پنجشنبه، 9 فروردین 1403
  
  • 1400/11/01
روزنوشت

سامان توکلی

روانپزشک و رئیس انجمن علمی روان‌درمانی ایران

نسخه‌نویسی الکترونیک یا پایان رازداری پزشکی و سفره‌ باز اطلاعات محرمانه‌ی بیماران؟

عدم سطح‌بندی دست‌رسی به اطلاعات، عدم آگاهی مردم از میزان و گستره‌ای که سوابق پزشکی مربوط به مراجعه و درمان و تشخیص و داروهای آنان در دست‌رس افراد دیگر قرار می‌گیرد، معلوم نبودن سیستم پایش دقیق و جدی امنیت اطلاعات از جمله‌ی این نگرانی‌ها است.

هیچ آموزش درستی در این زمینه، نه به بیماران و نه به پزشکان و نه به سایر افرادی که به این سیستم دست‌رسی دارند داده نشده است و از سازوکارهای قانونی که مانع افشای اطلاعات پزشکی مردم در سطح عموم بشود در دست‌رس نیست.

دست‌رسی تمام پزشکان و کادر درمان به اطلاعات پزشکی تمام ایرانیان یک سطح دست‌رسی نالازم است که حتمن منجر به مشکلات جدی برای بسیاری از شهروندان و تضییع حق آنان بر محرمانگی اطلاعات پزشکی‌شان می‌شود.

با توجه به سوابق مشابه که نشان‌دهنده‌ی عدم وجود سیستم‌های قابل‌اتکا برای امنیت اطلاعات است، از جمله موارد لو رفتن اطلاعات بانکی و مشابه آن در سطح چند میلیون نفری، احتمال هک شدن سیستم و بانک اطلاعات پزشکی بیماران بسیار بالا است.

عدم وجود امنیت و رازداری و محرمانگی اطلاعات می‌تواند تبدیل به مانعی جدی برای مراجعه‌ی پزشکی مردم بشود. این امر به ویژه در مورد مشکلات مربوط به سلامت روان - که با انگ هم‌راه است - جدی‌تر است. عدم مراحعه‌ی مردم برای گرفتن خدمات سلامت روان، به دلیل عدم اعتماد به امنیت اطلاعات و احتمال نقض محرمانگی بیماران - تأثیر منفی شدیدی بر سلامت روان جامعه خواهد داشت.

توصیه می‌شود تا زمانی که از وضعیت امنیت داده‌ها و محرمانگی اطلاعات و راه‌کارهای جلوگیری از افشای اطلاعات و سوءاستفاده از آن، و حق مردم بر اطلاعات‌پزشکی‌شان اطمینان کافی به دست نیامده است، نه به عنوان سرویس‌گیرنده و نه به عنوان سرویس‌دهنده، از آن استفاده نشود.

سیستم‌های بیمه‌ای و نهادهای رسمی متولی این امر لازم است هم عموم مردم و هم کادر درمان را درباره‌ی جزییات این امر مطلع و قانع سازند.

رازداری پزشکی و محرمانگی اطلاعات بیماران جزو اصول قطعی اخلاق حرفه‌ای پزشکی است و نقض سیستماتیک آن - به وسیله‌ی راه‌اندازی سیستمی که از این نظر مطمئن نیست - می‌تواند بسیار مخرب باشد.