به گزارش روابط عمومی سازمان نظام پزشکی به نقل از خبرگزاری فارس-گروه سلامت: یکی از بحث‌های داغ این روزهای رسانه‌ها و فضای مجازی، موضوع افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی است. این موضوع از آنجایی اهمیت پیدا می‌کند که زمان زیادی تا اعلام نتایج نهایی کنکور 98 باقی نمانده و صد‌ها هزار داوطلب تجربی و خانواده‌هایشان چشم انتظار این هستند که بدانند بالاخره ظرفیت‌های رشته پزشکی افزایش پیدا می‌کند یا خیر. از طرفی این موضوع برای مردم هم از اهمیت خاصی برخوردار است چرا که وجود صف‌های متراکم مطب‌ها و بیمارستان‌های شلوغ، ویزیت‌های کوتاه، کاهش کیفیت خدمات، افزایش هزینه‌ها و همچنین عدم دسترسی به پزشک متخصص در شهرستان‌ها و مناطق محروم به دلیل کمبود پزشک، تجربه ناخوشایندی را برای مردم رقم زده است.

*سنگ بزرگ هزینه‌ها پیش پای افزایش ظرفیت

در مقابل اما پزشکان و دانشجویان پزشکی، به عنوان منتقدان جدی این موضوع، معتقدند افزایش ظرفیت پزشکان منجر به کاهش کیفیت خدمات شده و هزینه‌های هنگفتی به نظام سلامت تحمیل می‌کند. در همین زمینه ظفرقندی، رئیس سازمان نظام پزشکی با تکرار این ادعا گفته است: افزایش دو برابری ظرفیت‌های پزشکی که برخی گروه‌های فشار آن را مطرح می‌کنند، ۸۰ هزار میلیارد تومان هزینه دارد.

مسؤولان وزارت بهداشت و نظام پزشکی در حالی از نبود زیرساخت برای افزایش ظرفیت رشته پزشکی گلایه می‌کنند که عملکرد آنها این ادعا را اثبات نمی‌کند. چندی پیش اکبری قائم مقام معاونت آموزش وزارت بهداشت مدعی شده بود در سال تحصیلی جدید ظرفیت پذیرش دانشجوی خارجی در رشته پزشکی به دو برابر افزایش پیدا خواهد کرد و برای این افزایش ظرفیت، مشکلی از بابت زیرساخت آموزشی وجود نخواهد داشت. جالب است بدانید به گفته اکبری در حال حاضر حدود 3000 دانشجوی خارجی به تحصیل در این رشته‌ها می‌پردازند.

تناقض‌های موجود در صحبت‌ها و عملکرد مسؤولین وزارت بهداشت به شائبه مطرح شده توسط موافقان طرح مبنی بر تعارض منافع پزشکان در این حوزه دامن می‌زند. موافقان افزایش ظرفیت‌ها معتقدند اینکه تعیین ظرفیت پذیرش در رشته‌های پزشکی بر خلاف سایر رشته‌ها که در دست وزارت علوم است؛ توسط وزارت بهداشت صورت می‌گیرد؛ سبب بروز نوعی تعارض منفع است و پزشکان به همین دلیل است که با این طرح مخالفت می‌کنند. آنها بر این باورند که پزشکان در سال‌های اخیر نیز با عدم افزایش مناسب ظرفیت‌ها منجر به کمبود پزشک در کشور شده و منجر به پدید آمدن انحصار در نظام سلامت شده اند.

*خرج افزایش ظرفیت‌ها از بودجه دولت نمی‌رود

مطابق با اصل 29 قانون اساسی مبنی بر تأمین نیازهای بهداشتی و درمانی برای یکایک مردم و تأکید بند 3-2 و 13 سیاست‌های کلی سلامت مبنی بر توسعه کمی و کیفی آموزش پزشکی متناسب با نیاز و ارتقای شاخص‌های سلامتی برای دستیابی به جایگاه اول منطقه، دولت موظف است زیرساخت‌های لازم برای افزایش ظرفیت‌ها را فراهم کند از این رو کارشناسان، راه‌های مختلفی را برای تامین هزینه افزایش ظرفیت دانشجوهای پزشکی پیشنهاد می‌دهند که وزارت بهداشت می‌تواند بر اساس آن، ظرفیت‌ها را با کمترین بار مالی، افزایش دهد.

