افزایش بیماری‌های چشمی با موج سالمندی/ اپتومتریست‌ها در تشخیص آب‌ مروارید، تنبلی چشم و گلوکوم نقش دارند

به گزارش اداره کل روابط عمومی و امور بین الملل سازمان،دکترعلیرضا زالی رئیس کل سازمان نظام پزشکی در هفدهمین کنگره سراسری انجمن علمی اپتومتری ایران گفت: یکی از بخش‌هایی که در سال‌های اخیر بسیار در مورد آن غفلت شده است جایگاه ویژه همکاران اپتومتریست است.

وی افزود: جایگاه این همکاران در نظام ارائه خدمات اولیه و مراقبت درمانی مغفول مانده است. نظام ارائه خدمات اولیه و مراقبت درمانی در شهرهای کوچک و روستاها از آغازین‌ سال‌های پس از انقلاب تاکنون تثبیت شده است اما اپتومتریست‌ها به جایگاه مناسب خود در این نظام دست نیافته‌اند.

زالی افزود: در مجموعه نظام سلامت از خدمات برخی گروه‌ها مانند اپتومتریست‌ها کمتر برخوردار بوده‌ایم و این نشان می‌دهد که جایگاه این عزیزان در نظام سلامت نیازمند بازمهندسی است.

رئیس سازمان نظام‌پزشکی خاطرنشان کرد: درباره خدمات جامعه اپتومتریست‌ها می‌توان به کم‌بینایی اشاره کرد که در کشور ما موضوعی بسیار مهم است اما متأسفانه مورد غفلت واقع شده است.

وی تأکید کرد: اپتومتریست‌ها باید بیش از گذشته وظایف جدیدی برعهده بگیرند و به مردم خدمت‌رسانی کنند. دانش و مهارت خود را به خصوص در عرصه بیماریابی، پیشگیری، افزایش توانبخشی در حوزه چشمی و بینایی را در اختیار مردم قرار دهند.

زالی گفت: تحرک ساختار نظام سلامت نه‌تنها نیازمندی به تخصص و مهارت همکاران اپتومتریست را افزایش می‌دهد بلکه هر روزه نیازهای جدیدی برای خدمت‌رسانی اپتومتریست‌ها ایجاد می‌کند.

رئیس کل سازمان نظام‌پزشکی خاطرنشان کرد: یکی از بهترین مثال‌ها برای نقش و خدمات اپتومتریست‌ها را در حوزه غربالگری و بیماریابی می‌توان شاهد بود که تلاش‌های این عزیزان در عرصه شناخت و تشخیص آمبولی قابل ذکر است.

وی تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود در طرح تشخیص تنبلی چشم یا آمبلیوپی تاکنون بیش از 25 هزار نفر از خطر نابینایی یا حداقل ضعف عمیق بینایی جسته‌اند که این مهم با تلاش همکاران اپتومتریست انجام شده است.

زالی خاطرنشان کرد: ماحصل این تلاش اپتومتریست‌ها را می‌توان این گونه تشریح کرد که اگر هزینه غربالگری افراد که با تشخیص ضعف دید افزایش کیفیت زندگی را در پی داشته است با هزینه درمان فقط 50 بیمار نابینا و کم‌بینا مقایسه کنیم خواهیم دید که این غربالگری از نظر اقتصادی مقرون به صرفه بوده است.

وی تأکید کرد: موضوع تنبلی چشم کماکان در کشور ما مشکلی جدی است و پیش‌بینی می‌شود تا 4 دهه اول زندگی یکی از علل عمده کم‌بینایی و کاهش بینایی است.

رئیس کل سازمان نظام‌پزشکی افزود: زمان طلایی تشخیص تنبلی چشم یکی از مهمترین ارکان درمان ساده و کم‌هزینه این عارضه است زیرا با این وجود که تا 12 سالگی امکان درمان این عارضه وجود دارد اما مرز ۲.۵ سالگی تا پس از آن بسیار با هم متفاوت است و در دوران قبل از ۲.۵ سالگی این عارضه به ساده‌ترین روش ممکن قابل درمان است.

