم با ویروس کرونای جدید، وضع چه شکلی خواهد بود. به هر حال فردی که به کووید ۱۹ مبتلا شده است باید به یاد داشته باشد که در چنین شرایطی، کماکان رعایت فاصله اجتماعی و دستورالعمل های بهداشتی برای جلوگیری از شیوع این ویروس ضروری است.
کرونا؛ آیا سیگاری‌ها با خطر بیشتری مواجه‌اند؟
سیگاری‌ها احتمالا آسیب‌پذیری بیشتری در قبال ویروس کرونا دارند و دلیل آن این است که انگشتان دست افراد سیگاری و احتمالا سیگار آلوده با لب این افراد در تماس است که این باعث افزایش احتمال انتقال ویروس از دست به دهان می شود.
افراد سیگاری همچنین ممکن است بیماری ریوی داشته باشند یا ظرفیت ریوی کمتری داشته باشند که این مساله خطر ابتلا به بیماری را به شدت افزایش می‌دهد. دیگر محصولات دخانی مانند قلیان هم وضعیت مشابهی دارند و افراد اغلب آن را مشترکا استفاده می‌کنند که این می‌تواند انتقال ویروس در محیط‌های عمومی و اجتماعی را تسهیل کند.
شرایطی که نیاز به اکسیژن را افزایش می‌دهد یا توانایی بدن در استفاده صحیح از آن را کاهش می‌دهد، بیماران را در معرض خطر جدی‌تری مانند سینه‌پهلو قرار می‌دهد.
حق نشر عکسGETTY IMAGES
با میوه و سبزیجات چه باید کرد؟ خوردن آنها امن است؟
تحقیقاتی که تا کنون صورت گرفته نشان می‌دهد میوه و سبزیجات نمی‌توانند عامل انتقال باشند و ویروس به حامل انسانی یا حیوانی نیاز دارد. البته تحقیقات هنوز ادامه دارند.
پس از خرید میوه و سبزیجات اعم از بسته بندی شده یا نشده باید آنها را خوب شست و سپس آنها را خشک کرد. بعد از این کار حتما دستان خود را با آب و صابون بشورید.
در هنگام خرید سعی نکنید به هر چیزی دست بزنید. یادتان باشد در مغازه، فروشگاه و هر جایی که خرید می‌کنید، دستان خود را به سر و صورت خود نمالید.
حق نشر عکسAFP
آیا هوای گرم ویروس‌ها را می‌کشد و سفر به مناطق گرم اشکال ندارد؟
پس از شیوع ویروس کرونا در بیشتر کشورهای جهان، شایع شد در نقاط گرم یا در نقاط سرد، ویروس قابل انتقال نیست.
ویروس کرونا هم در مناطق سرد و مرطوب و هم در مناطق گرم و خشک قابل انتقال است.
سازمان جهانی بهداشت می‌گوید بر مبنای شواهد و مدارک، این ویروس در همه مناطق و در هر نوع آب و هوایی فعال است. این سازمان گفته است در هر نوع آب و هوایی باید اقدامات احتیاطی را رعایت کرد. این سازمان می‌گوید بهترین کار، شستشوی مرتب دستان با صابون است.
آیا شنا در استخرهای عمومی بی‌خطر است؟
آب اغلب استخرها دارای کلر است، ماده‌ای شیمیایی که ویروس‌ها را می‌کشد. برای همین شنا کردن در استخری که در آن از کلر استفاده شده باید امن باشد.
اما احتمال انتقال ویروس از فرد مبتلا در رختکن یا در محل در صورت دست زدن به سطوح آلوده مانند دستگیره درها وجود دارد.
همچنین در چنین اماکنی احتمال انتقال ویروس از فرد مبتلا، با عطسه و سرفه در صورت تماس نزدیک وجود دارد.
ویروس چه مدت روی سطوح دوام می‌آورد؟
دوام ویروس به نوع سطح بستگی دارد.
