یکشنبه، 2 دی 1403
  
  • 1400/04/13
روزنوشت

دکتر سیف الرضا شهابی

عضو هیات مدیره نظام پزشکی بابل

یک واکسن بهتر است یا چند واکسن ؟

از روزی که بیماری کرونا در جهان ظهور کرد  و شناسائی شد و به عنوان یک خطر بزرگ و مرگبار جامعه بشری را مورد تهدید جدی قرار داد دانشگاه های پزشکی و مراکز تحقیقاتی مربوطه و شرکت های بزرگ داروسازی در کشورهای مختلف به فکر مبارزه جدی از طریق پیشگیری با این بیماری بر آمدند  و یکی از راه های پیشگیری تولید واکسن بر شمردند . محققین به فعالیت های شبانه روزی روی آوردند و از طرف دولت ها یا کمپانی های بزرگ تولید دارو ، سرمایه گذاری های هنگفت انجام گرفت و بعد از مدتی ، تولید واکسن جنبه حیثیتی و اعتباری برای کشورها و مراکز علمی و شرکت های داروئی پیدا کرد و کشورهای مختلف و تولید کنندگان دارو با سرعت هر چه تمام تر در صدد بر آمدند تا اولین تولید کننده باشند  تا هم بر اعتبارشان افزوده شود و هم درآمدهای کلان نصیبشان بشود . 
 در این میان بسیاری از کشورهای پیشرفته در تولید دارو که در آمد سالیانه اشان از صنعت داروسازی فوق العاده بالا است عطای تولید را به لقایش بخشیدند و ترجیح دادند یا وارد عرصه تولید واکسن نشوند و از تولیدات دیگر کشورها و شرکت های معظم داروئی استفاده کنند و یا در اولویت ثانوی قرار دادند .
بعد از چند صباحی که کرونا در سطح جهانی تاخت و تاز کرد و میلیون ها انسان را به کام مرگ نابهنگام کشاند خبر تولید اولین واکسن مانند بمبی در جامعه بشری ترکید و بتدریج چند کشور از جمله آمریکا و انگلستان و روسیه و چین موفق شدند تولید بکنند و محصولاتشان را وارد بازار داروئی بکنند و در هر کدام از کشورهای ذکر شده ،  یک یا دو شرکت بزرگ و برند  برای تحقیقات اقدام  کردند  و موفق شدند  تولید کنند .  
جای بسی خوشبختی است ،  جمهوری اسلامی ایران همپای کشورهای بزرگ و صاحب نام در تولید دارو ، وارد عرصه ساخت واکسن علیه بیماری کرونا شد ولی از آنجائی که در ایران همواره افراط و تفریط حرف اول را در همه زمینه های می زند در این عرصه هم ، چنین شد و شرکت هائی با سابقه و بدون سابقه و تجربه در تولید واکسن ورود پیدا کردند و کار به جائی کشید که هفت شرکت ایرانی اعلام کردند :  واکسن را تولید کردند ؟ ! یا عنقریب تولید خواهند کرد و تولیدات هر کدام از این شرکت ها با اسامی متفاوت !! 
سئوال اساسی ،  تولید موازی توسط چند شرکت به چه مفهوم است ؟ آیا می خواهند  ثابت کنند  ؛ ایران در عرصه علم در حدی از پیشرفت قرار دارد  که هر شرکت با تجربه و بدون تجربه بخواهد می تواند واکسن تولید کند ؟ آیا  بهتر نبود محققین زحمتکش و برجسته کشور ما در یک مرکز جمع می شدند و حاصل تحقیقاتشان را یک کاسه می کردند و یک شرکت هم مسئولیت تولید آن را بر عهده می گرفت و احتمالا زودتر از این ها تولید می کردند و وارد بازار می نمودند و از  سازمان بهداشت جهانی تائیدیه اضطراری هم می گرفتند و یا گزارش تحقیقاتشان در نشریات معتبر پزشکی در سطح بین المللی درمعرض قضاوت صاحبنظران قرار می گرفت  . کشور ترکیه که به گفته " اردوغان " در اول ژوئیه ۱۴۰۰ : تا کنون ۵۰ میلیون نفر از شهروندان این کشور واکسن زدند فقط در حال تولید یک واکسن است به نام " تورک واک "
 تولید داخل و تائید توسط وزارت بهداشت کشور ما خوب و نیکو است ولی آیا می تواند کافی و مطمئن باشد ؟  در میان این تعداد شرکت هائی که واکسن کرونا را تولید کردند فقط یک شرکت محصولش را  در سامانه سازمان بهداشت جهانی ثبت کرد .
با این همه تولید کننده واکسن در کشور ، در وضعیتی از نظر واکسیناسیون قرار داریم که درصد کمی از مردم هر دو دوز را زدند و در صدی فقط دوز اول را تزریق کردند و وعده داده شد تا پائیز امسال ۶۰ میلیون نفر واکسن خواهند زد !!
کلام آخر ،  با این همه تولید کنندگان واکسن ، موج پنچم بطور جدی کشور را تهدید می کند