یکی از این راه‌ها افزایش ظرفیت پذیرش دانشجوی پزشکی در دانشگاه‌های آزاد و پردیس‌های خودگردان است. هم اکنون شاهد آن هستیم که بسیاری از داوطلبین کنکور تجربی که به دلیل پایین بودن ظرفیت رشته‌های پزشکی موفق به قبولی در آنها نمی‌شوند مجبور به مهاجرت از کشور شده و علاوه بر پرداخت هزینه‌های نجومی تحصیل در خارج از کشور منجر به خروج ارز می‌شوند. در صورتی که با افزایش ظرفیت‌ها آنها نیز می‌توانند با صرف هزینه‌های کمتر به تحصیل در رشته پزشکی بپردازند و پس از فارغ التحصیلی نیز در داخل کشور به طبابت مشغول شوند.

*ضمانتی برای برگشت پزشکان مهاجر وجود ندارد

احد آزادی‌خواه، نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی در این‌باره گفت: مهاجرت جوانان باعث می‌شود که هم از خانواده دور باشند؛ هم ارز از کشور خارج می‌شود و هم باعث وقوع اتفاقات دیگری می‌شود. از طرفی هم ضمانتی برای بازگشت آن‌ها به کشور نیز وجود ندارد. اما اگر ظرفیت را اضافه کنیم هم دانشجویانی که علاقمند به تحصیل در رشته پزشکی هستند در داخل تحصیل می‌کنند و دیگر آن مشکلات پیش نمی‌آید و هم نیاز کشور به پزشک تامین می‌شود.

*لزوم استفاده صددرصدی از زیرساخت‌های موجود

داریوش چیوایی کارشناس اقتصاد سلامت  در خصوص مخالفت وزارت بهداشت با طرح افزایش دو برابری ظرفیت دانشجویان علوم پزشکی به خبرنگار فارس گفت: نیازمندی به بودجه برای افزایش ظرفیت دانشجویان علوم پزشکی مطلب صحیحی است اما توجه داشته باشید اگر ما یک کارخانه تولیدی هم داشته باشیم دارای هزینه‌های ثابت ومتغیر هستیم چرا که تولید یک محصول هزینه‌بر است. برای تولید محصولات نیازمند خط تولیدات هستیم و هر چه محصول بیشتری تولید شود الزاما مواد اولیه بیشتری مصرف می‌شود.

این کارشناس اقتصاد سلامت با بیان اینکه زیرساخت‌های دانشگاهی فضای کلاس و بیمارستان‌ها وجود دارد،‌گفت: مشاهده می‌کنیم به جای اینکه از تمام ظرفیت این زیرساخت‌ها استفاده شود تنها در مواقعی از نیمی از ظرفیت‌ها بهره گرفته می‌شود.

چیوایی تصریح کرد: در دهه 60 زمانی که می‌خواستند وزارت بهداشت را تشکیل دهند اعلام شد که بهتر است آموزش پزشکی با حوزه بهداشت ودرمان ادغام شود که در آن زمان در قانون بر افزایش نیروی انسانی تاکید شد و در آن دوره دانشگاه شهید بهشتی 700 دانشجوی پزشکی را پذیرش کرد و مشاهده کردیم که افزایش ظرفیت دانشجویان ممکن است.

وی گفت:‌ البته ما معتقد نیستیم که به یک باره باید چندین برابر ظرفیت دانشجویان افزایش یابد اما از نظر ما لازم است ظرفیت دانشجویان به حد برطرف شدن نیاز کشور افزایش پیدا کند.

این کارشناس اقتصاد سلامت با اشاره به ادغام دانشگاه علوم پزشکی ایران و تهران در سال 89 توضیح داد: دانشگاه‌های علوم پزشکی «تهران» و «ایران» در بازه‌ای ادغام شدند و در آن دوره نیز ظرفیت پذیرش این دانشگاه‌ها افزایش پیدا کرد هر چند پس از روی کار آمدن وزیر جدید ساختار ادغام منحل شد. در همان سال تمام دانشجویان به دانشگاه علوم پزشکی ایران انتقال یافتند و دانشگاه با افزایش ظرفیت مواجه شد که در آن دوران نیز مشکل خاصی برای تربیت آنها به وجود نیامد.

