خلاصه مباحث مطرح شده در کنفرانس کرونا ویروس سازمان نظام پزشکی
در کنفرانس «کرونا ویروس» که به همت معاونت آموزشی سازمان نظام پزشکی و دبیری خانم دکتر محرز استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی تهران در سالن اجتماعات سازمان نظام پزشکی برگزار شد مطالب ارزشممندی در خصوص این بیماری و نحوه مراقبت و درمان آن توسط شماری از اساتید شناخته شده کشور بیان شد که با توجه به اهمیت موضوع خلاصه نکات مهم ارائه شده در خصوص این بیماری برای انتشار در رسانه‌ها و اطلاع رسانی و اگاهی بخش عمومی تقدیم می شود. باشد تا دانایی بیشتر سلامتی ما و عزیزانمان را تضمین کند
خانم دکتر‌محرز(استاد بیماری‌های عفونی و رئيس مركز تحقيقات ايدز)
متاسفانه شاید نوعی بی اعتمادی در جامعه در حال حاضر وجود دارد که حتی در مسائل کلان سلامت هم حس می‌شود و موجب می‌شود مثلا در خصوص همین بیماری کرونا ویروس شایعات بی اساس بسیاری در جامعه منتشر شود. وظیفه جامعه پزشکی است که در این خصوص اطلاع رسانی مناسب داشته باشد و مانع بروز بحران شود. در حال حاضر جوی احساساتی و هیجانی در جامعه است که در صورت بروز بیماری در جامعه می تواند موجب بحران شود و وظیفه ما است که با داشتن اطلاعات کامل و آگاهی رسانی عمومی مانع بروز بحران بی دلیل و شایعه پراکنی و گسترش اطلاعات نادرست شویم.
در خصوص بیماری کرونا هم باید بگویم که اینگونه نیست که اصلا دارویی نباشد، یک داروی بسیار‌گرانقیمت برای آن کشف شده که فعلا در دسترس ما نیست. ترکیب داروی تامیفلو بعلاوه کلترا(داروی ضد ایدز) در تایلند استفاده شده است و شاید بتواند تا حدودی درمان موثری باشد و اگر این داروها هم در دسترس نبود باید داروی ریباورین که یک داروی ضد ویروس در دسترس است، را استفاده کرد.
بیماری سارس در جهان با شستن دست کنترل شد، حالا هم باید شیوه‌های کنترل عفونت را در صدا و سیما و آموزش و پرورش به همه یاد داد. اهمیت شستن دست ها و چگونگی عطسه و سرفه کردن را به همه یاد داد مطمئن باشید که با همین اقدامات بیماری کنترل می‌شود.
یک مشکل مهم ما در بیمارستان‌ها موبایل است. موبایل می‌تواند از منابع انتقال آلودگی باشد. اما می‌بینیم که مثلا یک پزشک با دستکش در حال بازی با موبایل است و طبیعی است که موبایل به عامل انتقال بیماری بدل شود.
در خصوص کرونا و آنفولانزا باید این را اعلام کنیم که همه بیمارستان‌ها باید بیماران را پذیرش کنند و هیچ بیمارستانی نباید از پذیرش امتناع کند.
یک نکته مهم:
در خصوص نحوه استفاده از ماسک‌ها باید اشاره کنیم تصویر منتشر شده در فضای مجازی در خصوص اینکه رویه رنگی(آبی یا سبز) در افراد سالم باید رو به بیرون باشد ودر بیماران رو به داخل غلط است. قسمت رنگی ماسک بخش ضد آب است که باید حتما در بیرون باشد و قسمت سفید بخش جذب کننده ماسک است که باید حتما در همه رو به داخل باشد.
دکتر‌گویا( رئیس اداره مبارزه با بیماری های عفونی وزارت بهداشت):
یک موضوع جدی و نگران کننده چه در مورد کرونا ویروس مرس در همه گیری آن بیماری و چه در مورد کرونا ویروس، ابتلای کادر درمان، پزشکان و پرستاران به این بیماری است. کادر درمان در خط اول ابتلا قرار دارند ودر خط اول انتشار به دیگران هم قرار دارند و برای همین باید کاملا مسائل کنترل عفونت را جدی بگیرند.
