شفاآنلاین،
در یکی و دو ماه اخیر واکنشهای متفاوتی به طرح کارانه مبتنی بر عملکرد در
بیمارستانها رخ داده است، براین اساس علی جعفریان رئیس دانشگاه علوم پزشکی
تهران طی پرداختن به این مسئله عنوان کرد: نظام کارانه که مبتنی بر ارتباط
مستقیم بین کارکرد و پرداخت است از اساس دارای مشکلاتی است و تغییرات آن
عمدتاً باعث جابجایی محل مشکل میشود و نه رفع آن. هر مکانیسمی در این نظام
که باعث افزایش پرداخت به عدهای شود بهطور طبیعی با کاهش پرداخت به گروه
دیگری همراه خواهد بود و این یعنی رضایتمندی گروه اول و نارضایتی گروه
دوم. این چرخه در طول دو دهه گذشته بهوضوح دیدهشده است.
وی ادامه داد: بهعنوانمثال بیمارستان فارابی در این مدت به دلیل تعرفه
بالای خدمات چشمپزشکی بهطور غیرمنطقی همواره مورد استقبال پرسنل بوده است
و بیمارستان روزبه به دلیل تعرفه بسیار پایین خدمات روانپزشکی بستری و عدم
پرداخت سوبسید برای آن محل نامناسبی برای کار محسوب می شده است. همینطور
است بیمارستانهای بزرگ مثل امام خمینی (ره)، دکتر شریعتی و مرکز طبی
کودکان که علیرغم حجم کار زیاد و بعضاً طاقتفرسا متوسط کارانه پایینی
داشتند. اکنون با تغییر نظام کارانه و تعرفهها تغییراتی در این وضع ایجاد
خواهد شد و انتظار میرود با رضایت گروههایی و نارضایتی گروههای دیگر
همراه باشد.
جعفریان عنوان کرد: در مورد پزشکان نیز باید اولویت گرفتن خدمات درمانی را
که بهطور مستقیم باعث افزایش درآمد میشود، بر آموزش و پژوهش به مشکلات
این مدل اضافه کرد. شاید به همین دلیل است که در بسیاری از سیستمهای
پیشرفته از این روش استفاده نمیکنند و نظام پرداخت بهصورت ثابت و سالیانه
تنظیم میشود و عملکرد فرد در طی یک سال مبنایی برای قرارداد سال بعد او
خواهد بود. این مدل بسیاری از مشکلات ناشی از وضع فعلی ما را برطرف میکند و
البته نقایصی هم دارد که خارج از ظرفیت این مطلب است.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران تصریح کرد: درباره مدل پرداخت ثابت
سالیانه باید بررسی بیشتر و برنامهریزی مناسب انجام شود و در صورت تأمین
نظرات ذینفعان در یک یا دو بیمارستان بهصورت پایلوت اجرایی شود. برای
کارکنان نیز مشابه همین مدل قابل اجراست و بهطور طبیعی هر چه مجموعه
بیمارستان بهتر و بیشتر کار کند درآمد همه افراد بالاتر خواهد رفت. موضوع
دیگری که به دنبال این بحث مطرح میشود تعادل پرداخت کارکنان ستادی و اعضای
هیئتعلمی غیر بالینی است چراکه ما در یک مجموعه با هم کار میکنیم و حفظ
تعادل بین دریافتی افراد با سطوح مشابه مطلب قابلتأملی است.
جعفریان در ادامه عنوان کرد: نکته بسیار مهم که یک مسئله جدی اجتماعی است
توجه بیش از حد جامعه ما به درآمد است. در جایی به نقل از یک کارشناس
خارجی خواندم که وقتی از مردم ایران سؤال کنید چه هدفی دارند به طور عمومی
افزایش درآمد را بیان میکنند بدون اینکه هدف بعدی روشنی از این افزایش
درآمد داشته باشند. من کاملاً متوجه هستم که فشار تأمین هزینههای زندگی به
دلایل متعدد از جمله تورم و رکود و تحریم و شاید دهها مسئله دیگر بر بعضی
خانوارها کم نیست اما واقعیت خارجی موجود نشان میدهد که زندگی روزمره
متوسط مردم علیرغم این فشارها خیلی هم با زحمت همراه نیست و اکثریت جامعه
قادر به تأمین مایحتاج خود و حتی کمی بیش از آن (مثل انواع گوشی تلفن همراه
جدید و اتومبیل شخصی برای خانواده) هستند.
