این روزها جامعه پزشکی سیاهپوش است و  علاوه بر تعداد زیادی از جوانان فعال خود ،تعداد کثیری از ذخایر مهم و پیشکسوتهای خود را نیز از دست داده است

وقتی کمی به گذشته نگاه می کنیم احساس می شود تکریم بازنشستگان و پیشکسوتها در جامعه پزشکی و سازمان نظام پزشکی همانند بقیه جامعه کم رنگ شده است اما سازمان نظام پزشکی باید متفاوت باشد

بزرگان در جوامع اصیل همیشه جایگاهی ویژه داشته‌اند و هر ملتی و جامعه ای ،  به هر میزان بزرگان را تکریم کند نشان از پیشرفت فرهنگی و اجتماعی آن جامعه دارد. دین اسلام به بزرگان  اهمیت و جایگاه ویژه داده است

پیامبر(ص) می فرمایند : پیرمرد و بزرگ‌تر میان خانواده‌اش همچون «پیامبر» میان امتش است.

در جامعه پزشکی بخاطر ویژگی های خاص خود  و ارزش تجربه در کار طبابت  بازنشستگی تعریف خاص خود را دارد
تقریبا می توان گفت پزشکان هیچگاه بازنشسته نمی شوند
پزشکان پس از طی دوران تحصیل طولانی و طرح خارج از مرکز معمولا در میانسالی شروع به کار طبابت می نمایند زمانی که افراد در مشاغل دیگر بیش از دو سوم خدمت خود مخصوصا در مشاغل دولتی را طی کرده و خود را برای باز نشستگی آماده می کنند تازه خدمت پزشکان شروع می شود
از آنجا که در طبابت تجربه جایگاه خاص و ارزشمندی دارد در شرایط معمول  هر چه پزشکان سابقه کار بیشتری داشته باشند در تشخیص و درمان موفق تر و بیشتر مورد اعتماد واقع می شوند
لذا پیشکسوتهای پزشکی گنجینه های ارزشمند علمی و عملی برای مردم و شاگردان و نسلهای بعدی بشمار می روند و جایگزین کردن آنها نیز همان قدر زمان می برد و شاید هیچگاه جایگزینی برای یک پزشک پیشکسوت نتوان مهیا نمود
بنا بر این جامعه در قبال این بزرگان دو وظیفه دارد
اول حفظ و حمایت آنها از آسیب های مختلف اجتماعی جسمی و روحی و اقتصادی به پاس زحمات در طی سالیان طولانی و حقی که بر گردن جامعه دارند  و رفع دغدغه های مختص سالمندی از جمله بیمه ، درمان و حمایتهای مالی در صورت ضرورت

دوم استفاده بهینه از این گنجینه های ارزشمند اجتماعی برای حفاظت و حراست و انتقال تجارب آنها به نسلهای بعدی با کاهش دغدغه های اقتصادی آنان تا بتوانند فرصت بیشتری برای آموزش نسلهای بعدی صرف نمایند
بزرگان بسیاری از ناملایمات و نامهربانی‌ها را با دل رئوف خود می‌پذیرند، زود گذشت می‌کنند و اهل تعامل و تبارشناس هستند. بزرگان افرادی هستند که در زمان حال، پیوند‌دهنده گذشته و آینده هستند.

 بزرگان و معتمدان از مصادیق بارز برای مشورت هستند، بزرگان تجربه سر بالایی‌ها و سرازیری‌های روزگار را در اختیار جوانان قرار می‌دهند. اگر امروز شاهد افزایش طلاق در جامعه هستیم یکی‌از علل آن کم‌رنگ شدن نقش بزرگان و ریش‌سفیدان است.

 سوم استفاده از آنها در امور مهم اجتماعی و رفع برخی مشکلات اجتماعی  به واسطه  احترام و اعتمادی که مردم به آنها دارند
جایگاه ریش‌سفیدی باید در جامعه احیا شود و چه بهتر که جامعه پزشکی با برخورداری از این نعمت برای جامعه الگوسازی نماید

متأسفانه تا حدودی جایگاه بزرگان و ریش‌سفیدان بین مردم تنزل پیدا کرده و آن احترامی که مردم در گذشته برای ریش‌سفیدان طایفه و قوم قائل بودند امروزه بسیار کم‌رنگ شده است.