در خصوص بیماری کرونای جدید باید بگوییم که ٪۸۷ مراجعان به مراکز درمانی چین با علائم ساده تنفسی مراجعه کرده‌اند. اخیرا ما در ایران اپیدمی آنفولانزای H1N1 را داشتیم که وخامت آن بیشتر و تعداد بستری بیمارستانی و آمار مرگ آن هم بالاتر بود.
دوره نهفتگی کرونا ویروس ۲ تا ۱۴ روز، معمولا ۷ روز است. از زمانی هم که فرد علامت دار می شود تا زمانی که بیماری شدید شده و نیاز به بستری در بخش مراقبت‌های ویژه پیدا می‌شود به طور متوسط ۴ روز است. سن ابتلا بین ۱۰ تا ۹۰ سال است و زیر ده سال به ندرت بروز داشته است. در کل می‌گویند تنها ۵٪ موارد ابتلا به کرونا ویروس شناسایی شده است و ۹۵٪ آنقدر خفیف است که مردم به آن توجه نمی‌کنند و بیماری شناسایی نشده است. این ضعف بیماری را نشان می‌دهد اما از طرفی تعداد بالای موارد بیماری خفیف و توجه کم به آن‌ها باعث می‌شود که بیماری راحت‌تر به دیگران انتقال یابد چون فرد مبتلا سر کار می‌رود، مسافرت می‌رود و بیماری را به دیگران انتقال می‌دهد.
علائم بیماری این گونه است که علائم دستگاه تنفسی فوقانی کمتر است و افراد کمتر آبریزش و عطسه دارند و بیماران بیشتر با سرفه و تب به بیمارستان می آیند.
واقعا نیازی نیست که هر بیماری که از چین می‌آید یا مسافرت به سایر کشورها داشته قرنطینه شود. در واقع اقدامات در خصوص این افراد در سه سطح است:
گروه اول که اگر افراد علائم نداشت: آموزش های لازم ارائه می‌شود و در خصوص استفاده از ماسک و شستن دستها و علائم بیماری هم هشدار داده می‌شود و …
گروه دوم که اگر فرد علائم داشت: تحت نظر و بررسی قرار می‌گیرد و اگر مشخص شد مبتلا است بعدا بستری می‌شود
گروه سوم که اگر فرد علائم بیماری را داشت و نیاز به بستری داشت در مراکز خاص بستری خواهد شد.
متاسفانه در فضاهای مجازی و رسانه‌ای جوری مطرح می‌شود انگار باید هرکس از سفر می‌آید بازداشت و قرتطینه شود و مطرح شود که مثلا صاحبان هتل‌ها یا مراکز رفاهی می‌گویند محال است به این افراد خدمات بدهیم و … این اقدامات غلط است.
برنامه کشور ما برای مقابله با کرونا ویروس برنامه تخفیف بیماری است چون قطعا نمی‌توانیم مانع ورود بیماری شویم و کلا هم نمی‌توانیم مرزهای کشورمان را ببندیم. نکته مهم در خصوص این بیماری شستشوی مکرر دست ها( نه یک بار، بلکه بارها در طی روز) است. شستن دستها خیلی مهم تر از زدن ماسک است. انتقال این بیماری خیلی سریع است و ما باید بخصوص در مراکز درمانی مراقب باشیم و اصول کنترل عفونت را رعایت کنیم.
دکتر اکبری(از مرکز مراقبت از بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت)
تاکنون مبتلایان به کرونا ویروس تا به حال ۶۸ درصد آقا و۳۲ درصد خانم بودند. این نکته هم که می‌گویند اصلا کودکان مبتلا نمی‌شود درست نیست و ابتلای کودکان آنقدر شدید نیست که به بستری بیانجامد. اغلب موارد بیماری در میانسالان هم خفیف بوده، مرگ بیشتر در افراد بالای ۶۵ سال یا دارای نقص ایمنی دیده شده است. در کل میزان مرگ بر اثر بیماری بین 2 تا 4 درصد و بیشتر از آنفولانزای H1N1 است. نکته مهم دیگر ضریب آر زیرو یا سرعت انتشار بیماری است که در کرونا ویروس حدود ۴ است، یعنی هر نفر حدودا می‌تواند ۴ نفر دیگر را مبتلا کند که عدد بیشتری از آنفولانزا است.
