یکشنبه، 2 دی 1403
  
  • 1401/05/17
روزنوشت

ابراهیم نوری گوشکی

متخصص پزشکی خانواده، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

روزنامه نگاری سلامت، تپش قلب روزنامه نگاری

وقایع‌نگاری، به‌عنوان یکی از دیرینه‌ترین و سنتی‌ترین روش‌های تاریخ‌نگاری، در دربار پادشاهان ایرانی نیز رایج بوده است. در واقع مورخان با ثبت شرح اتفاقات روز و کارهای درباریان و پادشاهان، نخستین راویان اخبار بودند تا اینکه به فراخور زمان و با تغییر سبک زندگی و توسعه رسانه‌های جمعی، کم‌کم کار این وقایع‌نگاران، عنوان خبرنگاری به خود گرفته است.

اینقدر کار این وقایع نگاران در طول تاریخ اهمیت داشته که  امروز که در ایام  ماه محرم و قیام عاشورایی حسین(ع) هستیم، که اگر نهضت امام حسین (ع) عالم گیر شد و آثار آن قرن ها باقی ماند و اگر فرهنگ بزرگداشت اباعبدالله و قیامش با شعار امر به معروف و نهی از منکر به یکی از اصول ایثار و مقاومت و پذیرش حق و رد باطل  تبدیل شده است و اگر پس از گذشت قرن ها، هر کجا  که با ظلم و ستم مبارزه شود، نام کربلا و روز  عاشورا زنده می شود و هر سرزمینی که ساکنان آن علیه ظلم قیام کنند، سرزمین کربلایی مطرح می شود و هر قیامی که علیه ظالمان بر پا می شود، نام امام حسین(ع) و قیام آن حضرت را به همراه دارد، همه و همه بعد ازعنایت پروردگار متعال، نتیجه فعالیت خبرنگارانی در تاریخ بوده  که از ابتدای قیام تا به شهادت رسیدن امام حسین(ع) و همه یارانش در صحنه حضور داشتند و آنچه را  در سرزمین کربلا دیده بودند، درست و با حفظ امانت، برای تاریخ بازگو کردند.

خبرنگاری در حیطه سلامت و پزشکی  نیز دارای اهمیت بسیار زیادی است. نقش پزشکان در امانت داری ‌‌انتقال درست اطلاعات به عموم  مردم به عنوان معتمد ترین نقش فردی پزشک  برای بیمار، بسیار مهم است، چرا که در مواجهه با تهدید گسترده سلامتی یک بیماری همه گیر، عموم مردم برای کسب اطلاعات، مشاوره و اطمینان  از صحت و سقم موضوع، به  پزشکان مراجعه می کنند.  پزشکانی که پاسخ نگرانی های عمومی را از طریق رسانه ها منتشر می کنند، موظف به رعایت استانداردهای اخلاقی این حرفه هستند. پزشک و روزنامه‌نگار ویژگی‌های مشابهی دارند: توانایی انجام یک مصاحبه متمرکز و واقعیت‌محور، انجام یک معاینه (فیزیکی) مرتبط، جمع‌آوری داده‌های قابل اعتماد و قابل تکرار، تجزیه و تحلیل سریع و دقیق، و توصیف نتایج به صورت واضح، مختصر و  روشی بی طرفانه.

آنچه  در وهله اول جایز اهمیت است این است که، پزشکان باید تفاوت بین نقش خود به عنوان پزشک و نقش روزنامه نگار، مفسر یا شخصیت رسانه ای را تشخیص دهند. آنها باید آگاه باشند که رفتارشان نه تنها بر مخاطبان مورد نظرشان، بلکه بر «همکاران پزشکی، سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی و همچنین مؤسساتی که با آنها وابسته هستند» تأثیر می گذارد. آنها همچنین باید بدانند که مخاطبان ممکن است اطلاعاتی را که پزشکان به عنوان توصیه های پزشکی شخصی ارائه می دهند، اشتباه درک کنند.

در وهله دوم، پزشکان در رسانه ها باید اطمینان حاصل کنند که اطلاعات پزشکی که ارائه می کنند دقیق است، خطرات و مزایای شناخته شده را به درستی منتقل می کند، «مناسب با تخصص پزشکی آنها» و «بر اساس شواهد علمی معتبر و بینش به دست آمده از تجربه حرفه ای» است.  انتشار عمومی رفتارها یا مداخلاتی که از نظر علمی به خوبی مستدل نیستند، از نظر اخلاقی نامناسب است.

پزشکان در رسانه ها موظفند در مورد محدودیت های تخصص خود صادق باشند. در حالت ایده آل، آنها باید از حضور در رسانه ای که تضاد منافع ایجاد می کند، دوری کنند.

پزشکان باید تشخیص دهند که در حوزه عمومی، حتی زمانی که به عنوان فردی صحبت می کنند، «به عنوان متخصصانی که خود را به ارزش ها و هنجارهای پزشکی متعهد کرده اند» دیده می شوند و در نقش های غیر بالینی،  یک مسئولیت اساسی برای حفظ یکپارچگی حرفه پزشکی دارند.

اگر پزشکان همان ویژگی های یک روزنامه نگار واقعا خوب را داشته باشند، به بازتاب بهتر واقعیت کمک می کنند.

