در جلسه ماهیائه رئیس کل سازمان نظام پزشکی و معاونین وزارت بهداشت که با حضور دکتر ظفرقندی، دکتر حریرچی معاون کل وزارت بهداشت، دکتر حقدوست معاون اموزشی وزات،دکتر سجاد رضوی، دبیر شورای عالی بیمه، دکتر کشاورز  و کلیه معاونین سازمان نظام پزشکی برگزار شد طرفین گزارشات و صحبت‌های مهمی در خصوص وضعیت همه گیری بیماری کرونا و بحث تعرفه‌های خدمات پزشکی ارائه دادند که به صورت گزارش کامل و به صورت بخش بخش در روزهای آتی منتشر خواهد شد. اولین بخش صحبت های دکتر علی اکبر حقدوست – معاون آموزشی وزارت بهداشت در خصوص شرایط فعلی ویروس کرونا در کشور در شرایط فعلی را بخوانید:

در حال حاضر چرخش ویروس کرونا در جامعه صورت می‌گیرد و در تمام استان‌ها گردش ویروس را داریم. بعضی استان‌ها گردش ویروس سریع است و سرعت انتقال خیلی بالاست. ذات این بیماری انتقال خیلی بالاست و این خصوصیت خودش را کماکان حفظ کرده است. اما در این لحظه اپیدمی خوشبختانه، بیماری پاتوژنسیتی و ویرولانس پایینی دارد. پاتوژنسیتی و ویرولانس در اینکه چقدر از بیماران درگیر فرم شدیدتر می‌شوند مهم است و با این ویژگی‌ها است که مشخص می‌شود از کل بیماران با علائم ساب کلینیکال چند درصد به کلینیکال تبدیل می‌شوتد و  اینکه چند درصد از کسانی که علائم بیماری را دارند به فرم شدید مبتلا می‌شوند،  و فرم سنگین بیماری که بستری در آی سی یو همراه با فوت است. علی رغم این که بیماری در حال حاضر همچنان گردش سریعی دارد اما پاتوژنسیتی بالایی ندارد. اما این وضعیت ثابت نیست و شاید تا هفته آینده پاتوژنسیتی بالا برود.

در کل روند بستری در آی سی یو و بیمارستان در بیست روز گذشته جز سه یا چهار دانشگاه که آن هم کوچک هستند روند یا ضریب رگرسیون منفی بوده است. حتی در استان‌هایی که به نظر آلودگی در آن بالا رفته است مثل خوزستان اولاً تعداد مرگ‌ها از ابتدا تا الآن هنوز به 500 نفر نرسیده در حالی که در خراسان رضوی این عدد بالای 700 است. بنابراین در خوزستان یک پیک ابتلا وجود دارد. استان‌های جنوبی و گرم به خاطر شرایط آب و هوایی که افراد در گرما در محیط در بسته قرار می‌گیرند و احتمال انتقال بالا می‌رود احتمال دارد ابتلا در این استان‌ها هم بالا برود و به میانگین کشور نزدیک شوند.

نکته جالب اینکه ما در خوابگاه‌ها بررسی کردیم؛ بچه‌هایی بودند مثل رزیدنت‌ها، انترن‌ها، دانشجوهای دوره پی اچ دی که در خوابگاه مانده‌اند و با کمال تعجب میزان آلودگی pcr در بعضی جاها 20 درصد بود. این افراد وقتی قرنطینه شروع شده در مدت ده روز حتی یک علامت ابتدایی مانند سرفه هم پیدا نکردند. باتوجه به این توضیحات ما با یک اپیدمی فعال و گسترده در سطح کشور اما کم علامت و کم خطر مواجه هستیم. هرچند هیچ تضمین نیست که وضعیت همیشه همین طور باشد و هفته آینده این اعداد عوض نشود.

در حال حاضر ما هنوز میانگین متوسطی از فوت داریم مثلا روزی شصت یا هشتاد نفر، نکته مثبت این است که این 80 نفر در کل کشور پخش هستند. این طور نیست که فوتی‌ها در یک نقطه متمرکز و خاص باشد که در آن صورت نگرانی بیشتر می‌شد. میانگین سنی افرادی که فوت می‌کنند هم بالاست و این از ماهیت اپیدمی است که از گروه هایی که در سطح جامعه هستند به گروه‌هایی که ایزوله هستند سرایت می‌کند. افراد مسن و افرادی که خیلی خودشان را حفظ کردند و تماس نداشتند الآن اگر تماسی باشد مبتلا می‌شوند. همچنین درصدی از افرادی که فوت می‌کنند افرادی هستند که چند هفته در آی سی یو بستری بوده‌اند و به نوعی بیماری در آنها مزمن شده بود. متاسفانه از این تعداد افراد هم کم نداریم و نزدیک 1000 تا 1500 نفر در آی سی یو هستند. احتمال فوت این عزیزان کم نیست. در کل کسانی که مزمن شده‌‌اند و در آی سی یو مانده‌‌اند احتمال فوت بالاتری نسبت به مبتلایان جدید دارند.

