سرطان های کودکان حدود 2 درصد کل سرطان های بشر را تشکیل می دهد و ما در ایران سالی 3000 کودک سرطانی زیر 15 سال داریم، این آمار حدوداً 16 در هر 100/000 کودک زیر 15 سال است، یعنی از هر 100/000 کودک 16 کودک در سال به سرطان مبتلا می شوند. شایع ترین سرطان ها در بین کودکان سرطان خون است و بعد از آن به ترتیب سرطان مغز و سلسله اعصاب مرکزی، سرطان های غدد لنفاوی، سرطان های تیغه عصبی، سرطان های کلیه، سرطان های استخوان و سرطان بافت نرم قرار می گیرند.

ماهیت سرطان های کودکان با سرطان های بزرگسالان متفاوت است و پاسخ به درمان آنها خیلی بهتر از سرطان های بزرگسالان است به طوری که امروزه با درمان های به روز و دقیق می توان گفت بیش از 85% سرطان های کودکان قطعی و به طور کامل درمان می شوند، درمان های که امروز برای سرطان کودکان انجام می شود، عمدتاً بر پایه داروهایی است که بیش از 50 سال از کشف آنها می گذرد ولی با مطالعات بالینی و کارآزمایییهای بالینی پروتکل ها اصلاح شده و درطی 40 سال گذشته میزان بهبودی قطعی سرطان کودکان از کمتر 20% در گذشته، به بالای 85% در حال حاضر رسیده است. حال اگر مطالعه بر روی داروهای جدید انجام شود و در طب اطفال توسعه پیدا کنند طبیعتاً احتمال این که ما بتوانیم این 15% باقی مانده را هم درمان قطعی کنیم وجود دارد، اما به خاطر تعداد کم سرطان های کودکان شرکت های دارویی بزرگ تمایل زیادی را برای سرمایه گذاری بر روی داروهای حیطه سرطان کودکان ندارند و طبیعتاً سرطان های کودکان باید منتظر بمانند تا دارویی در سرطان بزرگسالان تاثیرش ثابت شود و سپس در کودکان نیز مورد آزمایش قرار گیرد و نتایج حاصل از آن اعلام کند که آیا می تواند باعث بهبود سرطان های مقاوم به درمان کودکان شود یا نه.

امروزه آزمایشگاه خیلی به کمک طب سرطان آمده تا افراد با استفاده از داروهای که روز به روز اختصاصی تر می شوند بتوانند سلول های سرطانی را هدف قرار بدهند و از عوارض داروهای شیمیایی درمانی که در گذشته وجود داشتند (که هم سلول های طبیعی و هم سلول های سرطانی را از بین می برند) پیشگیری نمایند و خوشبختانه این علم درحال توسعه است.

در کشور ایران امتیازاتی وجود دارد که پوشش هزینه های درمان توسط بیمه و دولت و هزینه های باقی مانده توسط موسسات خیریه داخلی از قبیل موسسه خیریه محک تامین می شود (هزینه هایی از قبیل مخارج رفت و آمد و اقامت آنها و باقی مانده فرانشیزی که بیمه آن را پرداخت نمی کند) و این به والدین کمک می کند که حتی در مناطق دور افتاد بتوانند به درمان سرطان دسترسی داشته باشند.

از نکات منفی که می توان در زمینه ی سرطان کودکان به آن اشاره کرد وضعیت ثبت کودکان سرطانی است که خیلی جالب نیست و این ثبتی که اکنون در وزارت بهداشت کشور ایران وجود دارد، پاسخگوی نیاز کودکان و پاسخگوی نیاز محققین و انجمن های خون و سرطان به جهت این که بتوانند همیشه یک آمار دقیق و به روز داشته باشند نیست و لذا لازم است یک کنسرسیوم بین انجمن خون و سرطان و وزارت بهداشت و موسسه محک تشکیل شود که این کنسرسیوم بتواند سامانه ثبت بیمار خوب و دقیقی را در حوضه سرطان کودکان راه اندازی کند.

از نظر نیروی انسانی اکنون در کشور ایران 150 نفر نیروی فوق تخصص خون و سرطان کودکان برای این کار به خوبی تربیت شده و در بین همه استان های کشور توزیع شده اند که می توان گفت شاید غیر از یک یا دو استان در بقیه استان های کشور بین یک تا چند فوق تخصص خون و سرطان کودکان وجود دارد، بنابراین نیاز نیست که این کودکان جهت درمان به شهرهای بزرگ مثل تهران بروند و می توانند در نزدیک ترین مرکز درمان شوند.

قابل ذکر است که امروزه امکاناتی از نظر امکانات مولکولی در کشور وجود دارد که با استفاده از این امکانات مولکولی می شود پیش بینی کرد که این سرطان چه اندازه شانس برای بهبودی دارد. یکی از نکات خیلی مهم افزایش سطح آگاهی پزشکان و همچنین مردم در جهت تشخیص زود هنگام و به موقع سرطان است که اگر در طب کودکان زمان تشخیص سرطان خیلی زود (در زمان اولیه) باشد، بیش از 95% سرطان کودکان درمان قطعی پیدا می کنند.

لازم است بدون ایجاد نگرانی در خانواده ها علایم اختصاصی سرطان را آموزش داده که اگر مورد مشکوکی وجود داشته باشد، بتوانیم بیمار را در مراحل پایین شناسایی و درمان کنیم.

یکی از مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد، طبی به نام طب سنتی است که ادعا می کند می تواند سرطان را درمان کند و در خیلی از موارد که خانواده ها به آنها مراجعه می کنند و باعث از دست رفتن زمان طلایی درمان، بالا رفتن شدت بیماری و منجر به پایین آمدن شانس درمان قطعی می شود.

در مقابل برخی از سرطان ها در کودکان مثل رتینوبلاستوما که در ته چشم ایجاد می شود پدر و مادرها می توانند حتی با نور یک موبایل به وجود آن مشکوک شوند و با تشخیص اولیه بیمار را ارجاع دهند و همچنین اگر پزشکان کودکان به طور دقیق معاینات کودکان را انجام دهند، مشاهده بزرگی غدد لنفاوی و یا لمس توده در شکم و همچنین وجود علایم غیراختصاصی که در سایر بیماری ها هم وجود دارند، مثل تب بدون علت، درد، دردهای استخوانی، ضعف و کاهش اشتها در کودکان زمانی که علت واضحی برای آنها پیدا نمی کنند با انجام آزمایشات اختصاصی می توانند سرطان ها را در Stage های پایین تشخیص دهند.