وی تصریح کرد: تأکید میکنم اقشار ضعیف و محرومی وجود دارند که برای
کوچکترین امور زندگی دچار مشکل هستند و من بهخوبی و از نزدیک شاهد مشکلات
آنان هستم اما این واقعیت رایج افراد شاغل و بهخصوص کارکنان دانشگاه ما
نیست گرچه ممکن است موارد خاصی وجود داشته باشند. در مورد پزشکان هم با
اینکه به علت زمان طولانی تحصیلات بدون درآمد، از روند عادی زندگی عقب
هستند اما درآمد فعلی به صورتی نیست که نتوانند نیازهای خود را تأمین کنند و
برای برخی فراتر از آنهم هست.
جعفریان اظهار کرد: اکنون بیایید از منظر دیگری به موضوع نگاه کنیم. ما در
کشوری مانند ایران با تمام مختصات طبیعی و سیاسی و جمعیتی آن، عموماً با
تلاش زیاد در سازمانی مانند دانشگاه علوم پزشکی تهران مشغول به کار شدیم و
علیرغم تمام نارضایتیهایی که مطرح میکنیم اصرار داریم که برای بستگان و
دوستان خود در این سازمان شغل پیدا کنیم! بهخصوص کارکنان قراردادی دانشگاه
که عموماً جزو ناراضیان و خواستار تغییرات در نحوه بهکارگیری و مزایای
خود هستند از مهمترین متقاضیان کار برای بستگان خویش هستند. چرا نقاط مثبت
شرایط موجود را ندیده بگیریم و همواره در ذهن خود و گفتوگو با اطرافیان
به نقاط منفی بپردازیم؟ من اصلاً قصد نصیحت ندارم ولی شواهد متعددی وجود
دارد که خوشحالی و رضایت از زندگی رابطه مستقیمی با درآمد ندارد چرا که
احساس رضایت یا اندوه و غم از درون ما نشأت میگیرد نه از بیرون.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: مثالهای متعدد رضایت از زندگی
در عین مضیقه مالی و مثالهای فراوان از نارضایتی از تمام زندگی در عین
گشادهدستی در اطراف ما وجود دارد و همه هم حتماً دیدند. بیایید ضمن تعقیب
خواستههای خود و تلاش برای بهبود معیشت خانواده، به حقیقت زندگی خود نگاه
دوبارهای کنیم و برای آنچه از نعمات بیحساب از جمله پدر و مادر، همسر و
فرزندان، دوستان خوب و شغل مناسب از خداوند بزرگ دریافت کردیم شکرگزار
باشیم که من از کفران نعمت بهشدت بیمناکم. ما تنها دو راه در پیش داریم:
همیشه با خود و دیگران از مشکلات و کمبودها و نواقص صحبت کنیم و با ناراحتی
و اندوه پراکنده شویم یا اینکه با رضایت از آنچه به لطف خداوند به دست
آوردیم برای رفع نواقص و معاش بهتر تلاش کنیم. راه اول جز ضرر فردی و
اجتماعی نتیجهای ندارد و راه دوم جز گشوده شدن درهای رحمت حضرت حق که
فرمود: «و اذ تأذًّن ربّکم لإن شکرتم لأزیدنّکم و لإن کفرتم ان عذابی
لشدید»(سوره ابراهیم- آیه ٧). شکر نعمت، نعمتت افزون کند کفر، نعمت از کفت
بیرون کند.