حضور گرامی جناب آقای دکتر هاشمی

وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

با سلام

احتراماً به استحضار می‌رساند، نظر به سیاست‌های کلی نظام جهت افزایش جمعیت که جز با ترویج زایمان طبیعی میسر نمی‌باشد، جامعه مامایی کشور سال‌هاست که برای دستیابی به این مهم از هیچ تلاشی فروگذار نبوده است ولی متأسفانه در 9 سال اخیر با ایجاد مشکلاتی در سر راه این حرفه و بی‌توجهی مدیران نظام سلامت به پتانسیل‌های این رشته، امروز شاهدیم که بیش از 50 درصد نوزادان کشور راه تولد را گم کرده‌اند و به جای اتاق زایمان در اتاق‌های عمل به دنیا می‌آیند که تبعات آن با بروز ناباروری، تک فرزندی و بیمار شدن نسل آتی هم اکنون خود را نشان داده است.

جامعه مامایی کشور شادمان بود که در دولت تدبیر و امید امور فوق سامان یابد که متأسفانه جنابعالی با طرح غیر کارشناسی معاونت نوظهور پرستاری مبنی بر تبدیل ماما به پرستار و پذیرش دانشجوی کاردان مامایی در مقطع کارشناسی پرستاری جهت جبران کمبود پرستار موافقت فرموده و در برنامه خبر 20:30 مورخ 12 اسفند اعلام عمومی شد که این امر اعتراض و التهاب گسترده‌ای را در پی داشته است. به دنبال این اعتراضات جلسه مشورتی و راهبردی با حضور جناب آقای دکتر زالی ریاست محترم سازمان نظام پزشکی، اعضاء بورد بهداشت باروری، جمعیت مامایی ایران، انجمن علمی مامایی ایران، نماینده مامایی شورای عالی نظام پزشکی و تعدادی از اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاه در محل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران که جامعه مامایی در آن عضویت دارند برگزار شد که موارد ذیل جهت دستور پیگیری عاجل به استحضار می‌رساند:

1- با بررسی به عمل آمده مهم‌ترین عامل بروز مشکلات اشتغال مامایی عدم مدیریت صحیح نظام سلامت در جذب نیروی انسانی مناسب برای زایشگاه‌هاست، به طوری که با قانون اعتبار بخشی که باید به ازای 1000 تولد زنده 12 ماما به کار گرفته شود (استاندارد جهانی 30 به هزار است) اکنون کمتر از یک‌سوم این تعداد جذب شده‌اند و ماماهای شاغل با اضافه کاری‌های اجباری مشکلات عدیده‌ای را تجربه می‌کنند ضمن اینکه مادران باردار نیز خدمات صحیحی دریافت نمی‌کنند و میزان سزارین و مداخلات زایمانی افزایش یافته است و کودکان متولد شده به روش سزارین در آینده با بیماری‌هایی نظیر آسم، آلرژی، دیابت و سلیاک دست و پنجه نرم خواهند کرد.

2- در حال حاضر در بخش‌های تخصصی مامایی نظیر پس از زایمان، زایشگاه‌ها، جراحی زنان و نوزادان از پرستار استفاده می‌شود که این امر ضمن وارد نمودن خلل در ارایه خدمات، سایر بخش‌ها را با کمبود پرستار مواجه نموده است که پیشنهاد می‌شود تا در کلیه بخش‌های مرتبط با زنان و مامایی از ماما استفاده شود و ردیف‌های جدید استخدامی جهت آنان ایجاد شود.

3- با وجود پذیرش بالای دانشجوی پرستاری و خیل عظیم فارغ‌التحصیلان این رشته مهم‌ترین علت کمبود پرستار عدم وجود ردیف استخدامی و جذب تعداد کافی پرستار یا جذب آنان در حوزه‌های غیر بالینی است، ضمن اینکه گسترش بی‌رویه تحصیلات تکمیلی پرستاری در مقاطع ارشد و دکتری و عدم بازگشت آنان به بالین سبب شده تا ضمن اینکه بیماران از چنین خدماتی محروم شده‌اند (برای مثال با اینکه سال‌هاست ارشد روانپرستاری تربیت می‌شود ولی دریغ از حضور یک روانپرستار در بخش‌های روانپزشکی و یا پرستار ارشد داخلی جراحی در بخش‌های مرتبط) که اغلب فارغ‌التحصیلان دکتری یا ارشد پرستاری در پست‌های غیر مرتبط مدیریتی یا ستادی مشغول بکارند.