حق نشر عکسAFP
روی سطوح سخت - مانند دستگیره درها، کلیدهای آسانسور یا میز آشپزخانه، احتمالا حدود ۴۸ ساعت. اگرچه برخی تحقیقات قبلی در مورد ویروس‌های کرونا نشان می‌دادند که این ویروس‌ها می‌توانند در شرایط مناسب برای یک هفته زنده بمانند.
روی سطوح نرم مانند لباس، ویروس مدت زمان کمتری زنده می‌ماند ، بنابراین اگر کتی دارید که ویروس ممکن است روی آن باشد، اگر آن را یک یا دو روز نپوشید، ویروس از بین خواهد رفت.
البته به یاد داشته باشید که لمس کردن یک سطح آلوده شما را مبتلا به ویروس کرونا نخواهد کرد. ویروس باید از طریق دهان، بینی یا چشم وارد بدن شود و به همین خاطر باید از لمس صورت خودداری شود.
آیا ویروس از طریق اسکناس و سکه منتقل می‌شود؟
دولت چین می‌گوید بانک‌ها باید تمامی اسکناس‌های دریافتی را پیش از آن که دوباره در اختیار مشتری قرار دهند، ضد عفونی کنند. دلیل این کار جلوگیری از پخش بیشتر ویروس کرونا است.
حق نشر عکسAFP
استفاده از کارت‌های اعتباری خطر تماس با پول را به حداقل می‌رساند اما این کارت‌ها هم خود می‌توانند میزبان ویروس و سایر جرم‌ها باشند.
بهترین کار این است که پس از دست زدن به کارت‌ها، اسکناس و پول خرد دست‌هایتان را به دقت بشورید.
آیا باید موبایل‌هایمان را ضد عفونی کنیم؟
اعتقاد بر این است که ویروس کرونا با ذرات ناشی از سرفه و عطسه منتقل می‌شود. اما متخصصان بر این باورند که ویروس ممکن است روزها روی سطوح فعال باشد.
برای همین مهم است که تلفن موبایل خودتان را و هم تلفن خانه و سر کار را به طور مرتب و دقیق تمیز و ضد عفونی کنید.
با استفاده از دستمال‌های دستمال ضدعفونی کننده گوشی خود را مرتب تمیز کنید تا از این ویروس و سایر بیماری‌ها در امان باشید.
حق نشر عکسAFP
آیا ویروس کرونا برای افرادی که آسم دارند خطرناک است؟
عفونت‌های تنفسی، مانند کروناویروس می توانند باعث تحریک نشانه‌های بیماری آسم شوند.
افرادی که آسم دارند باید روزانه اسپری آسم خود را طبق تجویز دکتر مصرف کنند. این امر به کاهش خطر حمله آسم ناشی از هر ویروس تنفسی از جمله ویروس کرونا منجر خواهد شد.
اگر در یک خانواده فردی به ویروس مبتلا شود، آیا حیوان خانگی هم در معرض ابتلا خواهد بود؟
نه. به گفته سازمان جهانی بهداشت هیچ سند و مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ویروس می‌تواند از انسان‌ها به حیوان خانگی منتقل شود.
ویروس‌های کرونا تقریبا در همه گونه‌های جانوری، از جمله انسان اثر می‌گذارند. این ویروس‌ها اغلب مختص یک گونه واحد هستند و انتقال بین گونه‌ها بسیار نادر است.
اما کماکان باید پس از دست زدن به حیوان خانگی خود دست‌ها را مرتب با آب و صابون شست. حیوانات خانگی می‌توانند ناقل باکتری‌هایی مانند سالمونلا و ای‌کولی باشند و این باکتری‌ها می‌توانند از این حیوانات به انسان‌ها منتقل شوند.
چه خطری زنان حامله را در صورت ابتلا به ویروس تهدید می‌کند؟
دانشمندان می‌گویند دلیلی در دست نیست که نشان دهد زنان باردار نسبت به افراد دیگر بیشتر مستعد ابتلا به کرونا ویروس هستند.
