پنومونی یک بیماری عفونی , التهابی  ریه است که آلوئول ها را درگیر می کند و منجر به سرفه همراه با چرک یا خلط، تب ، لرز، درد قفسه سینه، مشکل در تنفس، سردرگمی یا تغییر در آگاهی ذهنی (در بزرگسالان 65 ساله و بالاتر) شود. نوزادان ممکن است هیچ علامتی از عفونت نشان ندهند. یا ممکن است استفراغ کنند ، تب و سرفه داشته باشند ، بی قرار یا خسته به نظر برسند ، و یا در تنفس و خوردن مشکل داشته باشند.

پنومونی در قرن 19 توسط ویلیام اسلر به عنوان "the captain of the men of death" در نظر گرفته شد. با معرفی آنتی بیوتیک ها و واکسن ها در قرن بیستم ، بقا بهبود یافت. با این وجود ، در کشورهای در حال توسعه و در میان افراد بسیار قدیمی ، بسیار جوان و مبتلایان مزمن ، ذات الریه عامل اصلی مرگ و میر است. این بیماری برای نوزادان و خردسالان ، افراد مسن تر از 65 سال و افرادی که دارای مشکلات سلامتی یا ضعف سیستم ایمنی هستند ، از همه حیاتی تر است.

علل
در بیشتر موارد، پنومونی در اثر عفونت با ویروس یا باکتری ایجاد می شود و کمتر توسط میکروارگانیسم های دیگر ، بعضی از داروها و نیز بیماری های خود ایمنی ایجاد می شود.

موارد باکتریایی و ویروسی ذات الریه پنومونی معمولاً منجر به علائم مشابه می شود. پنومونی ناشی از لژیونلا ممکن است با درد شکم ، اسهال یا کاهش سطح هوشیاری ایجاد شود پنومونی ناشی از کلبسیلا ممکن است خلط خونی و ژلاتینی داشته باشد. هموپتیزی نیز ممکن است با سل ، ذات الریه گرم منفی ، آبسه ریه و برونشیت حاد شایع تر اتفاق بیفتد. پنومونی ناشی از مایکوپلاسما پنومونی ممکن است همراه با علایم خارج ریوی نورولوژیک، پوستی، هماتولوژیک و پانکراتیت حاد باشد.

عوامل مستعد کننده ابتلا عبارتند از: سیگار کشیدن ، نقص ایمنی ، الکل ، بیماری انسداد مزمن ریوی ، آسم ، بیماری مزمن کلیه ، بیماری کبد، بیماری های  cerebrovascular و سالخوردگی.

طبقه بندی پنومونی: پنومونی اکتسابی از سطح جامعه (CAP)، مرتبط با مراقبت های بهداشتی ، مرتبط با ونتیلاتور، اکتسابی از بیمارستان. همچنين ممكن است براساس ناحيه مبتلا در ريه طبقه بندي شود: ذات الریه لوبار، برونکوپنوموني و پنوموني اینترستیشیال.

CAP

شایع ترین نوع پنومونی است. این نوع می تواند به خودی خود یا بعد از سرماخوردگی یا آنفولانزا اتفاق بیفتد. پنومونی لوبار شایع ترین شکل  CAPاست . در مقایسه با پنومونی مرتبط با مراقبت های بهداشتی ، احتمال ابتلا به باکتری های مقاوم به چند دارو کمتر است.  ناشی از پنوموکک، مایکوپلاسما پنومونیه، هموفیلوس آنفولانزا، کلامیدیا پنومونیه و ویروس ها(آنفولانزا، آدنو ویروس، RSV )است.

پنومونی حاصل از مراقبت های بهداشتی HCAP       
در افرادی که در مراکز مراقبت طولانی مدت زندگی می کنند ی، دیالیز مزمن، دریافت انتی بیوتیک در 3 ماه گذشته، سابقه بستری در بیمارستان به مدت حداقل 2 روز در 3 ماه گذشته رخ می دهد.  می تواند توسط باکتری هایی که در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم تر هستند ایجاد شود.

