دوشنبه، 3 دی 1403
  
  • 1399/03/25
روزنوشت

دکتر سید جلیل حسینی

متخصص اورولوژی و فلوشیپ ترمیمی

در باب سلامت مردان

امروزه به مقوله سلامت مردان بیش از پیش پرداخته می‌شود، دلیل این مساله نیز بیشتر بودن بار بیماری‌ها، مرگ و میر و عوارض ناشی از آن  برای آقایان است. به عنوان نمونه؛

  • میزان میرائی در پسران زیر سن ۵ سال ۱۱درصد بالاتر از دختران
  • میزان بروز سل در مردان ۱.۷برابر
  • احتمال مرگ یک مرد ۳۰ ساله از بیماری‌های غیرمزمن تا قبل از سن ۷۰ سالگی ۱.۴۴ برابر بیشتر از زنان
  • میزان مرگ از خودکشی ۱.۷۵ برابر بیشتر از زنان
  • میزان مرگ ناشی از تصادفات جاده ای ۲ برابر بیشتر از میزان مرگ ناشی از قتل و دگرکشی ۴ برابر بیشتر از زنان
  • میزان مرگ منسوب به آلودگی هوا ۱.۲۷ برابر بیشتر از زنان است

مجموعه این عوامل در کل باعث شده که سن امید به زندگی در مردان به ویژه در منطقه مدیترانه شرقی در حدود ۴ سال کمتر از زنان باشد و اگر به سال‌های از دست رفته زندگی (DALLY) به عنوان شاخص سال‌های از دست رفته از زندگی سالم به دلیل ابتلا به بیماری‌ یا ناتوانی در مردان بنگریم، می‌بینیم که در مقایسه با زنان؛

  • سرطان ریه و سیروز کبدی در مردان ۱.۵ برابر
  • گرفتاری به مواد مخدر در ایران حدود ۵ برابر و در جهان حدود ۱.۵ تا ۲ برابر
  • و از نظر بیماری‌های مزمن ریوی و آسم این مشکل در مردان ۵ برابر است.

۳۳ علت از ۴۰ علت اصلی مرگ در سطح جهان در مردان بیشتر است. مرکز تحقیقات سلامت مردان همزمان با شیوع کووید ۱۹ یک مرور مطالعات دنیا و بررسی بیماران کووید در بیمارستان شهدای تجریش را انجام داد که نتایج آن نیز در مجله سلامت مردان چاپ شد. نتایج این تحقیق نشان داد که آقایان حدود ۱۵ درصد بیشتر از خانم‌ها به کووید ۱۹ مبتلا می‌شوند و مرگ و میر ناشی از این بیماری در مردان نسبت به خانم‌ها ۳۰ درصد بیشتر است.

بالا بودن آمار ابتلا به بیماری و مرگ و میر در مردان و سال‌هایی که از دست می‌دهند و همچنین عدم توجه کافی به سلامت از سوی مردان علل مختلفی دارد که مهمترین آن «وقت نداشتن» برای رسیدگی به امور سلامت مطرح شده است.

مساله مهم بعدی این است که مردان به راحتی درخواست کمک نمی کنند و در مسائل بهداشتی نوعی غرور دارند. از سوی دیگر علائم بیماری را جدی نگرفته  و آن را توجیه می‌کنند، این درحالیست که بانوان این گونه نیستند و درخواست برای رسیدگی به امور سلامتی در آنان بیشتر است و به کوچک‌ترین علائم حساس‌ می‌شوند. اغلب مردان احساس می‌کنند که بیماری نمی‌تواند در آنها اثر کند. از طرف دیگر اظهار به بیماری را موجب کاسته شدن نیروی مردانگی خود می‌دانند و در نتیجه به سختی بیماری خود را بروز می‌دهند.

آگاهی بخشی بیشتر به آقایان و نیز مشارکت آنان در مباحث سلامت از طریق شرکت در برنامه‌های غربالگری و آزمایش‌های دوره‌ای با مراجعه به مشاوران و مراکز بهداشتی یکی از این راهکارهاست. اگرچه اقدامات موثری همچون افزایش شیفت کاری مراکز درمانی از سوی وزارت بهداشت و مراکز درمانی شهرداری صورت گرفته، ولی کفایت نمی‌کند. در این راستا باید مراکز غربالگری و بهداشتی بیشتری راه‌اندازی شوند و همچنین در این مراکز از پرسنل مرد بیشتری استفاده شود تا مردان بتوانند به راحتی مشکلات و بیماری‌های خود را مطرح کنند. همچنین باید ضمن هماهنگی و برقراری ارتباط بیشتر با ارگان‌ها و سازمان‌های بزرگتری همچون کارخانه‌ها و پادگان‌ها و سایر مراکز تجمع مردان، نسبت به ارایه مشاوره و گفتگوهای دو طرفه اقدام شود.

توجه به بیماری‌های کم علامت مردان اهمیت زیادی دارد، به عنوان مثال بیماری‌هایی مانند سنگ ادراری نیمه شب فرد را به بیمارستان می‌کشاند چراکه دارای نشانه و علامت است، در عین حال بیماری‌هایی مانند سرطان پروستات یا سرطان مثانه علامت خاصی نداشته و لذا در صورت عدم پیگیری و تشخیص زودهنگام، مشکلات و تبعات جبران‌ناپذیری به دنبال خواهد داشت.