به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پزشکی به نقل از روزنامه شرق مورخ پنجشنبه 22 خرداد 99

محمد باقرزاده: به پايان چهارمين ماه ورود و شيوع ويروس کرونا و بيماري کوويد ۱۹ در ايران نزديک مي شويم و حالا مصوبات دولتي و همچنين رفتار مردم جامعه به سمت کاهش مراقبت ها و کم توجهي به قرنطينه و فاصله گذاري فيزيکي است اما اين به معناي پايان يا کاهش اين ويروس در جامعه ايران نيست؛ تازه ترين گزارش کميته اپيدميولوژي  وزارت بهداشت مي گويد که ميزان شيوع اين ويروس در بسياري از استان هاي ايران رو به افزايش است. براساس اين گزارش گروه پژوهشي مدل سازي بيماري هاي واگيردار وزارت بهداشت ايران، درحال حاضر بالاترين ميزان شيوع ويروس کرونا در استان هاي آذربايجان غربي، خراسان جنوبي، خوزستان، زنجان، کردستان، کرمانشاه، لرستان، قزوين و قم است. البته بالا بودن <<ميزان شيوع>> در يک استان که معيار تشخيص و مقايسه آن تغييرات <<عدد مولد نسلي>> است، به معناي اين نيست که استان با عدد بالاتر، تعداد و درصد مبتلايان بالاتري دارد بلکه مقايسه شرايط يک استان در بازه هاي زماني مختلف است و بالابودن آن از افزايش ميزان شيوع اين ويروس در يک استان حکايت دارد. بررسي اين معيار نشان مي دهد که حالا بسياري از استان هاي ايران به شرايط بغرنج تري نسبت به ارديبهشت رسيده اند و ممکن است به زودي موج دوم بيماري کوويد ۱۹ در ايران آغاز شود.

روش بررسي ميزان شيوع کرونا چيست؟

گزارش جدید گروه پژوهشي مدل سازي بيماري هاي واگيردار وزارت بهداشت براي بررسي ميزان شيوع بيماري کوويد ۱۹ در ايران به بررسي معياري به نام <<عدد مولد نسلي پايه>> و همچنين <<عدد مولد نسلي>> پرداخته است. عدد مولد نسلي پايه، متوسط تعداد افرادي است که يک فرد آلوده کننده در يک جمعيت کاملا حساس و بدون اجراي اقدامات کنترلي آلوده مي کند؛ اما اگر جامعه از حالت کاملا حساس خارج شود و درصدي از افراد به دليل ايمني اکتسابي يا استفاده از واکسن نسبت به بيماري مقاوم شده  باشند، اين شاخص <<عدد مولد نسلي>> ناميده مي شود. اگر مقدار اين شاخص بالاتر از يک باشد نشان دهنده اين است که اپيدمي در حال گسترش است و اگر برابر عدد يک باشد نشان دهنده اين است که بيماري به حالت آندميک درآمده  است و اگر کمتر از يک شود نشان دهنده فروکش کردن اپيدمي است. نکته مهم در اين بررسي اين است که اين شاخص فقط وضعيت اپيدمي را نشان مي دهد و نشان دهنده شدت آن نيست. به عبارتي ممکن است اين عدد برابر يک باشد ولي وضعيت اپيدمي به صورت پايدار ولي در سطح بسيار شديد قرار داشته  باشد يا اينکه ممکن است عدد بالاي يک و روند اپيدمي رو به افزايش باشد، ولي شدت بيماري خيلي کم باشد. به طور خلاصه اين شاخص به بررسي وضعيت يک استان در بازه هاي زماني مختلف مي پردازد و شرايط را با هفته هاي پيشين همان استان مقايسه مي کند.

