این روزها پزشکان، پرستاران و خدمه بیمارستانها و مراکز درمانی در دل خطر قرار دارند و دچار آسیب‌های متعددی هم شده‌اند.
گزارش روزنامه آفتاب یزد در خصوص کرونا و عملکرد جامعه پزشکی:
بهتر است چند روزی فیتیله انتقادات از جامعه پزشکی را پایین بکشیم و از این صنف حمایت نماییم.
این روزها پزشکان، پرستاران و خدمه بیمارستانها و مراکز درمانی در دل خطر قرار دارند و دچار آسیب‌های متعددی هم شده‌اند.
از جمله مبتلا شدن چند پزشک به ویروس و فوت یکی از آنان
آفتاب یزد- گروه گزارش: گرچه سرزنش عملکرد جامعه پزشکی به خاطر موضوع کارت‌خوان‌ها و عدم رعایت تاب آوری انتقادات امری غیرقابل انکار است اما واقعیت این است که در شرایط فعلی امروز کشور، این جامعه پزشکی و کادر بهداشت و درمان هستند که در خط مقدم مقابله با این ویروس کشنده قرار دارند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که پزشکان و کادر بیمارستانها به‌شدت در معرض خطر ابتلا به ویروس هستند. بخصوص در شهر‌هایی که موارد متعدد بیماری در آنجا مشاهده شده است، فضاهای بیمارستانی بسیار آلوده است.
پزشکان و پرستاران و دیگر خدمه بیمارستانی مجبورند برای مدتی بین ۶ تا ۸ ساعت در هر شیفت کاری لباس‌هایی بپوشند که هیچ روزنه‌ای به بیرون نداشته باشند. آنها لازم است که ماسک‌ها و عینک‌های طبی مخصوص بر صورت داشته باشند و حتی تنفس کردن در این شرایط برایشان دشوار است.
صنوف بیمارستانی بیشتر از دیگران با بیماران در ارتباط هستند و ساعات کاری روزانه تا تغییر شیفت که معمولا ۶ ساعت است، برای آنها بعضا ۸ ساعت یا بیشتر است. کادر درمان بیمارستانها و مراکز بهداشت مجبورند مدت طولانی ماسک‌ها و عینک‌ها و لباس‌های مخصوص بر تن داشته باشند و همین دوره طولانی مدت موجب می‌شود تا دچار مشکلات جسمانی شوند. این اتفاق البته در ایران تازگی دارد اما در جایی مثل چین این معضل برای پزشکان و کادرهای درمان دشوارتر است. ضمن آنکه در برخی مراکز درمانی خدمه، پزشکان و پرستاران در قرنطینه به‌سر می‌برند تا خانواده آنان بعضا دچار مشکل نشوند.
> در بیمارستان‌های چین چه گذشت؟
در بیمارستان‌های چین وضعیت بسیار بدتری برای کادرهای درمان و پرستاران ایجاد شده است. آنها دچار خون دماغ شدن، بریده و زخم شدن صورت و بدن، آسیب‌های فیزیکی و تحریکات پوستی شده و مشکلات زیادی را به جان خریده‌اند. آنها حتی دچار تحریک بدن شده و به خارش می‌افتند که در این حالت شرایط برای کار سخت‌تر می‌شود.
در چین و کره به قدری وضع برای کادر درمان و پزشکان زجرآور است که کادر پزشکی و بیمارستانی حتی برای دستشویی رفتن هم مشکلات زیادی دارند و تا زمانی که در شیفت‌های کاری خود هستند، نمی‌توانند بیرون بروند و برای همین از پوشک در محل کار استفاده می‌کنند که بعد از کار قابل تعویض است.
زمانی که چینی‌ها بیمارستان مخصوص کرونا را 10 روزه ساختند اطمینان داشتند که چین بر ویروس کرونا غلبه می‌کند و از اشتباهاتی که در ارتباط با کرونا مرتکب شده است برای ایجاد آینده‌ای بهتر درس عبرت می‌گیرند.
وقتی کادرهای درمان و پزشکان در چین مرخصی‌های خود را لغو کردند و به کنترل اوضاع پرداختند اوضاع تحت کنترل بیشتر در آمد قرنطینه‌ها فعال شدند و مراقبت‌ها از افراد مشکوک بیشتر شد. در این مسیر پزشکان زیادی به همراه پرستاران آسیب دیدند اما به تدریج آمار ابتلا نزولی شد و از سرایت بیماری به سایر شهرها جلوگیری شد.
