دکتر عباس آقازاده مسرور در گفتگو با خبرنگار سازمان نظام پزشکی خاطرنشان کرد: از سال 91 طرح پزشک خانواده در حوزه شهری بارها از سوی مسئولین مطرح و قرار بر اجرای آن در دو استان مازنداران و فارس شد. در همین راستا مجمع عمومی فوق العاده ای را تحت عنوان پزشک خانواده، مشکلات و راه حل ها برگزار و نقاط ضعف اجرای آن را آسیب شناسی و اصلاحات آن را مطرح کردیم.

وی با بیان اینکه پزشک خانواده و نظام ارجاع در یک نظام سلامت محور و جامعه نگر راه حل اساسی تحول سلامت است، اظهارداشت: با چنین دیدگاهی و نه آن چیزی که در واقعیت اجرا می شد، برای تقویت این مواضع اصولی در پزشک خانواده شهری ثبت نام کردم تا به این ترتیب در بطن مسئله باشم، ویزیت پایه و ارجاع بیماران را انجام دهم و بتوانم به حل مشکلات طرح بپردازم.

دبیر شورای هماهنگی استان مازندران با توضیح اینکه همین نقش را دکتر لاله تدین نائب رئیس مجمع عمومی در فارس ایفا می کند، افزود: ایشان هم در شهر شیراز با حفظ مواضع انتقادی و اصلاحات وارد طرح شد. با توجه به مشکلاتی که وجود داشت، طی دو بیانیه در سال 91 موضع گیری مجمع عمومی را در مورد پزشک خانواده تدوین و منتشر کردیم و در همان سال با تاکید و صراحت خواستار توقف طرح شدیم.

وی در خصوص مشکلات اجرای این طرح، ادامه داد: به نظر می رسید طرح پزشک خانواده و سیستم ارجاع روی میز افراد فاقد صلاحیت بود، سلامت اولویت دوازدهم کشور در بودجه نویسی بود، بیمه ها در پرداخت مطلبات خود به علت نداشتن منابع مالی مشکل داشتند، دولت با کمبود منابع اعتباری و مالی بودجه ای در امر سلامت مواجه بود و اصولا حمایت از پیشرفت طرح و اجرای آن با خطر مواجه بود.

آقازاده با تاکید بر اینکه پزشک خانواده و نظام ارجاع یک راه حل مترقی است و اصولا برای کشور ما یک مگاترند در امر سلامت محسوب می شود، خاطرنشان کرد: سمت و سوی کلی و اساسی برای تحول جامع این طرح شاید 30 تا 40 سال بعد آثار مثبت خود را نشان می دهد. اما متاسفانه عامه مردم و پزشکان ما هم که جزئی از آن ها هستند، بسیار عجول برای رسیدن به نتیجه هستند. 

وی با اشاره به اینکه برای اجرای موفق طرح های سلامت محور و جامع نگر باید زیرساخت ها و اراده دولتی وجود داشته باشد، گفت: اراده دولتی با اینکه با فشار کاری انجام شود، متفاوت است و یک هدف زیبا با ابزار زشت محقق نمی شود. واقعیت آن است که با تمام مشکلات موجود، درصد بالایی از افرادی که در این طرح در استان مازنداران و فارس فعال هستند، با صداقت و سلامت حرکت کرده و هدفشان تحول نظام سلامت است.

رئیس هیات رئیسه مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی با انتقاد از اینکه متاسفانه نبود منابع مالی ثابت و پایدار یکی از دلایل تزلزل این طرح است، تصریح کرد: همچنین نبود زیرساخت های تشکیلاتی و مدیریتی مدیرانی که تا دیروز دغدغه شان قضاهای دیگری بود و به این طرح آشنا نبودند، یکباره با یک بخش نامه و بدون آشنایی با مبانی آن، خواستار مدیریت در طرح پزشک خانواده شدند، نیز از دلایل دیگر تزلزل در این طرح محسوب می شود.