4- تداوم سیاستگذاری و تصمیم‌گیری برای رشته مامایی توسط سایر رشته‌ها اعم از پزشکان یا پرستاران می‌تواند آسیب‌های کنونی ارایه خدمات سلامت باروری و ادامه کاهش نرخ باروری را شدیدتر نماید و لزوم حضور اعضای هیئت علمی و انجمن‌های گروه مامایی در شورای سیاستگذاری وزارت بهداشت، پزشک خانواده و بهداشت و درمان در مقطع کنونی یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است که در دولت تدبیر و امید نیز این بی‌توجهی تداوم دارد و حتی علیرغم تلاش بسیار هنوز موفق به گرفتن یک وقت ملاقات حضوری جهت «اعلام آمادگی برای کمک به حل مشکلات حوزه جمعیت، بارداری و زایمان» از جنابعالی نشده‌ایم.

5- مامایی عضو سازمان نظام پزشکی است و تصمیم‌گیری برای این حرفه از جانب معاونت پرستاری و یا سازمان نظام پرستاری خلاف قانون است.

6- فربه شدن حوزه ستادی وزارت بهداشت با ایجاد دو معاونت نوظهور و غیر معمول صنفی تولیت سایر معاونت‌ها از جمله معاونت آموزشی و درمان را مختل نموده است به طوری که معاونت پرستاری در مورد آموزش مامایی تصمیم می‌گیرد و در برنامه زنده خبری علیرغم آگاهی از بروز التهاب و اعتراض این مر را به شیوه‌های مختلف تکرار می‌کنند و حتی در روز پرستار اعلام می‌نمایند که این معاونت فقط پرستاری نیست و امور مرتبط با درمان و ... نیز هست!!! ضمن اینکه در وضعیت اقتصادی حال حاضر کشور، هیچ توجیه علمی و منطقی ندارد و در صورت استقرار این معاونت‌ها، مسلماً ضرورت تشکیل معاونت‌هایی نظیر معاونت داروسازی، دندانپزشکی، علوم آزمایشگاهی و مامایی نیز مطرح خواهد شد و بیم آن می‌رود که تجربه تلخ طرح ادغام دو دانشگاه ایران و تهران تکرار شود.

7- تجربه ادغام دانشکده‌های مامایی با پرستاری در طی 27 سال جز آسیب و عدم استفاده از ظرفیت کامل مامایی نتیجه‌ای در پی نداشته است و اکنون جدا شدن دانشکده‌ها یک ضرورت ملی است تا بتوان در دستیابی به اهداف سیاست‌های جمعیتی و سند چشم‌انداز سریع‌تر عمل نمود. ضمن اینکه گروه مامایی و بهداشت باروری در تولید علم در منطقه در صدر قرار دارند و دارای کرسی بین‌المللی مشورتی می‌باشند.

8- اصلاح نحوه ارایه خدمت ماما در تیم پزشک خانواده منطبق با شرح وظایف و اعتبار شماره نظام پزشکی خود و اختصاص سرانه مناسب برای خدمات سلامت باروری در استان‌های پایلوت، می‌تواند به عنوان یکی از مهم‌ترین اقدامات پایه‌ای، نظام سلامت کشور را در بهبود نرخ باروری و ترویج زایمان طبیعی یاری نماید.

لذا از آن مقام محترم تقاضا داریم تا نسبت به صدور دستور اصلاح امور فوق اقدام لازم مبذول گردد، ضمن آنکه جامعه مامایی کشور با تمام پتانسیل‌های خود آماده همکاری با جنابعالی که یکی از اندیشمندان و مدیران برتر حوزه سلامت می‌باشید، جهت دستیابی به اهداف نظام سلامت و اقتصاد مقاومتی در سال 1393 می‌باشد.