جمعه، 7 اردیبهشت 1403
  
  • 1398/07/30
روزنوشت

اتابک وثوقی

آسیب شناس گفتار و زبان عضو هیات مدیره انجمن علمی گفتاردرمانی ایران

روش درمان لکنت، مثل اثر انگشت،منحصر به فرد بیمار است

لکنت یک اختلال عصب زاد حرکتی گفتار محسوب می شود که نمودش به شکل ناروانی در گفتار می باشد.

یکی از مهم ترین مباحث موجود در لکنت دلیل و علت بروز آن است، که هنوز به طور قطعی نظریه ای نتوانسته آن را توجیه کند. اتیولوژی های با محورهای زیست محیطی و ژنتیکی مرتبط با اختلال در عملکرد نیمکره های مغزی، اختلال در مناطق بینابینی لوب های مغزی، آسیب عملکرد یا ساختار برخی سلول های عصبی، اختلال در سیستم برنامه ریزی عصبی-عضلانی، مشکلات عملکردی مغز ناشی از جهش ژن GNPTAB و .. از فرضیه های مقتدر ایجاد لکنت هستند. میزان شیوع لکنت در جوامع مختلف از حدود 1 تا 6 درصد گزارش شده است. در ایران مطالعات محدودی انجام شده است که این نرخ را حدود 4 تا 5 درصد در کودکان قید کرده اند. در بزرگسالان طبق آمار غیررسمی در ایران یک درصد مردم لکنت دارند.

لکنت یک عارضه است که از دوران رشد کودکی بروز می کند و قریب به 70 درصد آن با مدیریت غیر مستقیم درمانگر و ملاحظات خانواده بهبودی پیدا می کنند. بقیه باید به صورت مستقیم تحت درمان توسط گفتاردرمانگر مجرب این حیطه قرار گیرد. متدهای درمانی توسط آسیب شناسان گفتاروزبان، امروزه براساس درمان های مبتنی بر شواهد ارائه می شوند. لکنت در غالب موارد در سنین 2 تا 4 سالگی بروز می کند. متاسفانه موارد بسیاری وجود دارد که جزو باورهای غلط محسوب می شوند: 
1)    علت لکنت ترس است. این یک باور اشتباه است زیرا که لکنت در اثر ترس فقط تشدید می شود یا بروزش اغراق آمیز جلوه می کند. 
2)    اینکه در اقوام چنین مسئله ای وجود ندارد، پس خودبخود قابل حل است. 
3)    با تخم کفتر و داروهای گیاهی و رژیم غذائی لکنت درمان می شود.

موارد تاسف باردیگری هم وجود دارد در مورد لکنت که از طرف متخصص- نماها ارائه می شود. به یاد داشته باشیم، تنها راه درمان لکنت از طریق متدهای مبتنی بر شواهد است و لاغیر که توسط گفتاردرمانگران ارائه می شود. همکاران روانشناس و متخصصان روانپزشک در مواردی که مشکلات رفتاری و روانشناختی وجود دارند در کارِ درمان مشارکت کرده و تاثیرات مفیدی برجای می گذارند. هیچ داروی خاصی برای درمان ناروانی گفتار وجود ندارد، فقط در مواردی خاص عوارض و رفتارهای ضدانتظاری را کاهش می دهند. خانواده ها باید مراقب کلاهبرداران حوزه سلامت باشند،کسانی که به هرطریق با اسناد جعلی یا مشابه غیر گروه های پزشکی خود را درمانگر معرفی کرده و با وعده، وعید و ادعاهای کاذب درمان قطعی لکنت، خانواده های مستاصل را فریب داده و عوارض جبران ناپذیری را چه از لحاظ مالی و چه روانی و عاطفی برجای می گذارند. 
طول درمان افراد دارای لکنت به؛ سن مراجعه، شدت و نوع لکنت از یک طرف، کیفیت برنامه های درمانی از یک طرف دیگر و نیز به ماهیت ارتباط و اعتماد مراجع به درمانگر از سوی دیگر بستگی دارد. 
در کل باید گفت ارجاع به هنگام و مداخله به هنگام در میزان بهبودی فرد بسیار موثر است. اصلی ترین مرجع علمی جهت پیگیری و یافتن درمانگران مجرب و اکسپرت لکنت، سایت و صفحه های دنیای مجازی انجمن علمی گفتاردرمانی ایران است. 
فرهیخته ای می فرماید: "لکنت عین اثر انگشت است و منحصر به فرد." باید توجه داشت که روش درمان لکنت هم منحصر به فرد است و هیچ نسخه مشابهی برای هیچ عارضه، اختلال و بیماری نداریم.

امسال با شعار "رشد از طریق صحبت کردن" به استقبال روز جهانی آگاهی از لکنت رفته ایم.