رعایت نکات بهداشتی ساده برای محافظت از خود در برابر ویروس مهم است. شستن مرتب دست‌ها با صابون و آب، عدم لمس صورت، چشم و دهان با دست‌های کثیف و عدم تماس با افرادی که حالشان خوب نیست.
چرا دولت‌ها برای مقابله با ویروس کرونا دست به چنین اقدامات شدیدی زده‌اند در حالی که آنفولانزا کشنده‌تر است؟
اقدامات دولت‌ها برای مهار ویروس و جلوگیری از همه‌گیری و گسترش آن بین مردم سراسر جهان است.
حق نشر عکسEPA
قرنطینه شهرها و گفتن این که مردم در خانه بمانند ممکن است برای برخی اقدامی زیاده از حد به نظر باشد اما جایگزینش آن است که اجازه داده شود ویروس همه جا پخش شود.
هنوز واکسینی برای ویروس وجود ندارد و این باعث می‌شود افراد سالخورده و یا افراد دارای شرایط بهداشتی و درمانی در برابر اثرات آن بسیار آسیب پذیر باشند.
در چین، اقدامات دولت آن کشور به نظر جواب داده چون موارد جدید ویروس رو به کاهش است.
آیا سفر کردن امن است؟
با شیوع و گسترش ویروس کرونا، توصیه شده که از سفر کردن به خصوص مناطقی که در آن افراد مبتلا وجود دارند، اجتناب شود. برای سفرهای کاری هم توصیه این است که اگر سفر، ضروری نیست از انجام آن خودداری شود. به توصیه دولت یا نهادهای مسئول در کشوری که در آن زندگی می‌کنید عمل کنید.
آیا بچه‌ها را باید به مدرسه فرستاد یا نه؟
در برخی کشورها، مدارس را برای جلوگیری از شیوع ویروس تعطیل کرده‌اند. ژاپن از جمله این کشورها است که مدارس را تا چند هفته تعطیل کرده است.
در برخی کشورها توصیه شده دانش‌آموزانی که با افراد مبتلا تماس داشته‌اند یا نشانه‌های بیماری مانند سرفه، تنگی نفس یا تب دارند، باید در خانه بمانند و قرنطینه شوند و به مقام‌های ذی‌صلاح خبر دهند.
آیا ویروس کرونا مسری‌تر از آنفلوانزا و سرماخوردگی است؟
هنوز برای مقایسهٔ قطعی خیلی زود است اما می‌دانیم که هر دو ویروس بسیار واگیر‌دار هستند.
به طور میانگین هر فرد مبتلا به ویروس کرونا دو تا سه نفر دیگر را هم آلوده می‌کند، در‌حالی‌که ویروس سرماخوردگی و آنفلوانزا معمولاً به طور میانگین فقط به یک نفر دیگر انتقال پیدا می‌کند.
البته افراد مبتلا به سرماخوردگی و آنفلوانزا به سرعت بیشتری بیماری را انتقال می‌دهند، پس میتوان گفت هر دو ویروس به راحتی گسترش پیدا می‌کند.
آیا ویروس کرونا از طریق حیات‌وحش هم منتقل می‌شود؟
تا جایی که می‌دانیم شروع وشیوع اولیهٔ این ویروس در چین از منشاء جانوری بوده است.
اولین موارد این بیماری در بازار محصولات دریایی در جنوب چین دیده شده است، جایی که جانوران وحشی از جمله پرندگان و خفاش و مار در آن به فروش می‌رسند.
هر‌چند جانور، میزبانی که بیماری را به انسان انتقال داده، نبوده است.
و برای اهالی بریتانیا، احتمال اینکه این بیماری را از جانوری بگیرند، بسیار کم است.
اکنون ما در مرحلهٔ دیگری از واگیری و سرایت بیماری هستیم، با مواردی از انتقال فرد به فرد که خطری جدی است.
