دوشنبه، 3 دی 1403
  
  • 1399/07/20
روزنوشت

دکتر مصطفی معین

رئیس مرکز تحقیقات آسم و آلرژی، رئیس شورایعالی سازمان نظام پزشکی

وضعیت بیماران مبتلا به آسم در مواجهه با ویروس کرونا

در خصوص اینکه مصرف اسپری‌های تنفسی بینی و ریوی در بیماران آسمی باعث افزایش احتمال ابتلاء به عفونت کووید ۱۹ می‌شود باید گفت پوشش مخاطی حفره‌های بینی و راه‌های هوایی ریه در آلرژی بینی و در بیماری آسم، به علت آلرژی دچار التهاب مزمن می‌شود و اسپری‌های موضعی کورتیکواستروئیدی برای کاهش التهاب و ادامه فعالیت طبیعی بینی و ریه توسط پزشک معالج تجویز می‌شود. التهاب مزمن باعث می‌شود که سازو کارهای سرشتی دفاعی و ایمنی در لایه مخاطی و سلول‌های پوششی آن دچار اختلال و احتمال نفوذ ویروس‌ها و از جمله ویروس کرونا تا اعماق ریه بیشتر شود. بنابراین مصرف اسپری موضعی در آلرژی بینی یا در درمان آسم نه تنها ضرری ندارد و موجب تضعیف سیستم ایمنی بیمار نمی‌شود، بلکه مفید است و باید طبق نسخه پزشک ادامه یابد. همچنین از کنترل خارج شدن علائم آلرژی بینی یا آسم و تشدید عطسه و سرفه، اگر بیمار به کرونا مبتلا یا ناقل ویروس کرونا باشد، می‌تواند ویروس را به اطرافیانش انتقال دهد.

آنتی هیستامین‌ها و داروهای ضد لکوترین هم مانند اسپری‌های موضعی برای رفع التهاب مجاری هوایی در بینی و ریه مؤثر و مفید است و خطری از نظر استعداد بیشتر به عفونت کووید ۱۹ ندارد.

در پاسخ به این سوال که آیا بیماران مبتلا به آسم احتمال بیشتری برای ابتلاء به عفونت کووید ۱۹ دارند، باید گفت این مسئله جالبی است، با اینکه عفونت‌های ویروسی دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی‌ها و آنفلوانزا شایع‌ترین علت بروز و شدت یافتن علائم تنفسی یا حمله آسم و بستری شدن بیماران هستند، ولی خوشبختانه تاکنون گزارش‌های پژوهشی قابل توجهی از شیوع بیشتر موارد آسم در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ به نسبت میانگین شیوع آسم در جامعه منتشر نشده است. نکته مهم این است که اگر علائم تنفسی بیمار مبتلا به آسم با درمان درست به خوبی کنترل نشده باشد و او به کووید ۱۹ مبتلا شود، احتمال مشکلات تنفسی آسم و وخامت بیماری کرونا و بستری شدن بیمار در بخش مراقبت‌های ویژه و نیاز به تنفس کمکی هم، بیشتر خواهد بود.

در آسم کودکان که در ۸۰ تا ۹۰ درصد موارد از نوع آلرژیک است، احتمال درگیر شدن با بیماری کووید ۱۹ کم است و در صورت ابتلاء به آن سیر معمولی خواهد داشت. دلیلی که در این زمینه ارائه شده این است که در سطح سلول‌های پوششی مجاری هوایی در آسم آلرژیک، گیرنده‌های ACE۲ که محل اتصال و نفوذ ویروس کرونا است، کمتر بیان می‌شود. آسم بزرگسالان در حدود ۵۰ درصد از نوع آلرژیک و بقیه از نوع غیر آلرژیک است و بنابراین احتمال ابتلای آنها به کووید ۱۹ و شدت آن بیشتر از سایر افراد جامعه است.

در خصوص اهمیت ترزیق واکسن آنفلوانزا برای بیماران مبتلا به آسم، باید اشاره کرد که فصل پاییز از چند جهت حائز اهمیت و توجه جدی است. اول، اینکه با سردی هوا و نزدیکی بیشتر افراد در فضای بسته، احتمال انتقال ویروس کرونا بین آنها و موج سوم کرونا وجود دارد. دوم، پاییز فصل گرده افشانی علف‌های هرز و نیز افزایش تعداد کپک‌ها و قارچ‌ها در هوا و همچنین فصل آلودگی بیشتر هوای شهرهای پرترافیک به دلیل پدیده وارونگی دما است و بیماران مبتلا به آلرژی‌ها و آسم در معرض خطر تشدید علائم تنفسی هستند و سوم اینکه مانند سال‌های گذشته احتمال شیوع آنفلوانزا هم جدی است و همزمانی آن با پاندمی کرونا و تغییرات آب و هوایی و آلرژی زایی و آلودگی هوا می‌تواند پر مخاطره باشد، بنابراین رعایت دقیق برنامه دارو درمانی آسم، به کار گیری دقیق پروتکل‌های بهداشتی کرونا و تزریق واکسن آنفلوانزا مورد تاکید است.