پانزدهم اردیبهشت‌ماه، روز جهانی ماما، فرصتی مغتنم برای بازخوانی نقش بی‌بدیل این قشر فرهیخته در نظام سلامت است؛ حرفه‌ای که با علم، تعهد، و مهربانی در سخت‌ترین لحظات زندگی انسان، حضوری آرام‌بخش و حیات‌بخش دارد. نگاهی به پیام اخیر رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، دکتر محمد رئیس‌زاده، که به مناسبت این روز صادر شده، به‌روشنی نشان می‌دهد که جامعه پزشکی کشور نیز به نقش کلیدی ماماها در حفظ و ارتقای سلامت عمومی واقف است.
ماماها نه‌تنها به‌عنوان مراقبان اولیه سلامت مادران و نوزادان شناخته می‌شوند، بلکه در فرایندهای گسترده‌تری از جمله بهداشت باروری، آموزش‌های پیش از بارداری، مراقبت‌های بارداری و پس از زایمان، غربالگری بیماری‌ها و نیز در ارتقاء شاخص‌های جمعیتی ایفای نقش می‌کنند. آن‌ها در بسیاری از نقاط کشور، به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار، اولین و گاه تنها نیروی متخصصی هستند که خانواده‌ها در لحظات حیاتی زندگی به آن‌ها اعتماد می‌کنند.
در نظام سلامت ایران، که یکی از اهداف اصلی آن ارتقاء کیفیت خدمات اولیه بهداشتی و کاهش مرگ‌ومیر مادران و نوزادان است، نقش ماماها نه‌فقط مهم، بلکه حیاتی است. آمارهای موجود نشان می‌دهد که حضور فعال و تخصصی ماماها در مراکز سلامت، یکی از عوامل مؤثر در کاهش مرگ‌ومیر نوزادان و مادران در سال‌های اخیر بوده است. این دستاوردها در حالی حاصل شده‌اند که بخش زیادی از این نیروهای متخصص با چالش‌هایی چون کمبود منابع، حجم بالای کاری، و گاه عدم برخورداری از جایگاه شایسته اجتماعی و اقتصادی مواجه‌اند.
در پیام دکتر رئیس‌زاده، اشاره به لغو داوطلبانه مراسم بزرگداشت روز ماما به احترام قربانیان حادثه بندر شهید رجایی، از روحیه‌ی فداکارانه و متعهد این جامعه حکایت دارد. این تصمیم، نه‌تنها نشانی از بلوغ اجتماعی و اخلاق حرفه‌ای این قشر است، بلکه نمونه‌ای بارز از همدلی و مسئولیت‌پذیری در قبال مسائل ملی است؛ ویژگی‌هایی که ماماها همواره در عمل و نه صرفاً در کلام، آن‌ها را به نمایش گذاشته‌اند.
با این حال، این تجلیل‌ها و پیام‌های تبریک، باید زمینه‌ای برای اقدامات عملی و مؤثرتر در جهت بهبود وضعیت شغلی و رفاهی ماماها باشد. متأسفانه، بسیاری از ماماها با مشکلاتی نظیر نبود امنیت شغلی، پایین بودن تعرفه خدمات، و کم‌توجهی به حقوق حرفه‌ای خود دست و پنجه نرم می‌کنند. در حالی که اهمیت آنان در تحقق سیاست‌های کلانی همچون «تعالی جمعیت» و «کاهش نرخ سزارین» غیرقابل انکار است، لازم است سازوکارهای حمایتی و انگیزشی کارآمدتری در نظام سلامت کشور برای این گروه در نظر گرفته شود.
همچنین توجه به آموزش‌های مداوم، ارتقاء جایگاه ماماها در سیاست‌گذاری‌های بهداشتی، و مشارکت آنان در سطوح تصمیم‌گیری حوزه سلامت، می‌تواند منجر به بهبود کیفیت خدمات بهداشتی و افزایش رضایتمندی جامعه شود. ماماها سرمایه‌های انسانی ارزشمندی هستند که اگر بیش از پیش مورد حمایت قرار گیرند، قادر خواهند بود تأثیرات عمیق‌تری در ارتقاء سلامت مادران، نوزادان و خانواده‌ها ایفا کنند.
در پایان، روز جهانی ماما نه‌فقط زمانی برای تبریک و قدردانی، بلکه فرصتی برای بازاندیشی در سیاست‌ها و اقدامات اجرایی مرتبط با این حرفه است. ارتقاء وضعیت ماماها در ایران، ارتقاء سلامت جامعه است. باید با بهره‌گیری از تجربیات کشورهای موفق در این حوزه، و نیز توجه به شرایط بومی، برنامه‌هایی جامع برای توانمندسازی ماماها، ارتقاء شأن حرفه‌ای آنان، و افزایش رضایت شغلی‌شان تدوین و اجرا شود.
جامعه‌ای که برای تولد، مادر، و سلامت اهمیت قائل است، چاره‌ای جز ارج نهادن به ماما ندارد؛ زیرا آنان پیام‌آوران جوشش زندگی‌اند.