زمانی که این ویروس در چین شروع بکار کرد ۱۷۰۰ نفر از کارکنان بهداشتی آن کشور به ویروس کرونا مبتلا شدند. اما با تلاش گروههای پزشکی بود که طی یک پروسه زمانی تعداد مبتلایان به ویروس کرونا رو به کاهش رفت و حتی برخی ناظران ابراز امیدواری کردند که تا پایان ماه آینده ویروس کرونا در چین مهار شود گرچه سازمان بهداشت جهانی می‌گوید هنوز زود است که درباره مهار ویروس کرونا صحبت کرد و امکان بیشتر شدن یا کمتر شدن خطر به یک اندازه است اما تردیدی نیست که صنف بهداشت و پزشکان و زیرمجموعه‌های آنها یعنی پرستاران زیر بار سنگین مشقت‌های ناشی از رویارویی با این پدیده هولناک هستند.
> 3 روز بلاتکلیفی در ایران
فقط کافیست یک نفر خود را جای امدادگران یا پزشکان یا دست اندرکاران بیمارستان‌های پذیرش کننده بیماران کرونایی قرار دهد بی شک تصور سر و کله زدن با این بیماران وحشتناک است.
هرچقدر توانایی نهادهای ذی ربط و بیمارستانها و ارگان‌های پزشکی و بهداشتی برای شناسایی ویروس کرونا از جمله در ایران بالاتر باشد، به همان نسبت می‌توان از شیوع گسترده‌تر ویروس جلوگیری کرد.
به همین سبب پزشکان و کادرهای بهداشتی درمانی تلاش گسترده‌ای کرده‌اند تا راههای شناسایی بیماران را تسریع کنند. در ابتدا از بیمارانی که پس از مدتی با علایم کرونا بستری شدند، آزمایش خون گرفته می‌شود و بین ۲ تا ۳ روز زمان لازم است تا ابتلای آنها تایید شود. همین مساله خطر ابتلای دیگران به کرونا را افزایش می‌دهد، هم جان بیمار به خطر می‌افتد و هم اینکه گروه بهداشتی در معرض خطر قرار می‌گیرد.
> پزشکانی که از مهلکه فرار نکردند
در چین بیمارستان‌های ووهان اعتراف کردند که دیرشناسایی بیماران یکی از اصلی ترین موانع آنها برای مهار کرونا در روزهای ابتدایی بوده است و قطعا اگر پزشکان و پرستاران تعلل می‌کردند تعداد افراد بیشتری به این مرض مهلک مبتلا می‌شدند.
اگر کادر پزشک و پرستار در بیمارستان‌های چین تلاش نمی‌کردند شاید دامنه شیوع این بیماری تسری بیشتری پیدا می‌کرد. سریعترین روشی که الان در بیمارستان‌های چین برای شناسایی بیماری بکار گرفته می‌شود، سی‌تی اسکن از بیمار است. موضوع مهم اینجاست که فرد به محض اینکه سی تی اسکن می‌شود علایم بیماری در او دیده می‌شود. این مساله مشخصا به منزله این نیست که او به کرونا مبتلا شده است بلکه سی تی اسکن همه افراد مبتلا به آنفلوآنزا و ذات الریه را شناسایی می‌کند.
کسانی که در امر سی تی اسکن بیمار فعالند مراحل سختی را سپری می‌کنند. در همین ارتباط وقتی که فرد بیمار تشخیص داده می‌شود فورا قرنطینه می‌شود تا آزمایش‌های دقیقتر و زمان بر‌تر برای شناسایی کرونا شروع می‌شود. به این ترتیب، دست اندرکاران بخش آزمایشگاه نیز در معرض ریسک بزرگی قرار دارند.
کادر درمانی در چین با همین شیوه جلو رفتند. در واقع پزشکان چینی با این کار موجب شدند تا همه افراد بیمار از غیرمبتلایان جدا شوند. همین باعث شد تا شمار کسانی که در چند روز گذشته به کرونا مبتلا شده‌اند به سرعت کاهش یابد و نهایتا تعداد آنها به رقمی پائین برسد که فقط ۳۵نفر در خارج از کانون شیوع بوده است.
یکی از پزشکان بیمارستان ووهان می‌گوید بیمارانی داشتم که ۹ روز تب داشتند ولی آزمایش خون آنها پس از دو روز نتیجه را اعلام می‌کرد.
پزشکان و کادرهای درمانی چین به جای آنکه از مهلکه فرار کنند در صحنه حضور داشتند. آنها تصویر وحشتناکی را ارائه می‌کردند از جمله اینکه می‌گفتند تا قبل از انجام سی تی اسکن بیماران مانند مار به دور بیمارستان‌های شهر ووهان حلقه زده بودند و از هر جایی صدای سرفه‌های خشک به گوش می‌رسید، ولی به محض شناسایی سریع، شمار مبتلایان رو به کاهش گذاشت.