خانم دکتر مختاری آزاد( رییس آزمایشگاه مرجع ملی آنفولانزا)
ویروس کرونای جدید یک ویروس جدید یا یک بیماری نوپدید است، بیماری های نوپدید ۷۰ درصد از حیوان به انسان منتقل می شوند. واقعیت این است ما در انتظار بروز یک همه گیری جهانی( پاندومی) آنفولانزا بودیم( چون هر 10 تا 40 سال یک بار منتظر بروز این همه گیری هستیم) اما در عوض این بیماری رخ داد.
در کل من این ویروس کرونا را خیلی خطرناک نمی‌دانم، این گونه نیست که زیر ۱۰ ساله‌ها بیماری را نمی‌گیرند، بلکه می‌گیرند اما عموما بدون علائم بوده‌اند چون اکثر موارد بیماری خفیف است. این وحشت عمومی با این بیماری زایی کم بی دلیل است. این را هم بگوییم که اولین موارد بروز بیماری به هر حال شدیدتر است چون ویروس‌ها که مستقیما از حیوان می‌آیند بیشتر کشنده هستند تا وقتی که از انسان به انسان تکثیر و منتقل می‌شوند و در نتیجه موارد بعدی بیماری ضعیف‌تر هستند.
یک ماسک جراحی معمولی با دولایه گاز استریل برای محافظت از ویروس مناسب است، نخوه دور انداختن معمول ماسک‌ها اشتباه است و ماسک‌ها باید بهداشتی دفع شوند. با یک بار مصرف باید آن ها را دور انداخت . در صورت استفاده هر دو سه ساعت باید ماسک دورانداخته شود.
دکترمحسن عباسی( استادیار دانشگاه علوم پزشکی ایران)
انتقال کرونا ویروس عمدتا از راه قطرات است، ولی از راه تنفسی و تماس هم ممکن است.
وسایل حفاظت شخصی شامل دستکش، عینک، گان(لباس مناسب بهداشتی)، وسایل حفاظتی تنفسی، وسیله محافظ صورت است
نحوه پوشیدن: گان ضد آب باشد، اگر جایی از گان باز بماند، باید یک گان دیگر روی آن بپوشید. کلاه باید تا پشت گردن را بپوشاند و کاملا موها را پنهان کند. عینک مهم است درست بسته شدن ماسک‌ها روی دهان هم بسیار مهم است. بندها یکی بالای گوش یکی پایین گوش، فیت شدن ماسک با دست انجام شود، بعد پوشاننده صورت قرار بگیرد، در نهایت دستکش که اصلا نباید آزاد باشد و باید روی لباس بیاید.
دکتر واعظی(رییس اداره اورژانس بیمارستانی معاونت درمان وزارت بهداشت)
مسئله پذیرش بیماران مبتلا به عفونت تنفسی در بیمارستان بسیار مهم است. بخش اورژانس اولین و اصلی‌ترین بخش بیمارستان در موارد حوادث و بلایا است. تریاژ اولین فضای قابل دسترس برای بیمار در بدو ورود به بخش اورژانس است و عملکرد اصلی آن غربالگری و دسته بندی بیماران بر اساس وضعیت بیماری و نوع سطح خدمات درمانی مورد نیاز است. برای همین در مقابله با بیماری اورژانس و تریاژ خیلی مهم است. در فضای تریاژ اورژانس باید از ازدحام مراجعان و همراهان جلوگیری نمود.
- در دسترس قرار دادن ماسک جراحی ساده برای همه بیماران تنفسی برای جلوگیری از انتشار ترشحات بسیار مهم است.
- اتاق های معاینه اگر ۲ عدد یا بیشتر است حداقل یک اتاق به بیماران تنفسی-عفونی اختصاص یابد.
- در اورژانس‌ها مواد ضد عفونی کننده به مقدار زیاد و امکان شستشوی دستها در دسترس همه باشد.
- در فضای انتظار اورژانس‌ها بهتر است صندلی‌ها با فاصله باشند و در صورت امکان فاصله بین صندلی‌ها دو متر باشد.
یک نکته مهم این است که کادر درمان و پزشکان متاسفانه به اندازه‌ای که باید به جلوگیری از انتقال بیماری‌های واگیردار اهمیت نمی‌دهند و متاسفانه در بیماری‌های عفونی و تنفسی شاهد بیماری بسیاری از پزشکان و کادر درمان هستیم. قطرات با سرفه، عطسه یا صحبت از فاصله یک متری قابل انتقال به پرسنل درمانی است و پزشکان و پرسنل درمان باید در این خصوص بسیار دقت کنند.