آیا ویروس کرونا با لمس سطوحی مثل دستگیره درها هم منتقل می‌شود و ویروس بر چنین سطوحی چقدر باقی می‌ماند؟
اگر فرد مبتلا به ویروس کرونا روی دستش سرفه کند و سپس چیزی را لمس کند، آن سطح آلوده می‌شود. دستگیرهٔ درها مثال خوبی از سطوحی است که این خطر را دارند.
هنوز به درستی نمی‌دانیم چه مدت زمانی ویروس کرونا می‌تواند بر چنین سطوحی زنده بماند. کارشناسان گمان دارند که فقط چند ساعت است و نه چند روز، اما بهترین کار این است که دست‌های خود را به طور مرتب بشویید تا خطر ابتلا و گسترش ویروس را کاهش دهید.
آیا آب و هوا و دما بر انتقال ویروس کرونا اثر دارد؟
حق نشر عکسGETTY IMAGES
هنوز خیلی چیزها در مورد این ویروس نمی‌دانیم. هنوز روشن نیست که تغییر دمای فصلی بر میزان همه‌گیری آن چه تأثیری دارد.
بعضی ویروس‌های دیگر مانند ویروس سرماخوردگی، شیوع فصلی دارند و در ماه‌های سرد سال بیشترند. پژوهشی نشان می‌دهد که نشانگان تنفسی خاور‌میانه (مِرس)؛ ویروس دیگری از خانوادهٔ ویروس کرونا، تحت تأثیر شرایط آب‌و‌هوایی است و در ماه‌های گرم‌تر سال شیوع بیشتری دارد.
آیا ممکن است با خوردن غذایی که فرد مبتلا به این بیماری تهیه کرده است؛ دچار بیماری شوید؟
اگر مراحل و شیوهٔ تهیه غذا بهداشتی نباشد، فرد مبتلا به ویروس کرونا ممکن است این بیماری را به دیگری منتقل کند. ویروس کرونا با ذراتی که بر اثر سرفه روی دست‌ها می‌ماند، منتشر می‌شود. شستن دست‌ها پیش از لمس و خوردن غذا توصیهٔ همگانی خوبی است تا جلوی گسترش میکروب‌ها گرفته شود.
حق نشر عکسGETTY IMAGES
اگر یک بار مبتلا به ویروس کرونا شوید، پس از آن نسبت به این بیماری ایمن خواهید شد؟
وقتی افراد از این بیماری نجات پیدا می‌کنند، بدن آنها تا حدودی چگونگی مقابله با آن را می‌شناسد و در صورت ابتلای دوباره می‌تواند ایمنی بیشتری داشته باشد. این ایمنی همیشگی نیست و کارایی کامل و مطمئنی هم ندارد و بر اثر مرور زمان کاهش هم پیدا می‌کند. هنوز روشن نیست بدن پس از ابتلا به این بیماری و بهبودی؛ تا چه مدت نسبت به ابتلای دوباره ایمن خواهد ماند.
تفاوت میان ویروس کرونا و سرماخوردگی چیست؟
حق نشر عکسSHUTTERSTOCK
ویروس کرونا و سرماخوردگی نشانه‌های مشابه زیادی دارند و بدون انجام آزمایش، تشخیص آن مشکل است. اصلی‌ترین نشانه‌های ویروس کرونا تب و سرفه است. سرماخوردگی معمولاً نشانه‌های دیگری هم دارد مانند درد‌های عضلانی و گلو‌درد، در حالی‌که مبتلایان به ویروس کرونا دچار تنگی‌نفس می‌شوند.
هرکس که فکر می‌کند دچار ویروس کرونا شده است، چه با فرد بیمار دیگری تماس نزدیک داشته است یا به مناطقی که این ویروس شیوع دارد سفر کرده است، باید با پزشک خود مشورت کند.