وی با اشاره به شعار دولت سابق مبنی بر اینکه "راه بیفته، جا می افته" که شعاری پوپولیستی و من درآوردی بر ضد همه مدیران بود، اذعان داشت: مگر می شود مدیرانی که پیش از این جزو مخالفان این طرح بودند، با یک آب تبرک، مدیران پزشک خانواده شوند. پس اصلاح ساختار مدیریتی در این طرح یکی از واجبات بود. 

آقازاده ضمن بیان اینکه متاسفانه زیر ساخت فنی و الکترونیکی طرح شامل سیستم سامانه سلامت ایرانیان آماده، به روز و کارا نبود و اجرای پزشک خانواده را با اختلال مواجه می کرد، ابراز داشت: همچنین نا آشنایی پزشکان با موضوع کارشان در پزشک خانواده و سلامت محور بودن آن که چگونه باید بهداشت را در اولویت قرار دهند، چرا سلامت بهداشت عمومی اولویت دارد و ... پیشرفت و اجرای آن را با چالش مواجه می کرد و به همین علت توقف آن بهتر از اجرای آن به این نحو بود.

وی با ابراز خرسندی از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، خاطرنشان کرد: این دولت با حرکت در جهت ارتقای جایگاه سلامت در جامعه، بودجه نویسی در اولویت های اجرایی دولت و ...، بارقه امید را در ذهن ها شعله ور کرد که می توان نواقص را برطرف و طرح را به سمت و سوی آینده بهتر هدایت کرد.

دبیر شورای هماهنگی استان مازندران ادامه داد: خوشبختانه این برنامه روی میز افرادی قرار گرفته که به این طرح اعتقاد دارند و سلامت را در اولویت سوم کشور قرار داده اند. در این راستا با ابلاغ سیاست های کلی سلامت توسط مقام معظم رهبری، برنامه های دکتر هاشمی و دیدگاه های دکتر روحانی، این امیدواری وجود دارد که روی نقاط ضعف بازنگری، اصلاح و برطرف شود و به سمت بهبودی پیش رود.

وی با بیان اینکه تغییر اوضاع اجتماعی موجب امیدواری ما به آینده این طرح است، گفت: در طی دو سال اخیر علی رغم فشارهای وارده به پزشکان خانواده در مازنداران و فارس و بسیاری از کارهای آن ها که جایی ثبت و به ثمر نرسید، اما مجموعا بنیادی ایجاد و روابطی شکل گرفت که مردم بتوانند در طرح پزشک خانواده ثبت نام کنند.

آقازاده خاطرنشان کرد: متاسفانه با تمام ویزیت های پایه ای که انجام شد، بررسی سوابق بیماران و ثبت آن توسط پزشکان اما به علت مشکلات سامانه ای، پرونده الکترونیکی سلامت کاملا بسته نشد.

وی با انتقاد از اینکه متاسفانه در سایه مدت ها تبلیغات رسانه ای، مطبوعاتی، فرهنگی و ... و نبود یک سیستم جوابگو در پزشکان خانواده، جایگاه و پایگاه طب عمومی خدشه دار شد، اظهار داشت: این مهم موجب شد که مراجعات بی مورد به سطوح 2 و 3 حتی برای ساده ترین کارها اتفاق بیفتد اما در دو استان فارس و مازندارن وضعیت متفاوت و بسیاری از مشکلات ساده و تا حدودی پیچیده در همان خط اول پزشک خانواده حل می شود و درخواست های اضافه برای اتلاف سرمایه کشور در تصویر برداری، آزمایش، نوشتن دارو و ... بسیار کاهش یافته است.

پزشک خانواده استان مازنداران اظهار داشت: اولین دستاورد این طرح، ایجاد بنیاد قابل اتکا از یک سازمان معین است یعنی ارائه دهنده خدمت، سیستم ارائه دهنده خدمت و گیرندگان خدمت با هم در ارتباطند و این یک بنیاد بسیار مثبت و جوان و رو به تعالی است.

