به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پزشکی به نقل از گروه تاره های پژوهشی معاون آموزشی سازمان نظام پزشکی در خصوص تست های تشخیصی، بهمراه ادامه پاندمی بیماری کووید۱۹ ارتقای دانش ما در مورد این بیماری و نحوه و تفسیر تست‌های مختلف مربوط به آن نیز ادامه دارد. 
تست TR-PCR (مولکولی) و سرولوژیک IgM و IgG (آنتی بادی) از مهمترین آزمایشات تشخیصی هستند که تغییرات آنها در طول بیماری کووید۱۹ از اهمیت برخوردار است. 
🔹تصویر همراه با این متن حاوی اطلاعات مفیدی بصورت منحنی احتمال مثبت و منفی شدن تست‌هاست و تغییرات آنها را نشان می‌دهد که بشرح ذیل خلاصه می‌شود:
‌۱) هرچند احتمال مثبت شدن تست مولکولی در دو هفته ابتدای آلودگی و پیش از بروز علائم تدریجا از یک هفته قبل از شروع علائم افزایش می‌یابد اما این وابسته به تکرار تست و پیگیری تنگاتنگ است که امری دشوار می‌باشد
۲) از زمان شروع علائم تا دو هفته احتمال مثبت شدن تست مولکولی با نمونه سوآب نازوفارنژیال با یک شیب کاهشی ملایم کماکان تا میانه هفته ۳ بعد از شروع علائم بالاست (۶۳٪ برای سوآب نازال و ۳۲٪ برای سوآب فارنژیال) و سپس با شیب تندی کاهش می‌یابد اما تست مولکولی با نمونه از respiratory tract بعد از یک هفته از شروع علائم به صفر نزدیک می‌شود 
۳) احتمال مثبت شدن تست مولکولی با نمونه از لاواژ برونکوآلوئولار و یا خلط کماکان با شیب ملایم تا هفته ۶ بعد از بروز علائم هنوز بالاست (۹۳٪ برای لاواژ و ۷۲٪ برای خلط) هرچند با شروع هفته ۴ نصف شده و شیب کاهشی تند از آن پس دارد و در پایان هفته ۵ تقریبا این احتمال به صفر نزدیک می‌شود.
۴) احتمال مثبت شدن تست مولکولی از مدفوع که در ۵۷٪ مبتلایان گزارش شده در پایان هفته اول به اوج خود می‌رسد. هرچند این احتمال تقریبا نصف نمونه نازوفارنژیال و لاواژ برونکوآلوئولار و خلط است، اما با شیب بسیار کم در پایان هفته ۶ به نصف می‌رسد. مثبت شدن تست مدفوع به شدت بیماری نیز ربطی ندارد.
۵) هر دو آنتی بادی IgM و IgG از ابتدای هفته دوم با شیب تندی به حداکثر خود در میانه هفته سوم بعد از بروز علائم رسیده و از آن پس سطح IgM با شیب تندی سقوط کرده و تقریبا در پایان هفته ۶ به صفر نزدیک می‌شود در حالیکه سطح IgG با شیب تقریبا صاف ادامه می‌یابد. 
🔸شایان ذکر است که از ابتدای شروع علائم تا ابتدای هفته ۴ شانس مثبت شدن RT-PCR بیشتر از منفی شدن است و از آن پس احتمال منفی شدن بیشتر می‌شود. ضمنا مواردی از مثبت مجدد پس از دو تست منفی مولکولی گزارش شده که معلوم نیست خطای تست بوده و یا عفونت مجدد و یا reactivation  بیماری.

🔺با ارجاع به اطلاعات فوق به چند نکته مهم می‌توان اشاره کرد:
۱) جدا کردن ویروس از کشت پس از روز ۸ شروع علائم تقریبا ناموفق است که ناشی از کاهش بیماری‌ای ویروس پس از هفته اول است.
۲) مورد بالا موافق symptom-based strategy مطروحه توسط CDC می‌باشد که می‌گوید پرسنل بهداشت و درمانی مبتلا زمانی می‌توانند به کار بازگردند که حد اقل ۷۲ ساعت (۳روز) از ریکاوری آنها گذشته باشد و ریکاوری عبارت است از رفع تب بدون استفاده از داروهای تب بر و بهبود علائم تنفسی همانند سرفه و تنگی نفس و نهایتا گذشتن حداقل ۱۰ روز از شروع اولین علائم. 
۳) بهترین نمونه خلط و لاواژ برونکوآلوئولار می‌باشد که هم احتمال مثبت شدن بیشتر دارد و هم طولانی تر مثبت می‌ماند. 
۴) تست مولکولی منفی کاذب عمدتا ناشی از انتخاب زمان نامناسب از شروع بیماری برای نمونه‌گیری و تکنیک غلط sampling  بخصوص در نمونه‌های نازوفارنژیال است.
۵) ویژگی اکثر تست‌های مولکولی در حد ۱۰۰٪ است چون پرایمرها برای سکانس‌های ویروس کاملا Specific است
۶) عمده موارد مثبت کاذب در تست مولکولی ناشی از خطای تکنیکی و یا آلودگی مواد بکار رفته در تست است. 
۷) استفاده همزمان از تست مولکولی و آنتی‌بادی‌ها از حساسیت ۹۸/۶٪ در قبال ۵۱/۹٪ تست مولکولی تنها برخوردار است.
۸) ویژگی specificity تست IgM/IgG در حدود ۹۵٪ برای تشخیص کووید۱۹ است.

✍دکتر حسن رودگری
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

کارگروه تازه‌های علمی کرونا
سازمان نظام پزشکی کشور

منبع:
PMID: 32374370

📝 @covid19_research_news

این تصویر را ببینید