وی با بیان اینکه باید از حداکثر زیرساخت‌ها برای تربیت دانشجویان استفاده شود، گفت: در دوران وزیر بهداشت سابق اعلام شد که ظرفیت تخت‌های بیمارستانی 60 هزار عدد افزایش یافته و 24 هزار تخت نوسازی شده است. حال باید دید تعداد دانشجویان تخصص نیز به اندازه میزان تخت‌ها رشد داشته‌است یا خیر.

این کارشناس اقتصاد سلامت با بیان اینکه در مواقعی شاهد تناقض گویی مسئولان هستیم، گفت: در قانون برنامه ششم عنوان شد که پزشکان یا باید در بخش خصوصی فعالیت کنند یا بخش دولتی که در آن زمان وزیر بهداشت اعلام کرد به دلیل کمبود پزشک توانایی اجرای قانون وجود ندارد. اما حالا که بحث افزایش ظرفیت دانشجویان مطرح شده عنوان می‌کنند که با خیل پزشکان بیکار مواجه خواهیم شد و کمبود پزشک نداریم.

چیوایی افزود:‌ اگر تعداد پزشکان زیاد است لازم است قانون تمام وقتی را اجرا کنیم واگر برای تربیت دانشجویان نیازمند اساتید هستیم جوانان با استعداد را در هیأت علمی جذب کنید. زیرا به گفته رؤسای بیمارستان‌ها اعضای هیأت علمی برای آنها درآمدزایی دارند.

*کدام نهادها دانشجویان را بورس می‌کنند؟

اما این افزایش ظرفیت، صرفا برای قشر مرفه جامعه نخواهد بود. در همین راستا دولت می‌تواند از طریق صندوق رفاه دانشجویان به دانشجویانی که در این رشته‌ها تحصیل می‌کنند، هزینه تحصیل را از محل منابع قرض الحسنه در قالب تسهیلات بلند مدت پرداخت کند. بدین صورت که دانشجویان پس از پایان تحصیل و به تبع آن ورود به بازار کار، می‌بایست مبلغ تسهیلات را بازگردانی کنند. طبیعتا با توجه به درآمد مناسب پزشکان، فشار مالی چندانی به آنها وارد نخواهد شد و اینگونه هم دهک‌های کم برخوردار از تحصیل در رشته پزشکی محروم نمی‌شوند و هم آنکه با گذشت چند سال، منابع این صندوق از محل بازگشت اقساط تثبیت خواهد شد.

علاوه بر راهکارهای فوق می‌توان روی بورسیه برخی نهاد‌ها و ارگان‌ها مانند سازمان تامین اجتماعی، نیروهای مسلح و حتی بخش خصوصی نیز حساب کرد. این نهادها با توجه به نیازی که به نیروی انسانی در حوزه خدمات درمانی دارند به میزان قابل توجهی به پزشک نیاز دارند و هر ساله هزینه زیادی برای به خدمت گیری آنها صرف می‌کنند در صورتی که می‌توانند با تقبل هزینه‌های تحصیل تعدادی از دانشجویان پزشکی، آنها را بورس کرده و پس از فارغ التحصیلی، با صرف هزینه کمتری از خدمات این دانشجویان به مدت طولانی استفاده کنند.

ستاد اجرایی فرمان امام، بنیاد مستضعفین و کمیته امداد نهادهایی هستند که با توجه به وظیفه ذاتی خود مبنی بر محرومیت زدایی و رسیدگی به مشکلات مناطق محروم و هم چنین وجود مشکلات بسیاری در زمینه دسترسی به خدمات درمانی در این مناطق که ناشی از کمبود جدی پزشک در کشور است؛ می‌توانند دانشجویانی را برای خدمت در مناطق محروم بورس کنند. این اقدام با توجه به اینکه پزشکان اغلب با وجود پرداختی‌های بالا، تمایلی به حضور داوطلبانه و ارائه خدمات به مردم مناطق محروم ندارند؛ می‌تواند مشکل دسترسی به خدمات درمانی به ویژه پزشک در خدمات محروم را تا حد زیادی مرتفع کند.

هرچند موضوع افزایش ظرفیت‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی از دستور کار صحن علنی مجلس خارج شد اما باید توجه داشت می‌توان با یک اقدام کارشناسی و استفاده از زیرساخت‌های موجود به مرور زمان ظرفیت دانشگاه‌های علوم پزشکی را افزایش داد.

انتهای پیام/