زالی گفت: بر اساس آمارها افرادی که با انحراف چشم در سنین پایین به متخصصان این حوزه مراجعه کرده‌اند همزمان با انحراف چشم تنبلی چشم نیز داشته‌اند که موضوعی بسیار نگران‌کننده است. خطر بزرگی که مشکلات بیمار را غامض و پیچیده‌تر می‌کند و غربالگری در این عرصه بسیار موثر است.

رئیس کل سازمان نظام‌پزشکی تصریح کرد: باید نظام‌های غربالگری بینایی را بیش از گذشته در کشور توسعه داده و اجرا کرد چرا که بینایی به کیفیت زندگی مربوط است. این موضوع خیلی ناگوار و ناراحت‌کننده است که جوانی در هنگام دریافت گواهینامه رانندگی یک نوع بیماری در چشم مانند کاهش بینایی یکطرفه شود.

وی تأکید کرد: این موضوع همچنین نشان می‌دهد که نیاز به ارائه خدمات چشم‌پزشکی رو به فزونی است به خصوص به علت پیر شدن جمعیت ایران که اپتومتریست‌ها می‌توانند در این عرصه خدمات شایان توجهی را به مردم ارائه کنند.

رئیس کل سازمان نظام پزشکی افزود: با توجه به پیر شدن جمعیت ایران توجه به کیفیت زندگی سالمندان بسیار مهم و غیرقابل گریز است زیرا میانسالان و کهنسالان در معرض عوارض بینایی مانند آب‌مروارید قرار دارند.

زالی در مورد عارضه آب‌مروارید نیز گفت: نقش اپتومتریست‌ها در تشخیص آب‌مروارید نیز بسیار قابل توجه است زیرا با توجه به تغییرات آب و هوایی ایران در آینده نزدیک شاهد جدی شدن بیش از پیش موضوع آب‌مروارید خواهیم بود که در این عرصه تشخیص به موقع، راهنمایی بیماران در مسائل مربوط به چشم می‌تواند یکی از علل اصلی کاهش مشکلات بینایی افراد میانسال شود که همکاران اپتومتریست نقشی ویژه در این عرصه ایفا می‌کند.

زالی افزود: بر اساس آمار و استانداردهای جهانی مبنی بر وجود جمعیت 10 درصدی مبتلایان به آب مروارید در یک جامعه می‌توان گفت که ایران دارای یک جمعیت 7 میلیونی از افرادی است که مراحل مختلف آب‌مروارید را تجربه خواهند کرد که این افراد نیازمند تخصص اپتومتریست‌ها هستند.

وی گفت: یکی دیگر از مباحث بینایی موضوع گلوکوم است و شواهد نشان می‌دهد 80 درصد افرادی که دارای گلوکوم بوده‌اند و به صورت اتفاقی به این بیماری پی برده‌اند و از مشکلات بینایی ناشی از این بیماری اطلاعی نداشته‌اند که بر این اساس می‌توان گفت جمعیت زیادی از کشورمان از این بیماری خود اطلاعی ندارند و زمانی متوجه خواهند شد که دیر شده است.

رئیس کل سازمان نظام‌پزشکی خاطرنشان کرد: تنبلی چشم، آب‌مروارید و گلوکوم 3 موضوعی است که در نظام غربالگری کشور در حوزه سلامت نقش اپتومتریست‌ها را بیش از پیش نمایان می‌کند.

وی با منسوخ دانستن فرضیه درمان آب‌مروارید پس از رسیدن آن گفت: آب‌مروارید از همان ابتدا در کیفیت زندگی فرد موثر است بنابراین باید در ابتدای تشخیص درمان شود چرا که درمان هرچه سریع‌تر این موضوع ساده‌تر بوده و کیفیت زندگی فرد را افزایش می‌دهد.

