یکشنبه، 2 دی 1403
  
  • 1400/04/06
روزنوشت

دکتر کامران باقری‌لنکرانی

استاد ممتاز دانشگاه علوم‌پزشکی شیراز

یک خبر و چند نکته

در خبرها دیدیم و شنیدیم که رهبر فرزانه انقلاب اسلامی پس از گذشت چندین هفته از نوبت دریافت واکسن برای هم‌سن‌و‌سالان خودشان، یعنی 80ساله‌ها، واکسن ایرانی را دریافت کردند. دریافت واکسن از سوی ایشان، درحالی‌که برخی با ایجاد کمپین‌های انحرافی تلاش کردند ایشان را از دریافت واکسن منصرف کنند، بسیار درس‌آموز است. در تاریخ معاصر، عوام‌فریبی با پوشش دینی، یکی از موانع کنترل بیماری‌ها نه‌تنها در کشورهای اسلامی بلکه در سراسر جهان بوده است. کسانی که به بهانه دفاع از طب سنتی یا به قول خودشان طب اسلامی به تخطئه دستاوردهای بشری می‌پردازند و خود و دیگران را در معرض مخاطرات قرار می‌دهند، در مرگ‌ومیر آنهایی که می‌توانستند با دریافت اقدامات پیشگیرانه و درمان‌های درست از مرگ رهایی یابند و به دلیل تبلیغات غلط اینها خود را محروم کردند، شریک هستند. کم نداشتیم کسانی که در مسیر صحیح درمان بودند و با وعده‌های واهی برخی افراد دکاندار، درمان خود را قطع کرده و به فاصله کوتاهی جان باختند. این روند تلخ در جریان جهان‌گیری کرونا در حال تکرار بوده و هست و این اقدام رهبر فرزانه انقلاب، دست ردی بر ادعای همه کسانی بود که دین و علم را در برابر هم قرار می‌دهند. از سوی دیگر، اطمینان به دستاورد جوانان ایرانی نیز دست رد دیگری بود بر کسانی که آنها هم با تخطئه خودباوری ملی، در هر کاری اتکا به دیگران را توصیه می‌کنند. در کنار این نکات درس‌آموز، متأسفانه یک اتفاق تلخ هم رخ داد. در گزارشی که در این جلسه در محضر رهبر عزیزمان ارائه شد، باز سخنان ساده‌انگارانه‌ای درباره موفقیت در کنترل موج چهارم کرونا و مدل ایرانی بیان شد. گوینده آن سخنان بیش از همه به آمار بیماران دسترسی دارند. متأسفانه هنوز موج چهارم نرفته، ما درگیر موج پنجم کرونا شده‌ایم. تعداد مرگ‌ومیر از اعداد سه‌رقمی کمتر نشده و تعداد بیماران قطعی نیز کماکان پنج‌رقمی است. این در حالی است که این آمار برابر دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی برای گزارش بیماری، فقط تعداد قطعی بیماران با تست مثبت را نشان می‌دهد و اغلب برآوردها رقم واقعی را حداقل دو برابر این مقدار می‌داند. تعداد شهرهایی که با همین تقسیم‌بندی پراشکال قرمز هستند، رو به فزونی گذاشته و تهران هم در آستانه اعلام قرمزی است.
همه کارکنان نظام سلامت در سراسر ایران اسلامی برای مقابله با این بیماری و درمان مبتلایان، از جان مایه گذاشته و آنچه را در توان داشتند، به میدان آورده‌اند، اما ما با بحران سیاست‌گذاری و مدیریت در این عرصه روبه‌رو هستیم. ما با خوش‌خیالی و کم‌عملی نمی‌توانیم این بیماری را کنترل کنیم. متأسفانه دسترسی به واکسن با وجود تأمین مالی با مشکلاتی روبه‌رو شده و واکسن‌های ایرانی نیز به‌زودی امکان پوشش فراگیر را ندارند. حتی در صورت واکسیناسیون همگانی نیز خطر واریان‌های ویروس جدی است. آمریکا و انگلیس دو کشوری که پوشش واکسن بسیار فراتر از ما را دارند، در روزهای اخیر در برخی از نقاط خود افزایش‌های تلخی را در مرگ‌ومیر مشاهده کرده‌اند. کشورهای فقیری مانند ویتنام با جمعیت نزدیک به صد میلیون و تراکم بیش از ما، در تمام این مدت جهان‌گیری کمتر از صد مرگ داشته‌اند. اتکا به نظام بهداشتی، واکنش سریع و بیماریابی فعال و اقدام به‌موقع در ایزوله‌کردن و نگاه فرابخشی به موضوع کرونا، حلقه‌های مفقود ما هستند. ما از مردم گلایه می‌کنیم که چرا رفتارهای پیشگیرانه خود را کم کرده‌اند، اما چه کسی از مسئولان برای کم‌عملی و اقدامات دیرهنگام گلایه کند؟