دوشنبه، 3 دی 1403
  
  • 1399/11/28
یادداشت

دکتر امیر صدری

پزشک و روزنامه نگار

بيم  و اميد كرونا براي  ما

داستان ما و واكسن داستان بيم ها و اميدها است. در ماه هاي اوليه همه گيري جهاني فكر مي كرديم كه به روال بقيه ميكروب هاي مردم آزار چند سالي طول مي كشد تا بتوانيم واكسني موثر و ايمن عليه اين ويروس نوظهور بسازيم. اما اتفاقي كه افتاد در عمل غافلگيركننده بود، واكسن هاي مختلفي به شيوه هاي مختلف و پلتفرم هاي مختلف ساخته، كارآزمايي هاي باليني در مراحل سه گانه انجام، موثر بودن واكسن ها اثبات و ايمني آنها (حداقل در كوتاه مدت) ثابت شد و با صدور مجوزهاي اضطراري به مرحله توليد انبوه رسيدند. جهان حالا به فرداي بدون كرونا مي انديشد و اين نه يك تصور بلكه يك واقعيت است، 174 ميليون دوز واكسن در جهان تزريق شده است و روزانه حدود 1.6 ميليون دوز واكسن در گوشه و كنار جهان تزريق مي شود، هنوز، برخلاف بسياري از تبليغات رسمي اين سو و آن سو، حتي يك مورد مرگ قطعي به دليل عوارض مستقيم واكسن گزارش نشده است و حتي عوارض جدي گزارش شده در مورد واكسن هاي مختلف هم انگشت شمار بوده اند و به نسبت ميزان واكسن تزريق شده در جهان واقعا نادر بوده است. در همين روزها اخباري منتشر شده كه داروهايي موثر براي مقابله با بيماري هم ساخته و در مراحل اوليه نتايج مثبتي داشته است، اين هم يك خبر بسيار خوب است كه مي تواند كابوس را به ترسي خفيف يا حتي يك دل نگراني كوچك بدل كند. اما در كنار اين اميدها ترس هم وجود دارد، هراس از شيوع گونه هاي جهش يافته (سويه هاي معروف به انگليسي و آفريقايي و برزيلي و...) و ترس از عدم پايداري ايمني واكسن ها براي چند سال نمونه هايي از اين قبيل ترس و هراس ها هستند. همه شواهد هم نشان مي دهد كه پيك چهارم بيماري هم شروع شده و اين بار هم در اطلاع رساني آن تعلل و تاخير شده است و اين متاسفانه موضوع كهنه و بسيار مهم <<اعتماد>> ميان مردم و مجموعه كلان سياستگذاري و اجراي اقدامات كشوري عليه بيماري كرونا را تحت تاثير قرار مي دهد. و حالا در كنار اين بيم و اميدها شايد مهم تر اين باشد كه بدانيم كجا ايستاده ايم. اگر يك درصد مردم جهان را ساكن كشورمان بدانيم، آن وقت به اين نتيجه مي رسيم كه اگر طبق متوسط تزريق جهاني اگر 1.7 ميليون دوز واكسن تزريق كرده بوديم در سطح متوسط جهاني بوديم، اما تا امروز تنها 120 هزار دوز واكسن روسي وارد كشور شده و هنوز همه آن هم تزريق نشده است. طبق اخبار رسمي منتشر شده اميدواريم كه 2 ميليون دوز واكسن روسي و 4.2 ميليون دوز واكسن استرازنكا- اكسفورد به واسطه كواكس دريافت كنيم كه متاسفانه شنيده ها حاكي از اين است كه در سه ماهه اول 2021 تنها حدود 500 هزار دوز واكسن روسي و كمتر از اين ميزان واكسن استرازنكا به دست مان خواهد رسيد و اين نشانگر آن است كه تا انتهاي فروردين حداكثر و در خوش بينانه ترين حالت بايد يك ميليون نفر از اعضاي جامعه پرخطر و در معرض خطر واكسن دريافت خواهند كرد و در اين تاريخ حدود 300 ميليون دوز واكسن در سراسر جهان تزريق شده است.  واقعيت اين است كه با اين آمار و ارقام مي توان نتيجه گرفت كه در جنگ پنهان به دست آوردن واكسن (يا ديپلماسي واكسن) ما يا باخته ايم يا عقب افتاده ايم. حتي اگر هدف والايي چون ساخت واكسن داخلي انگيزه اصلي بوده باشد اما اين نبايد مانع تعلل براي رسيدن به بهترين واكسن هاي در دسترس در كوتاه ترين زمان ممكن مي شد. به نظر مي رسد تلاش ها براي خريد واكسن بهاراتي هند - كه هنوز هيچ مجوزي از هيچ كشوري دريافت نكرده است - و واكسن سينوفارم چين هم فعلا به نتيجه نرسيده است و روس ها هم كه فعلا حدود 3.5 ميليون دوز ماهانه واكسن توليد مي كنند به  شدت تحت فشار داخلي هستند تا واكسن هاي توليد خود را ابتدا براي داخل كشور به كار بگيرند و بعد به كشورهاي ديگر ارسال كنند. در چنين شرايطي بايد اميدوار باشيم واكسن هاي ايراني موثر و ايمن باشند و از صفر تا صد ساخت و عرضه آنها هيچ مشكلي بروز نكند تا بتوانيم در پايان سه ماهه سوم سال 1400 به واكسيناسيون بيشتر از نيمي از جمعيت بالاي 16 سال كشور برسيم و اين مدت زمان لازم نشان مي دهد كه شايد داستان بيم  و اميد كرونايي براي ما ايراني ها حداقل يك سال  ديگر  به  طول   بينجامد.