کار جداسازی بیماران کرونایی و غیر کرونایی کار دشواری بود پزشکان چینی برای این کار به سراغ سی تی اسکن رفتند. خیلی سریع هر فرد بیمار با علایم کرونا شناسایی و بستری می‌شد و بعد آزمایش‌های تکمیلی انجام می‌شد و کسانی که بیماری معمول داشتند از مبتلایان به کرونا جدا می‌شدند تا موارد انتقال بیماری به حداقل برسد.
اگر تیم درمانی و بهداشتی به همراه پزشکان پای کار نمی‌آمدند کارشناسایی مبتلایان به کندی و سختی انجام می‌گرفت و ویروس شیوع بیشتری پیدا می‌کرد.
کار به جایی رسیده بود که کادر درمان مجبور بودند بیشتر به افراد مشکوک نزدیک شوند. پزشکان به کادر درمانی توصیه می‌کردند که قبل از هر اقدامی بیمار را مورد سی تی اسکن قرار دهند تا معلوم شود چه وضعیتی دارد و شاید به ذات الریه مبتلا باشد و پس ازآن به سراغ آزمایش‌های تکمیلی بروند.
این یعنی درگیر شدن بیشتر با فرد مشکوک که طبعا بیشتر می‌تواند جان مسئولان امر را در معرض خطر قرار دهد. البته وقتی بحث سی تی اسکن مطرح شد گویا کار ساده‌تر شده بود چون جواب راحت و سریع بدست می‌آمد. در این روش، که کسانی که به ویروس کرونا آلوده شده باشند عمدتا در دو ریه خود ضایعاتی دارند که در سی تی اسکن احتمالا قابل مشاهده است. به این ترتیب کیت‌های پزشکی به عنوان یکی از راههای تشخیص، در مرحله بعد از سی تی اسکن قرار گرفت.
این حجم گسترده از درگیری و تماس پزشکان با بیماران به خوبی نشان می‌دهد که این قشر تا چه حد در معرض خطر ابتلا قرار دارد بخصوص کادر درمانی همچون پرستاران و عوامل اجرایی خانه‌های بهداشت و بیمارستانها که در امر جابجایی ناقلان و گرفتن آزمایش از آنها فعال هستند.
> تلفات جامعه درمان در ایران
بدبختانه ناشناخته بودن ویروس و نحوه کارکرد آن موجب شد که پزشکان و کادر درمان در ایران غافلگیر شوند.وقتی ابتلای سه نفر از بیماران بستری در قم و اراک تایید شد، همان زمان گفته شد که یکی از مبتلایان شناسایی شده در اراک، پزشک و ساکن قم بوده است.
این امر نشان می‌داد که تماس پزشکان با موارد مشکوک در بیمارستانها، جان آنها را در معرض مخاطره قرار داده است. وقتی تصاویر انتقال یک بیمار با لباس و تجهیزات مخصوص در بیمارستان فرمانیه تهران منتشر شد تصور همگان این بود که مورد مشکوک به کرونا مشاهده شده است، این در حالی است که عوامل بیمارستانی در این باره می‌گویند دلیلی ندارد که مردم هریک از عوامل درمان و کادر درمانی در حوالی بیمارستانها یا در سطح شهر با لباس مخصوص مشاهده کردند فورا این فرضیه در ذهن شان شکل بگیرید که آن افراد در حال انتقال فرد مبتلا به کرونا ویروس هستند.
در ابتدا هر کس با علایم مشترک مشاهده می‌شد کادر درمانی تصور می‌کرد علت بیماری شاید پنومونی و عفونت ریه باشد و واقعا مشخص نبود که فرد مشکوک پنومونی، آنفلوآنزا و یا کرونا بوده؟"
> پالس‌های آرامش بخش
پزشکان و کادر درمانی اقدام مناسب دیگری هم انجام دادند که اطلاع‌رسانی مبتنی بر واقعیت و دور‌سازی ترس است. اگر قرار بود پزشکان بخواهند از این نمد کلاهی برای خود ببافند باید بر وحشت فراگیر ناشی از شیوع این ویروس دامن می‌زدند اما جامعه پزشکی در ایران، واقعیت این بیماری را مطرح کرد و اعلام داشت ویروس کرونا آن قدر هم که تصور می‌شود وحشتناک نیست و حتی در مواقعی گاهی ضعیف‌تر از یک آنفلوآنزای معمولی است.
مثلا رئیس دانشگاه علوم پزشکی گیلان گفت: مرگ و میر ناشی از ویروس کرونا کمتر از ویروس آنفلوآنزا است و مرگ بر اثر کرونا در افراد کمتر از 50 سال هم فقط نیم درصد است.
