به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پزشکی به نقل از گروه تازه های پژوهشی معاونت آموزشی و پژوهشی سازمان، 

دلیل تازگی و ناشناختگی بیماری کووید-۱۹ تقریبا نشانه مشخصی برای تخمین شدت، پیش‌آگهی و پاسخ به درمان هنوز بطور قطع وجود ندارد هرچند مطالعات پژوهشی به نتایجی دست یافتند. 

🔸معاینات روتین عبارتند از:
-بررسی علائم حیاتی و معاینه فیزیکی
-بررسی علائم رادیولژیک بخصوص سی تی اسکن
▪️شمارش خونی کامل CBC
▪️بررسی پروفایل کوآگولاسیون (Coags) شامل APTT ،PT/INR، شمارش پلاکت و فیبرینوژن
▪️تست‌های بیوشیمی سروم شامل فانکشن کلیه و کبد، کراتینین کیناز CK، لاکتات دهیدروژناز LDH و الکترولیت‌ها، Crp، ESR 
که از بین این تست‌ها رایج‌ترین و در دسترس‌ترین آنها CBC است.

🔹بنظر می‌رسد درصد لنفوسیت‌ها %LYM شاخص تخمینی خوبی برای پروگنوزیس کووید۱۹ باشد. در یک‌ مطالعه چینی CBC بیماران در طول بیماری (میانگین ۲۰ روز) تا بهبود و یا مرگ بطور روزانه پیگیری شد و میزان LYM% بشرح ذیل بود:
▪️اکثر بیماران فوتی سقوط مستمر تا حد ۵٪ ظرف دو هفته از شروع علائم  داشتند لغایت فوت. 
▪️در بیماران شدید ابتدا کاهش نشان داد اما تا زمان ترخیص به ۱۰٪ رسید.
▪️در بیماران با شدت متوسط تغییرات کمی وجود داشت اما تا زمان ترخیص همیشه بیش از ۲۰٪ بود.
در این مطالعه یک مدل %Time-LYM یا بطور خلاصه TLM برای تخمین پیش آگهی و ترخیص بیماران کووید بدست آمد.
در حقیقت TLM یعنی تغییر LYM % از زمان شروع علائم در دو بازه زمانی متعاقب هم. 
🔸در TLM-1 در ۱۰ الی ۱۲ روز پس از شروع سمپتوم‌ها LYM% بیشتر از ۲۰٪ نشانه شدت متوسط و بهبود سریع‌تر است اما بیماران با LYM% زیر ۲۰٪ بعنوان شدید تقسیم می‌شوند.
🔸در بازه زمانی TLM-2 که ۱۷ تا ۱۹ روز پس از شروع سمپتوم است هرگونه LYM% بالای ۲۰٪ نشانه بهبودی است در حالیکه بین ۵ تا ۲۰ درصد هنوز در خطر محسوب شده و نیاز به مراقبت بیمارستانی دارند و زیر ۵٪ بحرانی با مرگ و میر بالا محسوب می‌شود که نیاز به ICU دارد. 

🔹میزان LYM% نشان از شدت بیماری نیز دارد و می‌تواند در تصمیمات درمانی ملاک قرار گیرد. بر اساس گایدلاین بین‌المللی درمان کووید۱۹ این بیماری چهار نوع دارد که عمدتا بر اساس تصویربرداری از ریه و سایر مشخصات بالینی است هرچند بنظر می‌رسد LYM% به تنهایی بتواند نقش سطح‌بندی را بازی کند و شدت کووید۱۹ را به ۳ دسته متوسط، شدید و بحرانی تقسیم نماید.

🔹لنفوسیت‌ها نقشی قاطع در حفظ همواستازیس ایمنی و پاسخ‌های التهابی بازی می‌کنند. حدس زده می‌شود ۴ مکانیسم برای کاهش لنفوسیت‌ها در کووید۱۹ موثر باشد:
۱) ویروس مستقیما لنفوسیت‌ها را مورد حمله قرارداده و آنها را می‌کشد
۲) ویروس ممکن است مستقیما ارگان‌های لنفاتیک همانند تیموس و طحال را تخریب کند
۳) سایتوکاین‌های التهابی مختل شده و یحتمل باعث آپوپتوزیس لنفوسیت‌ها می‌شوند. از طرفی کشف شده که TNF-alpha و اینترلوکین-۶ و سایر سایتوکاین‌های پرو-انفلاماتوری منجر به کاهش لنفوسیت می‌شوند
۴) مهار لنفوسیت‌ها ممکن است توسط مولکول‌های متابولیکی باشد که توسط اختلالات متابولیک ثانویه همانند اسیدمی هیپرلاکتیک تولید شده‌اند. در موارد شدید کووید۱۹ بیمار افزایش سطح اسید لاکتیک خون دارد که باعث سرکوب پرولیفراسیون لنفوسیت‌ها می‌شود. 
البته ممکن است یک یا چند مکانیسم با هم باشد. 

🔺نتیجه می‌گیریم میزان کاهش لنفوسیت‌ها باید از لحظه پذیرش بیمار مستمرا اندازه‌گیری شده و معیاری برای پیش آگهی و شدت درمان باشد و در در ترخیص به آن توجه نمود.

✍️دکتر حسن رودگری
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

کارگروه تازه‌های علمی کرونا
سازمان نظام پزشکی کشور

منبع:
PMID: 32377400

📝 @covid19_research_news