اگرچه پزشکان از مزایای درک اصطلاحات پزشکی و داشتن تجربه بالینی در انتقال عادلانه اطلاعات بهداشتی برخوردارند، اما عموماً فاقد مزایای آموزش رسمی یا تجربه در زمینه روزنامه نگاری هستند. نباید فکر کنند که با قدم زدن در اتاق خبر می‌توانند یک ستاره شوند. مدرک دکترا هیچ کاری برای افراد انجام نمی دهد، مگر اینکه قبلاً خود را یک روزنامه نگار درجه یک با سابقه ای از داستان های پزشکی فوق العاده نوشته شده و تحقیق شده ثابت کرده باشند.

تا زمانی که بین خرد پزشکی و سواد مردم  در زمینه سلامت، اختلاف وجود داشته باشد، نقش ارزشمندی برای روزنامه نگار پزشکی وجود خواهد داشت. تا زمانی که نتوانیم با افراد خارج از جامعه پزشکی ارتباط برقرار کنیم، نمی توانیم به بسیاری از اهداف خود دست یابیم.

گزارش های خبری راهی است که اکثر مردم، از جمله بسیاری از پزشکان و دانشمندان، از پیشرفت های جدید در پزشکی مطلع می شوند. از آنجایی که این گزارش‌ها می‌توانند آگاهی را افزایش دهند، بر رفتار تأثیر بگذارند و اعتبار ایجاد کنند، پزشکان باید مسئولیت گزارش‌دهی دقیق به رسانه‌ها را برعهده بگیرند.  پزشکان می‌توانند با خبرنگاران کار کنند تا از گزارش های هیجان‌انگیز، اغراق‌آمیز و تعمیم‌های نامناسب جلوگیری کنند.

دو نفر مسئولیت نهایی تهیه یک خبر پزشکی را بر عهده دارند: پزشک یا دانشمندی که تحقیق را توضیح می دهد و روزنامه نگاری که آن را برای عموم تفسیر می کند.

یک استراتژی برای رساندن پیام پزشکان به مردم این است که یک خبر خوب نوشته شود و برای خبرنگاران حوزه سلامت ارسال شود.

پزشکان می توانند با صرف زمان، انرژی خلاقانه و مهارت به روزنامه نگاران کمک کنند تا اخبار پزشکی دقیق بنویسند.  گزارش های خبری اولین راهی است که اکثر مردم، از جمله پزشکان و دانشمندان، از پیشرفت های جدید در پزشکی مطلع می شوند.

رسانه ها همیشه تاثیرگذار بوده اند.  اگر می‌خواهید دیده شدن خود را به عنوان یک مرجع در حوزه کاری خود افزایش دهید، مصاحبه‌های رسانه‌ای یکی از قوی‌ترین راه‌ها برای انجام این کار است.  به طور کلی، پزشکانی که ارتباط خوبی در دنیای رسانه دارند، به طور تصادفی به آن موقعیت دست نیافته اند.  نیاز به کار و برنامه‌ریزی دارد تا یک پزشک مورد توجه رسانه‌ها قرار گیرد.

آگاهی از نحوه کار با رسانه ها برای ارتباطات سلامت ضروری است.  این شامل درک روال روزانه روزنامه نگاران، در دسترس بودن، تهیه منابع و ایجاد روابط با خبرنگاران متخصص سلامت است.

موانع قابل توجهی برای افزایش کیفیت گزارش های بهداشتی و پزشکی وجود دارد. این موارد عبارتند از: فقدان آموزش فنی برای روزنامه نگاران، محدودیت های زمانی تولید اخبار و الزامات تجاری که انتخاب داستان و سرفصل ها را هدایت می کنند.

تحقیقات در مورد نگرش ها و عملکرد خبرنگاران نشان می دهد که نگرانی ها و آرزوهای آنها اغلب به متخصصان بهداشت و پزشکی که از آنها گزارش می دهند بسیار نزدیک تر است و گاهی آنها را در تعارض با سردبیران و تهیه کنندگان قرار می دهد. ویراستاران و تولیدکنندگان به نوبه خود با تنش هایی بین الزامات اقتصادی و ساختاری و مجموعه ارزش ها و تعهدات خود مواجه می شوند. این پیچیدگی تحقیق در مورد روزنامه نگاران را بسیار مهم می کند و امکان تعامل بهتر با رسانه های جمعی را پیشنهاد می کند.

وضعیت کنونی کووید در سرتاسر جهان می‌تواند بهترین مثال برای آسیب‌پذیری‌هایی باشد که یک روزنامه‌نگار سلامت در معرض آن قرار می گیرد.  روزنامه نگاران سلامت و پزشکان دو موتوری هستند که به جهان برای مقابله با این همه گیری شدید کمک می کنند. آنها در خط مقدم هستند، دست در دست پزشکان برای کمک به گسترش آگاهی در سراسر جهان.

مدیریت روزنامه نگاری به مهارت زیادی نیاز دارد، که بدون درک دانش پزشکی و نحوه انتشار آن، غیرممکن است.  هنگام گزارش، باید افرادی را که قرار است آن را بخوانند یا ببینند، در نظر بگیرند.  آنها باید بتوانند نتایجی را که از گزارش آنها در آینده به دست می آید، پیش بینی کنند.

روزنامه نگاری سلامت، تپش قلب روزنامه نگاری است.  آنها باید روز و شب کار کنند تا خود را از اکتشافات و اختراعات موجود در پزشکی به روز نگه دارند.  آنها باید مورد احترام قرار گیرند نه اینکه دست کم گرفته شوند.

انتهای پیام/