پزشکان حتی با قشر ماسک ساز و دارو ساز هم آن طور که خیلی‌ها در ذهنشان هست گاوبندی نکردند یعنی نیامدند توصیه به خرید محصول خاص کنند تا به عبارتی جیب خود را پر کنند؛ در بیشتر اطلاعیه‌های پزشکی مراکز معتبر درمانی تصریح شده کرونا درمان و واکسن ندارد و تنها راه مقابله با این بیماری پیشگیری و رعایت بهداشت فردی به خصوص شستن مداوم دست‌ها، رعایت فاصله یک تا یک و نیم متری با افراد مشکوک و گرم نگه داشتن بدن است.
البته استفاده از ماسک در مراحل آخر توصیه شده بود اما به نظر می‌رسد توصیه به رعایت موارد ساده بیش از هر چیز در آرامش بخشی جامعه موثر بوده است.
> در دل خطر
به نظر می‌رسد پزشکان و کادر درمان و خدمات بیمارستانها اکنون جزو پر ریسک ترین مشاغل قرار دارند. چنانچه اشاره شد آنها باید در دل ماجرا بوده و با افراد مشکوک به ابتلا سر و کله بزنند. این امر خطر درگیر شدن این اقشار به بیماری را افزایش می‌دهد؛ در نتیجه به نظر می‌رسد این طیف‌ها در دل خطر کرونا قرار دارند و در عین حال در تلاش هستند تا از خطر ابتلا دیگران و سرایت بیماری جلوگیری کنند.
عضو کمیته کشوری بیماری‌های عفونی وزارت بهداشت ایران تصریح کرد آگاهی راجع به بیماری ناشی از ویروس کرونا منجر به وحشت‌زدگی پرسنل پزشکی می‌شود.
مینو محرز درباره شیوع کرونا در این کشور گفت: «آگاهی راجع به این بیماری منجر به نگرش مثبت و تاثیر روی عملکرد نشده است. در نتیجه اکنون پرسنل پزشکی هم وحشت‌زده هستند».
وی در این زمینه به ایلنا گفته: پزشکان، پیراپزشکان و کارکنان بهداشتی حاضر در بیمارستانها و مراکز درمانی باید اطلاعات دقیقی از حفظ خودشان داشته باشند و احتیاط‌های همه‌جانبه استاندارد را رعایت کنند.
وقتی که هنوز موردی را گزارش نکردند، کسی به فکر بیماری نیست و از زمانی که گزارش می‌شود، وحشت و اضطراب در جامعه ایجاد می‌شود که چه در جامعه عمومی و چه در جامعه پزشکی بدترین چیز برای مقابله با بحران است».
> آن روی سکه کرونا
پژوهشی که در چین درباره این بیماری انجام شده و طی آن پرونده ۴۴ هزار بیمار بررسی شده، نشان می‌دهد که بیش از ۸۰ درصد بیماران نشانه‌های خفیفی از بیماری داشتند، در حالی که سالمندان، مبتلایان به بیماری‌های زمینه‌ای و کادر پزشکی بیشتر در معرض خطر بوده‌اند. طبق داده‌های مرکز کنترل و پشگیری از بیماری‌های چین فقط ۴/۷ درصد از موارد بیماری حاد بوده است. این نوع ویروس جزو خانواده بزرگی از ویروس‌هاست که از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری سارس را شامل می‌شود.
در معمولی‌ترین حالت این ویروس باعث سرماخوردگی می‌شود اما در مواردی باعث سندروم حاد تنفسی یا همان "سارس" می‌شود. نشانه‌های ابتلا به این ویروس در انسان تب، سرفه، نفس نفس زدن و تنگی نفس است.
به گفته مقامات چینی ویروس کرونا در دوره نهفتگی یعنی قبل از بروز نشانه‌های بیماری، می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
پزشکانی که با کشف بیماری مُردند
کارلو اوربانی کاشف بیماری سارس هنگام درمان بیماران در هانوی خود مبتلا به بیماری سارس شده بود. او در بانکوک در بیمارستانی قرنطینه شد. می‌گویند که همسرش با او دعوا می‌کرده که او که پدر سه بچه 4 تا 17 ساله‌اس چرا جون خود رو اینقدر غیر مسئولانه برای درمان یه بیماری واگیردار مهلک به خطر انداخته. اوربانی در جوابش گفته: «اگر قرار نیست من در چنین شرایطی کار کنم، پس برای چی اینجا هستم؟ ایمیل جواب بدم، مهمونی برم و کاغذبازی کنم؟» اوربانی 18 روز پس از شروع علایم بیماریش درگذشت. وصیت کرد که ریه‌هایش جهت تحقیقات علمی مورد استفاده قرار بگیرند.
پزشک چینی نیز که برای نخستین بار خبر ویروس کرونا را منتشر کرده بود، براثر این بیماری درگذشت. دکتر لی ونلیانگ پزشک ۳۴ ساله چینی که برای نخستین بار خبر از ویروس جدید کرونا داده بود خودش بر اثر بیماری ناشی از این ویروس درگذشت.
انتهای پیام