هنوز نه واکسن و نه دارویی برای این بیماری پیدا نشده و به این زودی‌ها هم وارد بازار نخواهد شد و باید با این بیماری بسازیم. هر جا دیدیم اتفاقی نگران کننده می‌افتد به شدت باید ورود کنیم و نباید بی خیال شویم مثل کاری که سوئد انجام داده است. باید دقیق رصد کنیم و اگر اتفاقی افتاد سعی کنیم کنترل‌های مربوطه را بالا ببریم تا در یک مقطع از زمان با حجم سنگین بیماری مواجه نشویم.

با ایمنی جمعی واقعی خیلی فاصله داریم اما اعداد سروپازتیو ما در خیلی از استان‌ها بالا 10 الی 15 درصد شده است. ما نمی‌دانیم ایمنی ذاتی داریم یا خیر البته به نظر می‌رسد ایمنی ذاتی وجود دارد و درصدی از افراد جامعه به دلایل مختلف مثل ژنتیکی مصونیت ذاتی دارند. باید اطلاعات ما کامل‌تر بشود و بدانیم این میزان چقدر و چند درصد است.

یک مقدار اطلاعات اولیه که از چین تولید شده گمراه‌کننده بود. اولین سیگنال از همان کشتی کروز دایموند آمد که کمتر از 3هزار نفر در آن بودند و هیچ کشوری اجازه پهلو گرفتن به آنها را نداد تا بعد از 3 هفته ژاپن اجازه پهلو گرفتن به کشتی داد. در داخل کشتی نسبت آر زیرو به حدود 16 رسید و بعد از اینکه کشتی پهلو گرفت و ژاپن تحقیقات کامل انجام داد حدود 700 نفر پی سی آر مثبت شدند. در نهایت اعلام کردند  1100  نفر با علائم رادیولوژی و علائم دیگر آلوده شده‌اند. پس در این کشتی که اوج آلودگی بود بیشتر از 50 درصد افراد اصلاً آلوده نشده بودند. در کشتی و فضای بسته کنترل بسیار بوده و نمونه‌گیری بسیار بوده. علائم بالینی و رادیولوژی که کنارش گذاشته شده این عدد به 1100 می‌رسید. باید باور کنیم حداقل 40 درصد از افراد با تماس مستقیم آلوده نشده‌اند. هفت کشتی کروز دیگر هم در این مدت بودند که مشابه همین آمار کروز دایموند بود. مشاهدات عینی ما هم همین را نشان می‌دهد. مثلا در آسایشگاه کهریزک فضا بسته است و افرادی که در آنجا بستری هستند یا تحت مراقبت هستند هم های ریسک هستند و برخی کاملا در بستر مطلق هستند. در آنجا اتاق‌هایی را داریم که چند نفر آلوده‌‌ هستند و یا پرسنل آلوده بوده‌‌اند اما چندین نفر هم آلوده نشده‌اند. نه توانستیم ویروس را پیدا کنیم و نه سرولوژی‌شان مثبت شد.

ما امیدواریم ایمنی ذاتی ما بالا باشد. در مورد مکانیزم انتقال حرف زیاد است. امیدواریم چرخش ویروس به همین شکل کم علامت و بی علامت و کم خطر ادامه پیدا کند و در نهایت این که با حدود 65 درصد به ایمنی گروهی برسد اما این طور نیست که فکر کنیم تا 65 درصد با سرعت خیلی بالا جلو می‌رود و آنجا ترمز می‌کشد. شکل نمودار آن سهمی است و تا حدود 30 درصد سرعت بالاست و از 30 درصد سرعت کاهش محسوسی پیدا می‌کند و چرخش ویروس هم کاهش خواهدیافت. البته وقتی به 65 درصد برسد هم بیماری یک باره خاموش نمی‌شود. بیماری هست و ذره ذره منتقل می‌شود اما دیگر شعله‌ور که سوزانندگی داشته باشد نخواهد بود.

به نظر راهی نداریم جز همان سیاست شل و سفت کردن و حواس مردم باید جمع باشد. سیاست فاصله گذاری و در صورت نیاز قرنطینه با دقت و فشار زیاد باید ادامه پیدا کند هرچند به نظر من این سیاست، کنترل کننده انتقال بیماری نیست چون اشکال بی‌علامت و کم‌علامت زیاد شده‌‌اند و هرچقدر افرادی که شناسایی می‌کنیم را ایزوله کنیم نمی‌تواند به حدی چرخش ویروس را در جامعه کاهش بدهد که اپیدمی را متوقف کند. تنها ابزار برای ریشه کن کردن کامل قرنطینه مطلق و کامل بستن است که شرایط اجتماعی ما اجازه این کار را نمی‌دهد.