زالی در رابطه با فرهنگ بهداشت چشم گفت: امروزه استفاده از عینک آفتابی حتی در کودکان بسیار توصیه می‌شود حتی می‌توان گفت، کودکان در مقابل اشعه فرابنفش از بزرگسالان آسیب‌پذیرترند. چرا که کودکان مردمک‌های گشادتری داشته و بیشتر از والدین در محیط باز و در معرض نور آفتاب قرار دارند این موضوع نیازمند فرهنگ‌سازی است که اپتومتریست‌ها نقشی مهم در این فرهنگ‌سازی دارند.

وی گفت: با توجه به موارد ذکر شده اپتومتریست‌ها نقشی بزرگ در بهداشت بینایی کشور و آموزش همگانی ایفا می‌کنند و شاید کمتر گروه دیگری از جامعه پزشکی از این توفیق در آموزش همگانی در بخش‌های مختلف برخوردار هستند.

رئیس کل سازمان نظام‌پزشکی خاطرنشان کرد: بخشی از وظایف اپتومتریست‌ها در حوزه توانبخشی کم‌بینایی انجام می‌شود که کاری بسیار سخت و طاقت‌فرسا است و نقشی مهمی در نظام سلامت دارد که توجه ویژه به آن ضروری است اما مورد غفلت واقع شده است.

زالی تأکید کرد: باید جایگاه اپتومتریست‌ها در جامعه ارتقا پیدا کند و نیاز به این ارتقا را می‌توان در دستاورد اپتومتریست‌ها در انگلیس مشاهده کرد چنانچه در این کشور پس از سال 2000 به دلیل ایجاد فضای مناسب و حرفه‌ای برای اپتومتریست‌ها در نظام غربالگری و ارائه خدمات مراقبتی بیش از 60 درصد مبتلایان به افت بینایی کاسته شد.

وی با اشاره به مشکلات اپتومتریست‌ها در خدمت‌رسانی به مردم گفت: بخشی از مشکلات اپتومتریست‌ها ناشی از تداخلات فرارشته‌ای با رشته اپتومتری است و شاید بتوان گفت تاکنون رشته‌ای مانند اپتومتری مورد دست‌اندازی بخش‌های دیگر واقع نشده است که در این میان ناگوارتر از همه وارد شدن افراد فاقد صلاحیت به حوزه تخصصی اپتومتریست‌هاست.

زالی افزود: یکی دیگر از مشکلات اپتومتریست‌ها مشکلاتی در عرصه کسب و کار است چنانکه اخباری مبنی بر پلمب شدن یکی از دفاتر کار اپتومتریست‌ها در گوشه و کنار کشور به گوش می‌رسد حال آنکه اپتومتریست‌ها در حوزه نظام سلامت فعالیت می‌کنند و نیازی به اخذ مجوز از وزارت صنعت و معدن و تجارت ندارند بلکه مجوز خود را از وزارت بهداشت می‌گیرند.

رئیس کل سازمان نظام‌پزشکی گفت: یکی از عللی که اپتومتریست‌ها به دنبال گرفتن حق خود مبنی بر دایر کردن دفاتر ابتومتری هستند این است که به کسانی که نیازمند تجویز عینک هستند به چشم یک بیمار نگاه می‌کنند نه یک مشتری. بنابراین اپتومتریست‌ها به دنبال ارتقای بهداشت چشم افراد جامعه هستند.

علی میرزاجانی، رئیس انجمن علمی اپتومتری ایران نیز در این کنگره محورهای این کنگره را رفرکشن، کم‌بینایی و توانبخشی بینایی، فیت و دیسپنسینگ عینک طبی، تنبلی چشم و دید دوچشمی، عدسی‌های تماسی به خصوص عدسی‌های تماسی هیبریدی عنوان کرد.

وی گفت: از تازه‌های کنگره امسال پرداختن به تست‌های پاراکلینیک، تصویربرداری قرنیه، تازه‌های پاراکلینیک، شناخت کاربردی عدسی‌های هیبریدی در بیماران دارای قوز قرنیه است.