آیا استفاده از ماسک برای مقابله با ویروس مفید است و هر چند وقت یک بار باید آن را عوض کرد؟
کارشناسان می‌گویند رعایت بهداشت، مثل شستن مرتب دست‌ها و بخصوص وقتی با دهان در تماس قرار می‌گیرد، خیلی بیشتر اثر دارد. در برخی کشورها، توصیه دولت‌ها به استفاده از ماسک در اماکن عمومی تغییر کرده است.
حق نشر عکسGETTY IMAGES
آیا ویروس کرونا از طریق رابطهٔ جنسی منتقل می‌شود؟
هنوز به طور کامل روشن نشده است که رابطهٔ جنسی هم یکی از راه‌های انتقال آن باشد. تاکنون سرفه و عطسه مهمترین راه انتقال آن بوده است.
دورهٔ نهفتگی ویروس کرونا چه مدت است؟
سازمان بهداشت جهانی می‌گوید دورهٔ نهفتگی بیماری، یعنی پیش از بروز نشانه‌های بیماری، بین ۲ تا ۱۰ روز است.
این برآورد با جمع‌آوری اطلاعات بیشتر دقیق‌تر خواهد شد.
آیا کسانی که به ویروس کرونا مبتلا می‌شوند دوباره سلامت کامل خود را باز‌می‌یابند؟
بله. بسیاری از کسانی که مبتلا به این ویروس می‌شوند فقط نشانه‌های مختصری از این بیماری را تجربه می‌کنند و بیشتر آنها به طور کامل خوب می‌شوند.
هر چند این بیماری برای افراد مسن و کسانی که بیماری‌های دیگری مانند دیابت و سرطان دارند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند، خیلی خطرناک است.
یکی از کارشناسان کمیسیون بهداشت ملی چین می‌گوید بهبودی کامل از نشانه‌های خفیف ویروس کرونا حدود یک هفته طول می‌کشد.
آیا ممکن است ویروس کرونا از طریق چیزهایی که از ووهان چین خریده و به بریتانیا پست شده است، منتقل شود؟
هیچ شواهدی در این مورد وجود ندارد. بعضی بیماری‌های از جمله ویروس کرونا، با سرفه و عطسهٔ فرد بیمار روی سطح چیزها منتشر می‌شوند اما فکر نمی‌کنیم که ویروس بتواند اینقدر طولانی بر این سطوح باقی بماند. چیزی که با پست فرستاده می‌شود، بعید است زمانی که به دست گیرنده در مقصد می‌رسد، هنوز آلوده باشد.
آیا دلیلی دارد که چنین ویروس‌هایی بیشتر در چین پدیدار می‌شوند؟
بله، در چین جمعیت‌های بزرگ انسانی در فاصلهٔ خیلی نزدیکی با حیوانات زندگی می‌کنند.
ویروس کرونا به احتمال زیاد از منشاء جانوری (خفاش) آمده است، هر چند ممکن است این جانور همان میزبانی نباشد که باعث انتشار بیماری در میان انسان‌ها شده باشد. سارس، بیماری دیگری از بیماری‌های خانوادهٔ ویروس کرونا که از چین شروع شد هم از خفاش و زبّاد (جانوری از خانوادهٔ گربه‌سانان) به انسان منتقل شد.
اولین موارد این بیماری جدید از بازارغذاهای دریایی در جنوب چین شروع شد، جایی که در آن جانوران وحشی به فروش می‌رسند از جمله مرغ و خفاش و مار.
آیا برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری تنفسی، میتوان خود را واکسینه کرد؟
در حال حاضر هیچ واکسنی برای محافظت افراد در برابر این نوع از ویروس کرونا وجود ندارد اما پژوهشگران در کار ساخت آن هستند.
این نوع جدیدی از ویروس است که پیش از این در انسان‌ها دیده نشده است، پزشکان هنوز باید خیلی چیزها در مورد آن دریابند.