پنومونی مرتبط با ونتیلاتور VAP

پنومونی ناشی از تهویه به طور خاص به عنوان ذات الریه تعریف می شود که بیش از 48 تا 72 ساعت پس از لوله گذاری تراشه ایجاد می شود. پاتوژن های شایع  MRSA  و سودوموناسو لژیونلا است.

پنومونی بیمارستانی HAP

مشابه VAP با شیوع کمتر MDR و بیشتر بیهوازی ها

باکتریها
باكتريها شايع ترين علت ابتلا به پنوموني اكتسابي در جامعه (CAP) است.  الکلیسم با استرپتوکوک پنومونیه ، ارگانیسم های بی هوازی و مایکوباکتریوم توبرکلوزیس همراه است. استعمال دخانیات اثرات استرپتوکوک پنومونیه ، Haemophilus influenzae ، Moraxella catarrhalis و Legionella pneumophila را تسهیل می کند. قرار گرفتن در معرض پرندگان با Chlamydia psittaci همراه است. حیوانات مزرعه با Coxiella burnetti؛ آسپیراسیون محتوای معده با ارگانیسم های بی هوازی. و فیبروز کیستیک با سودوموناس آئروژینوزا و استافیلوکوکوس اورئوس. استرپتوکوک پنومونیه در زمستان شایع تر است .
ویروس ها             
در بزرگسالان ، ویروسها تقریباً یک سوم  و در کودکان حدود 15٪ موارد ذات الریه را نشان می دهند. عاملی که معمولاً درگیر آن هستند عبارتند از: رینو ویروس ها ، کورو ویروس ها ، ویروس آنفولانزا ، ویروس همگام سازی تنفسی (RSV) ، آدنو ویروس و پاراآنفلوآنزا. ویروس هرپس سیمپلکس به ندرت باعث ایجاد ذات الریه می شود ، بجز در گروه هایی مانند: نوزادان ، مبتلایان به سرطان ، گیرنده های پیوند و افراد مبتلا به سوختگی قابل توجه.[38] افرادی که پیوند عضو را انجام می دهند و یا افرادی که به طور غیرقابل ایمنی از بدن خارج می شوند ، میزان بالایی از پنومونی سیتومگالوویروس را نشان می دهند. افراد مبتلا به عفونت های ویروسی ممکن است ثانویه به باکتری های استرپتوکوک پنومونیه ، استافیلوکوکوس اورئوس یا Haemophilus آنفلوانزا آلوده شوند. ویروس های مختلف در دوره های مختلف سال غالب هستند. به عنوان مثال ، در فصل آنفولانزا ، آنفلوانزا بیش از نیمی از موارد ویروسی را تشکیل می دهد.  
قارچ
پنومونی قارچی شایع نیست ، اما بیشتر در افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف به دلیل ایدز ، داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی یا سایر مشکلات پزشکی اتفاق می افتد. این بیماری اغلب به دلیل وجود هیستوپلاسما کپسولاتوم ، بلاستومایسس ، Cryptococcus neoformans ، Pneumocystis jiroveci (پنومونی کیست پنومونی ، یا PCP) و Coccidioides immitis  ایجاد می شود.

عوارض
حتی با درمان ، برخی از افراد مبتلا به ذات الریه ، به خصوص در گروه های پرخطر ، ممکن است عوارضی را تجربه کنند ، از جمله:
نارسایی  ارگان های مختلف

کوآگولوپاتی

آمپیم

افیوژن پلورال

آبسه ریه معمولاً با آنتی بیوتیک و یا جراحی درمان می شود. سپسیس

 ARDS

جلوگیری
واکسینه شوید. واكسنها برای جلوگیری از برخی انواع پنومونی و آنفولانزا در دسترس هستن          
واکسیناسیون در برابر Haemophilus influenzae و Streptococcus pneumoniae


ترک سیگار  و کاهش آلودگی هوا در محیط داخلی. چراکه سیگار کشیدن بزرگترین عامل خطر برای پنومونی ذات الریه در بزرگسالان غیر سالم است.     