وی عنوان کرد: افرادی که با سابقه طولانی وارد کار طبابت در طرح پزشک خانواده شده اند، کم نیستند و این برخورد تحقیر آمیز و اهانت آمیز با همکارانی که با کهولت سن وارد این طرح شده اند، صحیح نیست. این همکاران امکان اینکه زمان زیادی برای این حجم از فعالیت ها بگذارند تا اطلاعات را در سایت وارد کنند، بسته بهداشتی پر کنند، دیابت کنترل کنند و .. ندارند و با نامه ای ناتوانی خود را از همراهی در این طرح ابراز کردند. از آن جایی که این همکاران جزو افتخارات و سرمایه های ملی جامعه ما محسوب می شوند، این مهم باید مد نظر گرفته شود.  

آقازاده با ابراز خرسندی از اینکه اکثریت مطلق مردم شهری دو استان مازنداران و فارس از خدمات سطح یک برخوردارند و از آن رضایت بالایی را دارند، افزود: اما متاسفانه اراده ای در مقابل پزشک خانواده شهری و نظام ارجاع وجود دارد که خواستار عدم رفع نقایص و توقف این طرح هستند. این در حالی است که مخالفت باید صادقانه و شجاعانه باشد.

وی با اشاره به اینکه یکی از مشکلات در طرح پزشک خانواده پرداخت به ارائه دهنگان خدمت است، گفت: متاسفانه پرداخت ها برای پزشکانی که وارد این طرح شده اند، به تدریج و به بهانه های مختلف کاهش یافته و سازمان های بیمه گر بر اساس منابع خود و نه بر اساس مصالح کشور با آن ها رفتار می کنند.

رئیس هیات رئیسه مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی تاکید کرد: برای حل این مسئله، باید متولی این طرح (وزارت بهداشت) دستورات پرداختی را در اختیار داشته باشد و از یک صندوق واحد این کار انجام شود. درمان مانند تجارت نیست که هر کسی بتواند به آن ورود کند، درمان یک امر تخصصی است که باید متولی آن در کشور واحد باشد.

وی ادامه داد: به طور مثال در پایان هر ماه بیمه های تامین اجتماعی، خدمات درمانی، نیروهای مسلح، کمیته امداد و ... موجب نارضایتی نسبی ارائه دهندگان خدمت می شود. در حالیکه وجود یک بیمه و صندوق واحد در کشور، موجب سروسامان گرفتن پرداخت ها و سروکار داشتن مردم و پزشکان با یک سیستم واحد است.  

وی با تاکید بر اینکه هیچ دولتی در ایران از پیش از انقلاب تا به امروز تا این حد در خدمت سلامت مردم نبوده، خاطرنشان کرد: با این حال هنوز در مورد یکسری از ضرایب پرداختی و ضرایبی که باید اعمال می شد، همکاران ناراضی هستند. این ها زیاده خواهی نیست بلکه درآمد حداقلی برای گذران یک زندگی است. حتی اگر درآمد ها نیز افزایش یابد، پزشک با فراغ بال و اشتیاق بیشتری به ارائه خدمت خواهد پرداخت.

دبیر شورای هماهنگی استان مازندران با ابراز تاسف از اینکه پزشک خانواده شهری هنوز نتوانسته جایگاه سلامت محوری وتلفیق امر بهداشت و درمان را با اولویت بهاشت را اجرا کند، خاطرنشان کرد: از موانع اجرایی بسته های بهداشتی، زمان محدود پزشکان خانواده و تحمیل زحمات اضافه به وی است. می توان با کمی آموزش، ساماندهی صحیح و افزایش پرداخت ها، مشوق اجرای سیستم بسته های بهداشتی توسط آن ها شد.

وی ابراز داشت: همچنین علاوه بر پرداخت مستقیم، انتظار می رفت حمایت هایی حتی به صورت غیرمستقیم در قالب کمک به بیمه شدن پزشکان خانواده شهری چون ارائه تسهیلات بانکی برای تجهیز مطب انجام شود که چنین اتفاقی نیفتاد.

