صبح که داشتم صبحانه می خوردم بر حسب عادت، تلویزیون را روشن کردم تا مثل همیشه به عنوان یک صدای زمینهای عمل کند! ولی برنامه صبحگاهی شبکه یک امروز فرق داشت. مجری بدون آن خنده مصنوعی، با چهرهای گرفته و لحنی جدی درباره اتفاقات جدید همه گیری کووید 19 در جهان و کشور صحبت می کرد. می گفت: «متاسفانه روز گذشته ما بیش از 400 نفر از پدران، مادران، خواهران، برادران، پدربزرگ ها و مادربزرگ ها، خاله ها و عمه ها و دایی ها و عموهای خودمان را از دست دادهایم و امروز در سوگ آنها نشسته ایم.». عجیب بود! دیگر به اشتباه نمیگفت «کرونا» و نام درست بیماری را به کار می برد: کووید 19. موضوع اصلی برنامه هم کووید 19 بود، نه این که برای خالی نبودن عریضه و پرکردن برنامهاش از بیماری بگوید! خودش ماسک زده بود و هر بار بر این نکته تاکید می کرد: «ماسک زده ام چون محیط سربسته استودیو تهویه کاملی ندارد و تعداد همکارانی که در کنار هم قرار گرفته اند و با هم کار می کنند، زیاد است» حرفش به دلم نشست! بدون این که بی دلیل پرحرفی کند کارشناس برنامه را معرفی کرد:
« تصمیم گرفتیم از امروز به جای دعوت از همکاران پزشک متخصص از یک متخصص علوم رفتاری، روانشناس سلامت، متخصص آموزش و ترویج سلامت، متخصص پزشکی اجتماعی برای شرکت در برنامه دعوت کنیم. میزبان این عزیزان هستیم تا درباره جنبه های رفتاری مرتبط با کووید 19 بشنویم.»
یعنی امروز دیگر چهره تکراری معاون کل وزارت بهداشت یا فلان پزشک متخصص که درباره جنبه های درمانی بیماری و وضعیت دارو و واکسن حرف می زدند را نمیدیدیم. کارشناس برنامه از عوامل موثر بر رفتارهای پیشگیرانه از کووید می گوید، از این که چرا باید ماسک بزنیم و چگونه ماسک را استفاده کنیم، از این که رعایت حداقل چه فاصله ای از دیگران برای شکستن زنجیره انتقال ویروس لازم است، از این که چرا و چگونه دست هایمان را بشوییم و ضدعفونی کنیم، صحبت می کند. با زبانی ساده و قابل فهم و با لحنی صمیمی از راهبردهای اصلاح رفتارها، از لزوم صداقت در انتقال اطلاعات و آمار، از خطرات آینده، از تغییراتی که کووید در زندگی حال و آینده ما ایجاد می کند، و ...
سوار اتومبیل میشوم و رادیو را روشن می کنم. مجریان مرتب پیام های مرتبط با کووید- 19 را بیان می کنند. کارشناسان دعوت شده با همیشه فرق دارند، با زبان ساده و قابل فهم برای عموم مردم، اهمیت پرداختن به رفتارهای پیشگیرانه، آمارهای در حال افزایش بیماری در کشور را می گویند.
تمام بیلبوردهای بزرگ با بنری یک شکل و یک رنگ پوشیده شده اند. بنری که براساس اصول علمی درست و علمی طراحی شده اند تا جامعه را برای انجام سه رفتار هدف مشخص (زدن ماسک، رعایت فاصله از دیگران، و شستشوی منظم دست ها) ترغیب کند. در این بنرها برای نشان دادن تهدید بیماری، از تصاویر فوتیهای کرونایی و بستری شدگان بدحال در آی سی یوهای بیمارستانی استفاده شده است. رنگ ها، اندازه قلم، تصاویر، و ... همه هماهنگ و زیبا و جذاب است. بر روی شیشه یا کنار در ورودی همه ادارات و سازمان های دولتی، شرکت های خصوصی، مراکز آموزشی و محیط های کار و مراکز تجمع مردم، پوستر با قطع کوچکتر همان بنر نصب شده در بیلبوردها، نصب شده است.
