در چند روز گذشته برخی سایتها و حتی خبرگزاریها از رسیدن خط فقر به مرز ۹ میلیون تومان (برای یک خانواده ۴ نفره) و قرار داشتن ۷۰ درصد افراد جامعه زیر خط فقر خبر دادند. این خبر البته مستند به منابع رسمی نیست و از گفتوگوی یک آسیبشناس اجتماعی با خبرگزاری رکنا استخراج شده است. سال گذشته نیز یک اقتصاددان در گفتوگویی دیگر اعلام کرده بود از هر دو ایرانی یک نفر زیر خط فقر مطلق بهسر میبرد.
فارغ از مناقشاتی که بر سر محاسبه و اعلام خط فقر در ایران و جهان وجود دارد، متاسفانه گسترش فقر همگانی در کشورمان، بهویژه پس از بحران همهگیری کرونا، انکارنشدنی است. این وضعیت، فارغ از دیدگاههای اقتصادی و سیاسی، پیامدهای آشکاری برای سلامت جامعه دارد، از جمله:
- سوءتغذیه و عوارض و بیماریهای مرتبط با آن بهویژه در کودکان و نوجوانان، و مادران باردار یا شیرده
- اثرات منفی شدید بر سلامت روان جامعه بهویژه در نوجوانان (که بهنظر میرسد در برابر اختلافات طبقاتی آسیبپذیرترند) و اختلالات و بیماریهای همراه، و عوارض اجتماعی این معضلات
- کاهش دسترسی عمومی به خدمات تشخیصی و درمانی؛ و در نتیجه افزایش مرگومیر در اثر بسیاری بیماریهای حاد و بهویژه مزمن
- و...
بهنظر میرسد وزارت بهداشت وظیفه دارد با تشکیل کارگروه ویژهای متشکل از پزشکان و متخصصان رشتههای مرتبط (بهداشت، اپیدمیولوژی، تغذیه، روانشناسی، اقتصاد سلامت، پزشکی اجتماعی و...) این پیامدها را بررسی و نتیجه را به مقامات عالی کشور گزارش کند. تشکیل این کارگروه و اعلام آمادگی برای شرکت در آن، همچنین باید از مطالبات سازمان نظام پزشکی و انجمنهای علمی پزشکی کشور باشد.
اگرچه تدابیر سیاسی، اقتصادی، قضایی و... وضع حاضر، خارج از وظایف پزشکان است، اما دستکم بررسی جنبههای مرتبط با سلامتی آن و ارایه گزارش مستند واقعیتهای موجود به حاکمان، از وظایف حرفهای و تاریخی جامعه پزشکی است.