ﺳﻪشنبه، 28 فروردین 1403
  
  • 1398/08/17
روزنوشت

دکتر محمدتقی نیک نژاد

رادیولوژیست

به مناسبت 17 آبان روز جهانی رادیولوژی

در هشتم نوامبر سال 1895 میلادی ویلهم کنراد رونتگن (Wilhelm Conrad Rontgen) استاد فیزیک دانشگاه ورسبورک آلمان، در حالیکه مشغول تحقیق پیرامون خواص پرتوهای کاتدی با لوله کروکس-هیتورف (Crookes- Hittorf tube) بود، بصورت اتفاقی در صفحه کاغذ آغشته به کریستال های پلاتینیوسیانید باریوم که در مجاورت لوله قرار داشت فلورسانس درخشانی مشاهده نمود که وی را به شناخت اشعه نوینی به مراتب نافذتر از اشعه کاتدیک رهنمون کرد و به خاطر مجهول بودن ویژگی های آن، نام  اشعه X بر آن نهاد. سپس رونتگن در طی چند هفته تا 28 دسامبر 1895 خواص  این اشعه را تا حد زیادی مورد بررسی قرار داد و در مقاله ای دست نویس نتیجه آزمایشات خود را بیان کرد.

در تاریخ پنجم ژانویه 1896، یک روزنامه اتریشی در گزارشی این کشف رونتگن را نوع جدیدی از اشعه نامید که می تواند جزئیات داخلی بدن انسان را به تصویر بکشد. بخاطر اهمیت این کشف دکترای افتخاری پزشکی دانشگاه ورسبوک به رونتگن اعطا گردید. سپس رونتگن در حد فاصل سالهای 1895 تا 1897 یک مقاله 3 صفحه ای از خواص اشعه X منتشر کرد که به اشعه رونتگن نیز معروف گردید. نظر به برجسته بودن کشف و مقاله علمی او، اولین جایزه نوبل فیزیک در سال 1901 به ویلهم کنراد رونتگن اعطا گردید.

سرانجام ویلهم کنراد رونتگن، پدر علم رادیولوژی در 10 فوریه 1923 در سن 77 سالگی به علت سرطان روده بزرگ درگذشت. در نوامبر سال 2004 انجمن بین المللی شیمی به پاس خدمات علمی ارزشمند رونتگن عنصر شماره 111 را رونتگنیوم (RG) نامگذاری کرد.

علی رغم گذشت بیش از یک قرن از کشف  اشعه X ، کماکان این اشعه جزء مهم و لاینفکی از تصویربرداری پزشکی بوده و حتی با وجود ابداع روش های نوین همانند اولتراسونوگرافی (تصویربرداری بر مبنای امواج ماورای صوت) و نیز ام آر آی (تصویربرداری بر اساس میدان الکترومغناطیسی)؛ اشعه X بصورت روزانه و به وفور جهت بررسی بیماران مورد استفاده می گیرد، بطوریکه در حال حاضر تصور علم پزشکی بدون تصویربرداری با اشعه X غیرممکن می باشد.

رادیولوژی با پرتوشناسی که گاهی تصویربرداری تشخیصی نیز نامیده می شود امروزه شاخه ای از علم پزشکی است که گرچه با کشف اشعه X آغاز گردید ولی محدود به آن باقی نماند و با پیشرفت علوم و صنایع و ظهور فن آوری های نوین، روش های دیگر تصویربرداری از جمله اولتراسونوگرافی و ام آر آی را نیز شامل گردید.

17 آبان معادل با هشتم نوامبر به مناسبت کشف اشعه X توسط رونتگن، روز جهانی رادیولوژی نامگذاری شده و گرامی داشته می شود.

اولین تصویر پزشکی با استفاده از اشعه X مربوط به دست همسر رونتگن خانم آنا برتا لودویک