در جوامع با فرهنگ اصیل بزرگان اغلب در  مسائل اجتماعی به‌عنوان یک چهره معتمد، کدخدا، ریش‌سفید و فصل‌الخطاب مسائل اجتماعی به‌ویژه در حل منازعات و مجادلات نقش‌آفرینی می‌کردند.
ریش‌سفیدان به‌خاطر اعتباری که میان مردم داشتند در امور مهم‌تر و حساس‌تری هم به کمک سیستم‌های قانونی و نظارتی می‌رفتند؛

 افراد معتمد و مصلحت‌اندیش محلی هنوز هم در کنار دستگاه‌های امنیتی و قضایی در ایجاد امنیت پایدار در منطقه خود نقش‌آفرین هستند.

  بزرگان و ریش‌سفیدان و معتمدان، بهترین پناهگاه برای مردم بوده و هستند

در واقع در شرایطی‌که مردم به‌خاطر عدم اعتماد به یکدیگر از کارهای جمعی پرهیز می‌کنند نقش ریش‌سفیدان پُررنگ می‌شود؛

 لذا قطعاً ایرادی ندارد که در نظام پزشکی هم با توجه به فرهنگ سنتی  مردم از ریش‌سفیدان کمک گرفته و مشکلات‌ و سوء تفاهم ها و حتی شکایات خود از پزشکان  را  کمی دورتر از دادگاه‌ها و کلانتری‌ها و سیستم های انتظامی و پزشکی قانونی و ..... حل کنند.

امام جعفر صادق(ع) فرموده است: «از احترام خدای عزوجل احترام پیرمرد سپیدموی مؤمن است، و هر که مؤمنی را گرامی ‌دارد به گرامی ‌داشتن خدا شروع کرده و هر که مؤمن سفیدمویی را سبک شمارد، خدای عزوجل کسی را بر او گمارد که پیش از مرگش او را سبک شمارد.

نبی مکرم اسلام(ص) نیز فرموده است: «هر کس احترام کند از کسی که موی خود را در اسلام سفید کرده خدای عزوجل از هراس روز قیامت او را آسوده سازد» و نیز فرموده است: «هر کس برتری پیرمردی را به‌خاطر گذشت سن او بداند و او را احترام کند خداوند، خاطر او را از هراس روز قیامت آسوده سازد».

استفاده هوشمندانه نظام پزشکی با همکاری قوه قضائیه از شوراهای حل اختلاف  متشکل‌ از پزشکان باتجربه و پیش کسوت  می تواند تعداد پرونده های شکایت را به شدت کاهش دهد، باید در شوراهای حل اختلاف متشکل از پزشکان معتمد، دارای مقبولیت و خوشنام و ریش سفید جهت کاهش پرونده‌های قضایی استفاده شود، به بیانی دیگر شوراهای حل اختلاف استفاده از ظرفیت بزرگان و معتمدان جهت رفع بسیاری از اختلافات در حوزه پزشکی است.

 در دوران جوانی‎ یادم هست در هر شهر یک یا چند نفر به‌عنوان ریش‌سفید در جامعه پزشکی  بسیار مورد توجه و احترام  بود و این شخص همواره در حل و فصل مشکلات و اختلافات پزشکی مردم با پزشکان  نقش مهم و تأثیرگذاری داشت همه ما در مشهد مرحوم دکتر صراف را به یاد داریم که چگونه با صبر و حوصله این نقش خطیر را سالها انجام می داد و  آن‌چه به این مرد عظمت و بزرگی بخشیده بود اخلاق خوب و توجه وی به مشکلات مردم و پزشکان بود.