تشخیص
تاریخچه پزشکی و انجام معاینه بدنی ، از جمله گوش دادن به ریه های شما با یک استتوسکوپ. تصور کلی پزشک حداقل به اندازه تصمیم گیری برای ایجاد یا رد تشخیص انجام شود.

اگر مشکوک به ذات الریه باشد ، پزشک ممکن است آزمایش های زیر را توصیه کند:

آزمایش خون- از جمله شمارش کامل خون ، الکترولیتهای سرم ، سطح پروتئین واکنشی C و احتمالاً آزمایش عملکرد کبد - از آزمایش خون برای تأیید عفونت و تلاش برای شناسایی نوع ارگانیسم ایجاد کننده عفونت استفاده می شود. با این حال ، شناسایی دقیق همیشه ممکن نیست.
    اشعه ایکس قفسه سینه. این به پزشک شما کمک می کند تا پنومونی را تشخیص دهد و میزان و محل عفونت را تعیین کند. با این حال ، نمی تواند به پزشک خود بگویید که چه نوع میکروب باعث ایجاد پنومونی می شود.
    پالس اکسیمتری این میزان اکسیژن موجود در خون شما را اندازه گیری می کند. پنومونی می تواند مانع از حرکت ریه های شما به میزان کافی اکسیژن در جریان خون شود.
    آزمایش خلط. نمونه ای از مایعات از ریه های شما (خلط) پس از سرفه عمیق گرفته می شود و برای مشخص کردن علت عفونت تجزیه و تحلیل می شود.
اگر سن شما بیشتر از 65 سال است ، ممکن است پزشک آزمایش های اضافی را انجام دهد ، در بیمارستان حضور داشته باشید یا علائم جدی داشته باشید یا وضعیت سلامتی داشته باشید. اینها شامل موارد زیر است:       
    سی تی اسکن   
    کشت مایع پلور

درمان
درمان پنومونی شامل درمان عفونت و جلوگیری از عوارض است.      
آنتی بیوتیک ها برای درمان پنومونی باکتریایی استفاده می شوند. ممکن است زمان لازم برای شناسایی نوع باکتری های ایجاد کننده ذات الریه و انتخاب بهترین آنتی بیوتیک برای درمان آن انجام شود.

بستری شدن بر اساس CURB-65     
در صورت نیاز به بستری شدن در بیمارستان: 2 معیار   ICU 3 یا بیشتر       
confusion

Urea≥7

Respiratory rate ≥30

SBP<90 or DBP<60

Age≥65

 

درمان سرپایی CAP  در افراد بدون سابقه بیماری و بدون مصرف آنتی بیوتیک در سه ماه گذشته : ماکرولیدها (آزیترومایسن یا کلاریترومایسین یا داکسی سایکلین )

درمان سرپایی CAP  در افراد با سابقه بیماری یا مصرف آنتی بیوتیک در سه ماه گذشته : فلوروکینولون های تنفسی یا ترکیب آموکسی سیلین ، کواموکسی کلاو، سفالوسپورین نسل دوم یا سوم همراه با ماکرولید

درمان CAP بستری در بیمارستان : فلوروکینولون های تنفسی یا سفتریاکسون و ماکرولید ( یا داکسی سایکلین )

درمان CAP  بستری در ICU : سفتریاکسون و آزیترومایسین یا سفتریاکسون و فلوروکینولون

• Chang CC, Cheng AC, Chang AB (2012). Chang, Christina C, ed. "Over-the-counter (OTC) medications to reduce cough as an adjunct to antibiotics for acute pneumonia in children and adults". Cochrane Database Syst Rev. 2: CD006088.
• Wilson, Jean D., and J. Douglas Wilson. Harrison's Principles of Internal Medicine: Companion Handbook. McGraw-Hill Companies, 1991.
• Ruuskanen, O (2011-04-09). "Viral pneumonia". Lancet. 377 (9773): 1264–75