 ميزان سرايت ويروس کرونا به تفکيک استان

اين گزارش در بررسي خود از آمار رسمي و اطلاعات بيمارستاني استفاده کرده که البته دو هفته گذشته را که شاهد افزايش آمار بوديم، شامل نمي شود. به عبارت ديگر در اين پژوهش آمار و اطلاعات مربوط به بازه زماني 30/11/98 تا 06/03/99 بررسي شده که نتايج آن از افزايش شيوع حکايت دارد و به نظر مي آيد در هفته هاي پيش رو اين ميزان باز هم افزايش پيدا خواهد کرد. علاوه  بر اين، نتايج بررسي مي گويد که با توجه به تعداد افراد بستري در بيمارستان هاي کشور با تشخيص احتمالي کوويد 19 به نظر مي رسد در ماه هاي اسفند، فروردين و اواسط ارديبهشت عدد مولد نسلي در کشور افت چشمگیری داشته و از اعداد بالا و حدود 5/2 به حدود 96/0 رسيده است، ولي بعد از آن روند اندکي افزايش يافته است. درباره شرايط استان هاي مختلف هم در هفته منتهي به 06/03/99 کمترين عدد مولد نسلي متعلق به استان سيستان و بلوچستان بوده است. در همين بازه زماني بيشترين مقدار به ترتيب متعلق به استان هاي آذربايجان غربي، هرمزگان، کردستان و کرمانشاه بوده است. شواهد موجود و وضعيت جامعه و همچنين مصوبات دولت درباره محدوديت فعاليت  بخش هاي مختلف کشور نشان مي دهد که روزبه  روز ميزان محدوديت کمتر شده و اين روند همچنان ادامه دارد. نتايج اين پژوهش همچنين مي گويد هرچه فاصله گذاري کمتر شده، ميزان شيوع هم افزايش يافته است؛ برای مثال مقايسه عدد مولد نسلي در هفته اول ارديبهشت با هفته اول خرداد (منتهي به 06/03/99) استان هاي خوزستان و خراسان شمالي کاهش قابل ملاحظه داشته اند، در حالي که در استان هاي آذربايجان غربي، کردستان، کرمانشاه، زنجان، قزوين، قم، خراسان جنوبي و هرمزگان افزايش قابل توجهي را نشان مي دهند

 وضعيت نامناسب شيوع در بسياري از استان هاي ايران

همچنان که در ابتدای اين گزارش آمده است، معيار تشخيص و بررسي اين پژوهش عدد مولد نسلي است. به طور خلاصه اين عدد بیان کننده تعداد افرادي است که هر فرد مبتلا به ويروس، آلوده مي کند. پس گزارش درباره شدت آلودگي يک استان يا منطقه خاص نيست، بلکه به بررسي وضعيت شيوع در يک استان نسبت به هفته هاي پيشين همان استان مي پردازد.

يکي از نتايج مهم گزارش مي گويد عدد مولد نسلي در اکثريت استان هاي ايران در وضعيت مناسبي قرار ندارد. به عبارت ديگر نتايج حاصل از تغييرات اعداد مولد نسلي در استان هاي مختلف حاکي از آن است که در اکثريت استان ها مقدار آن عدد به سمت افزايشي ميل مي کند که در آن ميان روند بالارفتن شاخص مذکور در استان هاي آذربايجان غربي، خراسان جنوبي، خوزستان، زنجان، کردستان، کرمانشاه، لرستان، قزوين و قم قابل توجه است؛ يعني در اين استان ها ميزان شيوع ويروس بالاتر از سایر استان هاي کشور است و ممکن است افراد بيشتري در اين استان ها به بيماري کوويد ۱۹ مبتلا شوند. علاوه  بر اين، نتايج حاصل از اين پژوهش مورد تأييد وزارت بهداشت ايران مي گويد تغييرات عدد مولد نسلي در هفته هاي اخير به طورکلي به سمت افزايشي ميل مي کند که يک هشدار براي کشور است. گزارش در جمع بندي مي گويد بايد <<با رعايت اقدامات پيشگيرانه، فاصله اجتماعي بيش از پيش براي مردم تبيين شود. همچنين مناسب است مسئولان و سياست گذاران در اتخاذ سياست هاي پيشگيرانه اقدامات لازم را به عمل آورند. براساس نتايج اين بررسي شايد بتوان برداشت کرد که بي توجهي به رعايت فاصله گذاري اجتماعي و باور عامه مبني بر کاهش بيماري با گرم شدن هوا، منجر به افزوده شدن موارد بيماري خواهد شد>>. يکي از نکات مهم ديگر اين است که در اين بررسي آثار استفاده برخي از هم وطنان از تعطیلات خرداد برای مسافرت نيامده و اين مسافرت ها به احتمال فراوان منجر به افزايش عدد مولد نسلي و همچنين افزايش شيوع ويروس کرونا در کشور خواهد شد.