 احترام به ریش‌سفید و بزرگ  و پیش کسوت در جامعه همواره حتماباید مورد توجه قرار گیرد و احیا گردد و نباید برخی تصور کنند وقتی به شغل و منصب مهمی رسیدند می‎توانند به آسانی ابهت و احترام بزرگان را مورد خدشه قرار دهند، متاسفانه امروز فقط معیار درجات علمی مانند متخصص فلو و فوق در سنین پایین تر و اتکا به این مدارک شکافی بین نسل جدید با پیش سکوتها و ریش سفیدها ایجاد کرده و دستمایه قدرت نمایی و انحصار طلبی و بستر ایجاد اختلافات و شکایات و تخریب علیه جامعه پزشکی گردیده است

متأسفانه عصر دیجیتال، فضای مجازی  ، و مدرک گرایی جایگاه بزرگان و معتمدان را کم‌رنگ کرده است،
با توجه به این‌که نحوه زندگی و ارتباط‌ها در کم‌رنگی برخی‌ آداب اثر گذاشته است؛ اما نباید اجازه داد که حرمت بزرگ‌ترها و ریش‌سفیدان کم‌رنگ شود؛ چراکه این افراد از حرمت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند.
و متأسفانه وقتی برخی جوانترها  با اتکا به مدرک بالاتر به جایگاهی  در سیستم های انتظامی و قضاوت  رسیده در کارشناسی ها یا قضاوتها بسیاری از اصول را زیر پا می گذارند و حرمت پیش کسوتها حفظ نمی شود

از طرفی متأسفانه امروزه مشاهده می‎شود وقتی  مشکل و اختلافی بین دو همکار یا بین همکار با بیمارش  پیش می‎آید دیگر کسی حاضر به ریش‌سفیدی کردن نیست و همه فقط نظاره‌گر هستند که ببینند آخر ماجرا چه می‌شود و این باعث می‌شود  پرونده‌های قطوری در دادگاه‌ها و دادسرا ها تشکیل شود.

 واقعاً ما باید تلاش خود را به‌کار بگیریم که دوباره جایگاه بزرگان و ریش‌سفیدان را احیا کنیم؛ چراکه آن‌ها تجربه زیادی دارند که می‎تواند راهگشا و مشکل‌گشای بسیاری از اختلافات و مشکلات باشد.

 نقش ریش‌سفیدان در پیشگیری از اختلافات و وقوع حوادث بسیار است؛ به‌طوری‌که گاهی یک پرونده مدت‌ها در مراجع قضایی پیگیری می‌شود تا به نتیجه برسد؛ اما با پادرمیانی بزرگان و ریش‌سفیدان این مشکل به سادگی و در مدت زمان کوتاهی  به نتیجه می‌رسد.

 علاوه‌بر همه این‌ها، از قدیم به ما آموزش داده‌اند که بزرگ‌ترها هم قابل احترام هستند و هم احترام می‌آورند. وجودشان مایه برکت و صلح برای خانواده‌ ، دوستان و همسایه‌هاست.

در گذشته‌های نه‌ چندان دور شاهد بودیم که آن‌قدر سخن و داوری آن‌ها ارج داشت که با پادرمیانی ایشان همه کدورت‌ها و ناراحتی‌های فامیل به وفاق، همدلی و آشتی تبدیل می‌شد، هم‌اکنون نیز می‎طلبد در راستای استفاده از این ظرفیت، همه تلاش خود را به‌کار بگیریم.

 امروز ما براین باوریم که پیشرفتهای علمی  و عملی خود مخصوصا در حوزه پزشکی  را مدیون تلاش‌های بی‌دریغ خردورزانی هستیم که طی سال‌های فعالیت خود از هیچ کوششی مضایقه نداشته و با پشتکار و سخت‌کوشی وصف‌ناپذیر با وجود مشکلات عظیم اقتصادی و اجتماعی و سیاسی ،چرخ‌های عظیم توسعه و پیشرفت پزشکی را به حرکت درآوردند.

سخن گفتن از ارزش سالیان طولانی فعالیت سازنده پیشکسوتان  آسان نیست وبه طور قطع تلاش این عزیزان، پشتوانه‌ای ارزنده برای استحکام پایه‌های علمی ، توانمندی‌های عملی  و انسجام نظام سلامت کشور خواهد بود.