آقازاده افزود: هنوز آموزش ها، راهنماها و گایدلاین های علمی در اختیار همکاران ما به صورت کامل قرار نگرفته است در حالیکه این ها باید از نظر آموزشی توسط وزارت خانه تهیه، تکثیر، توزیع و مورد پیگیری و نظارت قرار گیرد تا پسخوراند آن دیده شود.

وی با بیان اینکه تعرفه خدمات پاراکلینیک باید واقعی شود تا برای پاراکلینیک صرف کند که وارد سیستم پزشک خانواده شود، اظهار داشت: تا زمانی که پاراکلینیک نتواند در جوار پزشک خانواده باشد، نمی توان بیماران را سطح 2 و 3 را به علت پرداخت های کلان به آن ها ارجاع داد. ضمن اینکه درمانگاه های تخصصی مراکز دولتی می توانند در این زمینه فعالیت کنند.

رئیس هیات رئیسه مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی با توضیح اینکه سازمان های بیمه گر برخی از مصوبات دولت در عرصه تعرفه ارزش نسبی خدمات را اجرا نکرده و یا در اجرای آن اکراه دارند، گفت: در حالی که هیات وزیران به صراحت اعلام کرد که کتاب ارزش نسبی در کلیه بخش هایی که امر سلامت در جریان است، باید اجرا شود و برای تمام سازمان های بیمه گر لازم الاجرا است. فکر می کنم در گسترش طرح به سمت همه گیری سطح 2 و 3 این موانع باید برطرف شوند.

وی با اشاره به اینکه آینده پزشک خانواده و طب عمومی در کشور مدتی است که ذهن ها را به خود مشغول کرده، تصریح کرد: جایگاه طب عمومی در کشور با تخصص گرایی و عدم هماهنگی و برنامه ریزی مناسب برای این طرح خدشه دار شده است. همچنین  زندگی سخت، هزینه های سنگین و تورم لجام گسیخته منجر به مخدوش شدن جایگاه پزشکان عمومی توسط یکدیگر نیز شده است. در این میان راه حل اساسی برای رسیدن به جایگاه واقعی طب عمومی و تضمین آینده شغلی پزشکان عمومی در نظام سلامت کشور این است که پزشکان عمومی به عنوان سطح اول اجرا کننده نظام ارجاع و پزشک خانواده در کل کشور فعالیت کرده و نگهبان برنامه های سیستم ارجاع در کشور باشند.

آقازاده ادامه داد: گرایش خطرناکی می خواهد این نقطه ثقل را از پزشکان عمومی گرفته و بر دوش کارشناسلن و یا بخش های دیگر قراردهد که درنهایت منجر به افت کیفیت و اتلاف وقت مردم خواهد شد. همچنین اگر کشوری توجه بیشتری را به پزشک خانواده و نظام ارجاع داشته و به عنوان مگاترند آن را تقویت کنند، کشور در سال ها و دهه های آینده  نه تنها سود بیشتری می کند بلکه سرمایه های بیشتری را نیز حفظ خواهد کرد.

وی با تاکید بر اینکه به دنبال ایجاد پایگاه های گروهی پزشک خانواده شهری هستیم، اظهار داشت: به این ترتیب که چند پزشک خانواده در کنار ههم  یک پایگاه گروهی را تشکیل داده و در طی یک زمان طولانی از روز در پایگاه حضور خواهند داشت. البته الزامی به حضور همه در پایگاه نیست و با تقسیم کار می توانند جمعیت 12 هزار و 500 نفری را تحت پوشش قرار داده و خدمات بهداشتی سلامت از جمله مشاوره های تغذیه، روان شناسی، مادر و کودک، دیابت و .. را دقیق تر پیاده و اجرا کنند.

وی ادامه داد: با این کار درآمد پزشکان،  کیفیت خدمات به مردم و  پوشش زمانی طرح افزایش یافته و دولت هم با این مهم موافقت خواهد کرد. یکی از اشکال تغییر و به روز شدن پزشک خانواده شهری در دو استان، پایگاه های گروهی پزشک خانواده شهری است که امید است در سال 94 به ارتقای طرح کمک کنند.

 انتهای خبر/ع