چند زن و مرد جوان با لباس متحدالشکل (کلاه و کاور و ماسک و شیلد) در میادین اصلی دیده می شوند. آنها افرادی داوطلبی هستندکه آموزش دیده اند و توانایی های ارتباطی و فنی دارند تا به عنوان «پلیس کووید» عمل کنند. آنها در مراکز عمومی حضور دارند و به افرادی که ماسک نمی زنند یا فاصله را با دیگران رعایت نمی کنند با خوشرویی تذکر می دهند. با مردم درباره کووید 19 و راه های انتقال و نحوه شکستن زنجیره انتقال ویروس حرف میزنند، ساده و قابل فهم! به همه مردم یک بسته کوچک شامل یک بروشور آموزشی، بسته 5 تایی ماسک و یک الکل کوچک تحویل می دهند.
تمام وسایل نقلیه عمومی در سطح شهر موظف شده اند که از سوار کردن افراد بدون ماسک خودداری کنند. جریمه ای برای این وسایل نقلیه که این مورد را رعایت نمی کنند درنظر گرفته شده است ولی گویا قبل از اعمال این قانون، درباره آن اطلاع رسانی کافی شده است. جالب است! افسران خوشروی پلیس در خیابان ها حضور دارند و وسایل نقلیه عمومی که این مورد را رعایت نکرده اند، متوقف می کنند. در اجرای این قانون هیچ اغماضی نیست.
ورودی تمام مغازه هایی که امکان سفارش بدون ورود به داخل آنها وجود دارد، با یک نوار زردرنگ حاوی پیام مناسب مسدود شده است و مغازه دار تنها آماده تحویل جنس به مشتریان در ورودی مغازه است. فروشگاه های زنجیره ای عرضه مواد غذایی و مایحتاج مردم، خدمات فروش اینترنتی خود را با تخفیف قابل توجه و با ارسال رایگان تعریف کرده اند. با این حال، در ورودی این مراکز خرید، و نیز، بانک ها، و دفاتر پیشخوان دولت تجهیزات خودکار ضدعفونی دست و یک عدد ماسک و دستکش رایگان برای استفاده مراجعان تعبیه شده است.
نگاه سنگین مردم را می توان بر روی چهره کسانی که ماسک نزده اند مشاهده کرد. برخی هم جلوتر رفته اند و به این افراد اعتراض می کنند که چرا ماسک نزده اند و سلامت دیگران را به خطر می اندازند. مردم شهر مسئولیت پذیر شده اند و در مقابل کسانی که سلامت آنها را به خطر می اندازند و ماسک نمی زنند، بی تفاوت رد نمی شوند.
مدارس و دانشگاه ها تعطیل است. ادارات و سازمان های دولتی و غیردولتی به قانون دورکاری متعهد هستند و هر روز 30 درصد نیروها به سر کار می آیند. رییس اداره یا سازمان مسئول رعایت این قانون است و اگر به آن عمل نکنند بازخواست می شوند.
جلسه گفتگوی وزیر بهداشت با اصحاب رسانه به طور مستقیم از رادیو و تلویزیون پخش می شود و به سئوالات رسانه ها درباره روند بیماری پاسخ داده می شود. گویا قرار است این کار هر روز انجام شود.
یک کانال اینستاگرام/ واتساپ/ تلگرام با عنوان «کووید در ایران» راه اندازی شده و آخرین اطلاعات و آمار بیماران و فوت شدگان از این بیماری در آن ذکر می شود. درباره این کانال و سایت وزارت بهداشت اطلاع رسانی شده است و از آنها به عنوان «تنها منبع معتبر کووید 19 در ایران» یاد می شود. این کانال و سایت مرتبا به روزرسانی می شود.
تمام خودروها در ورودی شهرها توسط پلیس راه متوقف می شوند و به سمت چادری هدایت می شوند. نیروهای مستقر در این چادرها با رانندگان درباره بالارفتن میزان ابتلا و مرگ ناشی از کووید- 19 در استان صحبت می کنند. به همه رانندگان خودروها بسته ای شامل یک بروشور اطلاعات به زبان ساده، یک بسته 5 تایی ماسک و یک الکل کوچک اهدا می شود. از سرنشینان خودروها درباره داشتن علایم بیماری در روزهای اخیر پرسیده می شود و افراد دارای علایم مشکوک از سایرین جدا شده و با ثبت مشخصات، تست گرفته می شود.
تست تشخیصی کووید در تمام کشور رایگان است و تعداد مراکز افزایش قابل توجهی پیدا کرده به طوری که دسترسی مردم به این خدمت به سادگی فراهم شده است.
ایران عجیبی شده است امروز! همه ایرانیان و مسئولان کووید 19 را جدی گرفته اند.
و ناگهان از خواب میپرم ...