و اکنون تکریم پیش کسوتها و ریش سفیدان  ، یادآور روزهایی است که با زحمات بی حد و حصر و شبانه روزی و بدون چشم داشت آنها ، جوانان این سرزمین بزرگ و با آبشاران سر به زیرآن روزها، چشم ما جوانان بر دستتان بود تا چیزی بیاموزیم،  و امروز،  قدم های شما بر چشم های  ماست تا  طعم لبخند را هرروز، میهمان لب های خسته ما می کند.
خانواده پزشکی کشور، آغوش گرمی است که تمام عمر، پناه لحظه های تنهایی شماست؛ مثل همه روزهای دنیا، تصویری بی نهایت است از همه غم و شادی های خانواده ما.
از خانه ای می گویم که شب های پُر امیدش، خنده های خسته بزرگانش را قاب کرده است. خانه ما و شما همین نزدیکی است؛  کنار هم در در محلی بنام خانه پزشک ، سازمان نظام پزشکی ؛ درست مقابل چشم های فرزندان، که  بدون یاری والدین، نمی توانند گره های کور زندگی و نظام سلامت را، باز و خوشی مجدد را آغاز کنند.

در تکریم بزرگان همین بس است که پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند «برکت به بزرگان شماست» و لذا برکت به ثروت و قدرت نیست و چه بسیار افرادی که همه عمر خود را به مال‌ اندوزی سپری کردند و بدون کوچکترین احساس شادی خیری از زندگی ندیدند، ولی ما با کمک  بزرگان و در کنار انها  شادی و آرامشی مضاعف را برای خود رقم خواهیم زد

معمولا کارکنان درسنی به مقام بازنشستگی نائل میشوند که بعلت کهولت سن به امراض وبیماری های مختلفی مبتلا می شوند بنابراین لازم است متولیان حوزه بهداشت وسلامت قبل از بروز مشکلات و ناتوانی های جسمی به بهترین شکل ممکن مراقبت های پیشگیرانه ای بعمل آروند

 کارکنان بازنشسته  سرمایه های ارزشمند جامعه هستند
 بازنشستگان نیازمند حمایت جدی وتاثیرگذار دولت هستند و باید اتخاذ تدابیر لازم ازسوی مسئولان متولی شاهد ارتقاء سطح معیشت وزندگی این طیف ارزشمند از جامعه در آینده نزدیک باشیم

رسیدگی به وضعیت بازنشستگان باید از اولویت های مهم دولت ومسئولان باشد ودراین راه از هیچ کوششی دریغ ننمایند

تکریم بازنشستگان و رفع دغدغه های آنان که دلسوزانه تجارب ارزشمند خود را در راستای تقویت نسل جوان  به نسل کنونی منتقل می نمایند بر همگان واجب است.

دستگاه های اجرایی باید تمام امکانات و همت خود را صرف خدمت به بازنشستگان کنند. تلاش صادقانه بازنشستگان درطول خدمت در اذهان جامعه باقی مانده و همه جایگاه و ارزش بازنشستگان را می دانند.

بازنشستگان دارای سوابق ارزشمند و عملکرد مفید در سال های قبل برای کشور بوده اند که استفاده از ظرفیت ها و تجارب آنان در حوزه های مختلف منشاء خیر در جامعه است.
سازمان نظام پزشکی باید به عنوان یک نهاد مدنی متشکل از فرهیختگان در این زمینه پیشگام و الگوی جامعه قرار گیرد و یکی از موارد مهم درج در کارنامه مدیران آن خدمات انجام شده به پیشکسوتهای جامعه پزشکی باشد و در این راه باید تمام ظرفیتهای خود را بکار گیرد

 تکریم بازنشستگان  از خصوصیات مذهبی و فرهنگی جامعه ایرانی است  
مسئولان اجرایی باید توجه بیشتری به بازنشستگان و خانواده آن ها داشته باشند.
 مدیران باید از تجارب و دانایی بازنشستگان به بهترین نحو ممکن در پیشبرد برنامه های اجرایی خود استفاده کنند و مسئولان و آحاد جامعه نیز باید در برخورد با بازنشستگان و بزرگان نهایت اخلاق و ادب را رعایت کنند و طوری عمل کنند که فرد بازنشسته بیشتر از دوران خدمت خود احساس غرور و رضایت  کند.